Sử dụng gia vị đúng cách để giữ gìn sức khỏe

Đoàn kiểm tra liên ngành công tác an toàn thực phẩm số 1 của thành phố Hà Nội kiểm tra các loại gia vị, mì chính được dùng trong chế biến thức ăn tại một bếp ăn tập thể.

“Chuẩn” liều lượng là yếu tốquan trọng

Việc sử dụng gia vị trong ẩm thựcViệt Nam từ lâu đã trở thành một “nghệ thuật”, bởi mỗi món ăn đều gắn liền vơímột hoặc vài loại gia vị đặc trưng. Chẳng hạn, một số món thịt thường đi kèmmắm tôm, riềng, sả, ớt, húng chó; thịt gà luộc không thể thiếu muối chanh và láchanh; trứng vịt lộn phải ăn cùng gừng thái lát và rau răm... Nhiều loại gia vịcó nguồn gốc thực vật không chỉ làm tăng hương vị mà còn là vị thuốc trong Đôngy, có lợi cho sức khỏe, như gừng, nghệ, tỏi, sả, tiêu và các loại rau thơm.Chúng giàu vitamin và khoáng chất quan trọng như vitamin C, vitamin K,beta-carotene... Nếu sử dụng đúng cách và liều lượng hợp lý, các loại gia vị tựnhiên còn giúp phòng ngừa cảm cúm, chống viêm và tăng cường sức đề kháng cho cơthể.

Các loại gia vị có nguồn gốc từđộng vật cũng rất phong phú và từ lâu đã góp phần làm nên bản sắc ẩm thực ViệtNam trên bản đồ thế giới. Tiêu biểu là các loại mắm được làm từ cá, tôm, cua,cáy, rươi, tép... hay tinh dầu cà cuống, long diên hương... Bên cạnh các gia vịtự nhiên, một số loại gia vị tổng hợp như mì chính (hay bột ngọt) cũng được sửdụng phổ biến. Mì chính có tên khoa học là monosodium glutamate (MSG) - mộtloại muối natri của axit glutamic, vốn là axit amin tự nhiên có trong thịt, cávà rau củ.

Việc dùng các loại gia vị từ tựnhiên hay nhân tạo đều an toàn cho sức khỏe. Tuy nhiên, trong quá trình sửdụng, cách nêm nếm gia vị “chuẩn” liều lượng rất quan trọng. Đối với các loạigia vị mặn như nước mắm, muối, bột canh... cần được sử dụng một cách thậntrọng. Việc ăn mặn có thể liên quan đến nhiều bệnh lý, đặc biệt là cao huyết ápvà tim mạch. Theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế, một thìa muối 5g chưákhoảng 2.000 mg natri - tương đương với lượng tối đa mà một người trưởng thành khoẻmạnh nên tiêu thụ trong một ngày.

Đối với mì chính và bột nêm, cầnlưu ý cách sử dụng để đảm bảo an toàn. Không nên cho vào các món nguội vì khóhòa tan; không dùng trực tiếp khi chiên rán; và tránh nêm khi thức ăn đang sôitrên 100°C, vì nhiệt độ cao có thể làm các chất trong gia vị bị thoái hóa, tạora hợp chất có hại cho sức khỏe.

Cẩn trọng với gia vị khôngrõ nguồn gốc

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm(nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia), mì chính là một loại gia vịđược sử dụng phổ biến và đã được nhiều tổ chức y tế uy tín trên thế giới nghiêncứu, đánh giá về mức độ an toàn. Trong hơn 30 năm qua, các cơ quan y tế và sứckhỏe hàng đầu đều xác nhận rằng mì chính là gia vị an toàn trong chế biến thựcphẩm. Cụ thể, tại Hội nghị khoa học quốc tế lần thứ 31 năm 1987, Ủy ban Hỗn hợpcác chuyên gia về phụ gia thực phẩm của Tổ chức Y tế Thế giới và Tổ chức NôngLương Liên hợp quốc (gọi tắt là JECFA) đã công nhận mì chính là phụ gia an toànvà không cần quy định liều lượng sử dụng hằng ngày. Tại Việt Nam, Bộ Y tế cũngđã đưa mì chính vào danh mục các loại phụ gia thực phẩm được phép sử dụng trongchế biến. Điều này cho thấy, mì chính không gây hại cho sức khỏe như nhiêùngười vẫn lo ngại.

Các chuyên gia nhận định rằng, vềbản chất, các loại gia vị - từ tự nhiên đến các sản phẩm đóng gói sẵn như bộtnêm, bột canh, mì chính - đều chỉ đóng vai trò tạo hương vị, và nếu sử dụng vơíliều lượng vừa phải, chúng không gây hại cho sức khỏe. Vấn đề chỉ phát sinh khingười dùng quá lạm dụng để tăng độ ngọt hoặc không biết sử dụng đúng cách. Đặcbiệt, nguy cơ lớn hơn lại đến từ việc mua phải các loại gia vị bị làm giả, làmnhái, có chất lượng kém hoặc chứa các tạp chất độc hại. Những sản phẩm này, nêúsử dụng lâu dài, có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan, thận và nhiều cơquan khác trong cơ thể. Do đó, người tiêu dùng cần thận trọng khi lựa chọn giavị dùng hằng ngày. Hãy chú ý đến bao bì, màu sắc, độ tinh khiết của sản phẩm.Mì chính, bột ngọt chính hãng thường có hạt đều, trong suốt, không lẫn tạp chấtlạ. Tốt nhất là nên mua tại các cửa hàng uy tín, lựa chọn sản phẩm từ nhữngthương hiệu lâu năm và đã được khẳng định chất lượng, tránh ham rẻ mà vô tìnhrước họa vào thân.

Theo hanoimoi.vn