Sửa 7 luật để tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng, phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo

Sáng 25.4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật: Luật Đấu thầu; Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật Hải quan; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; Luật Đầu tư; Luật Đầu tư công; Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Sửa 7 luật để thúc đẩy KH-CN, ĐMST

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, Chính phủ đã khẩn trương rà soát, tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện các luật trong lĩnh vực đầu tư, tài chính, ngân sách và xác định 7 luật cần sửa đổi, bổ sung cho phù hợp để thực hiện sắp xếp, tổ chức bộ máy chính quyền địa phương, tạo động lực góp phần thúc đẩy phát triển KH-CN, ĐMST, CĐS quốc gia, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế…

Trong số các nội dung được sửa đổi, bổ sung, đáng lưu ý là phạm vi áp dụng của Luật Đấu thầu đối với doanh nghiệp nhà nước (DNNN), đơn vị sự nghiệp công lập được điều chỉnh theo hướng chỉ áp dụng đối với dự án của DNNN có sử dụng trên 50% vốn ngân sách nhà nước trong tổng mức đầu tư của dự án.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về luật sửa 7 luật

Đối với gói thầu thuộc dự án sử dụng dưới 50% vốn ngân sách và các dự án đầu tư khác, doanh nghiệp nhà nước tự quyết định việc lựa chọn nhà thầu trên cơ sở công khai, minh bạch, hiệu quả kinh tế và trách nhiệm giải trình.

Dự thảo cũng cho phép đơn vị sự nghiệp công lập nhóm 1, nhóm 2 được tự quyết định việc lựa chọn nhà thầu khi thực hiện hoạt động đấu thầu không sử dụng ngân sách nhà nước nhằm nâng cao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các đơn vị này.

Với Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP), dự thảo luật bổ sung quy định cho phép cá nhân được là nhà đầu tư được tham gia dự án PPP; cho phép áp dụng hợp đồng BOT đối với dự án nâng cấp, mở rộng công trình; bổ sung trường hợp chấm dứt hợp đồng trước thời hạn dự án PPP khi thương mại hóa sản phẩm KH-CN không hiệu quả.

Các trường hợp chỉ định nhà đầu tư và lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt cũng được mở rộng hơn, cụ thể là bổ sung trường hợp chỉ định đối với nhà đầu tư đề xuất dự án sở hữu công nghệ chiến lược; nhà đầu tư có cam kết tài chính; áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt đối với dự án KH-CN.

Ngoài ra, phân quyền cho các bộ ngành, địa phương được chủ động quyết định áp dụng hình thức lựa chọn nhà đầu tư (trong đó có hình thức chỉ định nhà đầu tư và lựa chọn nhà đầu tư trong trường hợp đặc biệt) để phù hợp với tính chất, quy mô, thực tiễn triển khai, đáp ứng yêu cầu về tiến độ thực hiện các dự án quan trọng, cấp bách.

Tháo gỡ điểm nghẽn, tạo đột phá phát triển KH-CN, ĐMST

Trình bày báo cáo thẩm tra, Phó chủ nhiệm thường trực Ủy ban Kinh tế - Tài chính Lê Quang Mạnh cho biết quy định “chỉ áp dụng đấu thầu đối với dự án của DNNN có sử dụng trên 50% vốn ngân sách nhà nước trong tổng mức đầu tư của dự án” giúp tăng tính tự chủ, giải phóng nguồn lực cho DNNN. Tuy nhiên, cần làm rõ cơ sở pháp lý, thực tiễn, tiêu chí xác định tỷ lệ 50% và đánh giá tác động chính sách.

Phó chủ nhiệm thường trực Ủy ban Kinh tế - Tài chính Lê Quang Mạnh phát biểu

Ông Mạnh cho rằng đây là thay đổi chính sách lớn, đề nghị Chính phủ báo cáo xin ý kiến của cấp có thẩm quyền trước khi trình Quốc hội xem xét, quyết định.

Về nội dung cho phép chủ đầu tư, người có thẩm quyền lựa chọn áp dụng các hình thức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, cơ quan thẩm tra cho rằng, đây là nội dung sửa đổi lớn và được bổ sung sau khi hồ sơ luật được Bộ Tư pháp thẩm định. Đề nghị Chính phủ báo cáo giải trình, đánh giá kỹ về tác động chính sách để UBTVQH, Quốc hội có căn cứ xem xét, quyết định.

Liên quan đến Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung phạm vi điều chỉnh luật theo hướng việc quản lý, sử dụng tài sản hình thành thông qua triển khai thực hiện nhiệm vụ KH-CN sử dụng vốn nhà nước thực hiện theo pháp luật về KH-CN, ĐMST, sở hữu trí tuệ để phù hơp với đặc thù của việc quản lý, sử dụng tài sản theo pháp luật KH-CN.

Trường hợp số tiền thu được từ việc khai thác tài sản không đủ để chi trả các chi phí có liên quan thì được bố trí từ dự toán ngân sách nhà nước để chi trả phần còn thiếu.

Tổng thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng thống nhất với việc trình nội dung sửa 7 luật ra Quốc hội, song đề nghị Chính phủ cần rà soát kỹ vì dự án luật có nhiều điểm mới, phạm vi sửa đổi rộng, tác động lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, tập trung ưu tiên những vấn đề cấp bách cần giải quyết trong thực tiễn như tinh gọn bộ máy, KH-CN, ĐMST, CĐS.

Về mở rộng diện đối tượng được miễn thuế nhập khẩu, một số thành viên UBTVQH đề nghị Chính phủ cân nhắc, làm rõ về khả năng quản lý theo mục đích sử dụng, quy định rõ danh mục máy móc thiết bị, phụ tùng, vật tư chuyên dùng sử dụng trực tiếp cho KH-CN, ĐMST, CĐS.

Tổng thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng phát biểu

Trong trường hợp khó có thể quản lý theo mục đích sử dụng, có thể cân nhắc theo cách quy định hiện hành là máy móc thiết bị phụ tùng vật tư chuyên dùng này là những sản phẩm trong nước chưa sản xuất được để thuận lợi cho việc xác định đối tượng được miễn thuế.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ rà soát đảm bảo các quy định trình sửa đổi phải là những vấn đề thực sự cần thiết, cấp bách, có khả năng triển khai thực hiện ngay để giải quyết các khó khăn, ách tắc hiện nay, tạo ra đột phá, tháo gỡ các điểm nghẽn phục vụ phát triển KH-CN, ĐMST, CĐS theo tinh thần của Nghị quyết 57-NQ/TW và thúc đẩy tăng trưởng đạt được mục tiêu đề ra.

Lam Thanh