Sửa đổi Luật Điện lực: Khi nào ngành điện hết độc quyền?

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung thảo luận

Sáng 29-8, hội nghị đại biểu Quốc hội (ĐBQH) hoạt động chuyên trách đã cho ý kiến vào dự án Luật Điện lực (sửa đổi).

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, đây là luật khó, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội, đời sống nhân dân. Do vậy, để có căn cứ cho Quốc hội quyết định thông qua luật tại một kỳ họp hay tại hai kỳ họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất đưa dự thảo luật ra thảo luận tại hội nghị ĐBQH hoạt động chuyên trách.

Đại biểu Đinh Ngọc Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau phát biểu

Qua thảo luận tại phiên họp, đa số đại biểu thống nhất với sự cần thiết sửa đổi luật, nhằm thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, chính sách mới của Đảng, Nhà nước, tạo sự đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật và khắc phục các tồn tại, hạn chế của luật hiện hành.

Nội dung có nhiều ý kiến ĐBQH quan tâm là các quy định tại dự thảo luật lần này đã đảm bảo phát triển thị trường điện theo hướng cạnh tranh, minh bạch, giá điện theo cơ chế thị trường hay chưa?, Việc sửa đổi luật có chống được độc quyền của ngành điện như hiện nay hay không?

Đại biểu Đinh Ngọc Minh, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đặt vấn đề: việc sửa đổi Luật Điện lực lần này cần làm rõ nhà nước độc quyền đến đâu, giao lại cho các ngành kinh tế khác như thế nào, khi nào hết độc quyền?...

Thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo dự luật, ông Trương Thanh Hoài - Thứ trưởng Bộ Công Thương đã tiếp thu, giải trình vấn đề ĐBQH nêu liên quan đến thị trường điện cạnh tranh, giá điện; bình đẳng trong tiếp cận điện của người dân ở vùng sâu, vùng xa, hải đảo; tình trạng độc quyền ngành điện….

Thứ trưởng Bộ Công thương Trương Thanh Hoài phát biểu tại hội nghị

Thứ trưởng Trương Thanh Hoài cho biết, hiện điều 5 dự thảo Luật Điện lực (sửa đổi) đã quy định rõ độc quyền nhà nước gồm những gì, trong đó chủ yếu là độc quyền điều độ hệ thống điện. Còn đầu tư, chỉ độc quyền nhà nước với các dự án đa mục tiêu, công trình quan trọng, đảm bảo tính vận hành ổn định của hệ thống.

Với các lưới điện truyền tải cao áp, về nguyên tắc chỉ độc quyền các lưới điện cao áp, siêu cao áp (trên 220 kV trở lên), còn các đường dây mang tính liên kết sẽ thực hiện xã hội hóa.

Trên thực tế, năm 2022, Quốc hội khóa XV đã thông qua sửa điều 4 luật Điện lực, về xã hội hóa trong đầu tư truyền tải. Việc phát triển năng lượng, hiện nhu cầu năng lượng rất cao và sẽ thiết kế thị trường minh bạch.

Thứ trưởng Bộ Công Thương thông tin thêm, để đảm bảo mục tiêu an ninh năng lượng theo Nghị quyết số 55-NQ/TW của Bộ Chính trị, một số lĩnh vực xương sống sẽ phải độc quyền Nhà nước, còn các lĩnh vực khác sẽ xã hội hóa.

“Thực tế, nguồn điện EVN chỉ còn 38% trong tổng công suất hệ thống điện quốc gia. Đang từng bước hình thành các thị trường điện cạnh tranh để đảm bảo công khai, minh bạch” – ông Hoài nói.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Công Thương, vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã tách Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia từ EVN về Bộ Công Thương. Do đó, EVN và các tập đoàn tham gia thị trường điện như một chủ thể thông thường.

“Giảm độc quyền tối đa nhưng vẫn đảm bảo an toàn, an ninh năng lượng theo định hướng” – Thứ trưởng Trương Thanh Hoài nhấn mạnh.

Tiến Hưng