Sửa luật để đáp ứng công tác phòng, chống tội phạm sử dụng vũ khí gây án

Nhiều bất cập cần được sửa đổi

Đại tá Vũ Minh Hùng, Trưởng Phòng Hướng dẫn, quản lý VK, VLN, CCHT và pháo, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06) cho biết: Qua gần 6 năm tổ chức triển khai thực hiện Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT năm 2017, các bộ, ngành, UBND và Công an các đơn vị, địa phương đã tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả, góp phần quan trọng trong bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình triển khai, thực hiện Luật cũng đã phát sinh một số bất cập, hạn chế, khó khăn, vướng mắc cần thiết phải sửa đổi các nội dung quan trọng trong Luật này, gồm: Các khái niệm về VK; quy định về tiếp nhận VK, CCHT do tổ chức, cá nhân nước ngoài cho tặng, viện trợ. Sửa đổi, cắt giảm các loại giấy tờ, thủ tục tại các điều quy định về thủ tục cấp các loại giấy phép; quy định giấy phép sử dụng không có thời hạn và chuyển việc cấp giấy xác nhận đăng ký sang cấp giấy phép sử dụng. Sửa đổi, bổ sung một số nội dung quy định về nghiên cứu, sản xuất, kinh doanh VLN công nghiệp nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho tổ chức, doanh nghiệp để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm đáp ứng công tác quản lý Nhà nước và phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm trong tình hình mới.

Qua tổng kết 5 năm thi hành Luật nhận thấy, tội phạm sử dụng VK, VLN, CCHT chiếm tỷ lệ rất cao. Trong tổng số 34.109 vụ, 56.027 đối tượng bị bắt giữ thì tội phạm sử dụng trái phép VK, VLN, CCHT là 28.715 vụ, 48.987 đối tượng (chiếm 84,2% số vụ, 87,4% số đối tượng). Trong đó nổi lên loại tội phạm sử dụng VK thô sơ và dao chiếm tỷ lệ rất cao 25.378/28.715 vụ (chiếm 88,4%). Riêng đối tượng sử dụng các loại dao và phương tiện tương tự dao là 16.841/25.378 vụ (chiếm 66,4%). Nhiều vụ đối tượng sử dụng dao sắc, nhọn có tính sát thương cao (dao bầu, dao phay, dao quắm...), gây án với tính chất rất manh động, dã man, tàn ác, gây bức xúc dư luận xã hội và nhân dân, tuy nhiên không xử lý được đối tượng về hành vi tàng trữ, sử dụng trái phép VK vì trong Luật hiện hành không quy định dao là VK.

Đại tá Vũ Minh Hùng

Quy định dao vào danh mục vũ khí cần được quản lý?

Thực tế hiện nay, tình trạng đối tượng là thanh, thiếu niên thành lập các băng, nhóm, tự hoán cải các loại dao sắc, nhọn, hàn thêm tuýp sắt dài từ 1-2m để giải quyết mâu thuẫn, thanh toán lẫn nhau, đe dọa người dân, gây bức xúc dư luận xã hội. Do đó, để đấu tranh, ngăn chặn với loại tội phạm này thì cần thiết phải đưa dao vào nhóm VK thô sơ và phân định cụ thể.

Bên cạnh đó, VK thô sơ khi được trang bị cho lực lượng vũ trang để sử dụng, đấu tranh trực diện, trực tiếp với tội phạm nhằm bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, các loại VK này khi đối tượng sử dụng xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe con người cũng nguy hiểm như các loại VK quân dụng khác; do đó cần thiết phải đưa các loại VK thô sơ này vào nhóm VK quân dụng nhằm điều chỉnh nhận thức, hành vi của các đối tượng, giảm nguồn tội phạm.

Tuy nhiên, dao có tính sát thương cao là phương tiện lưỡng dụng, được người dân sử dụng phổ biến trong lao động, sản xuất, sinh hoạt hàng ngày, do đó để bảo đảm không ảnh hưởng, tác động đến đời sống xã hội của nhân dân nên dự thảo Luật chỉ quy định dao có tính sát thương cao là VK khi đối tượng sử dụng vào mục đích trái pháp luật; trường hợp sử dụng dao có tính sát thương cao vào mục đích lao động, sản xuất, sinh hoạt thì không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này.

Như vậy, cần thiết phải quy định dao có tính sát thương cao là VK trong dự thảo Luật, trong đó được phân định rõ: Dao có tính sát thương cao khi sử dụng với mục đích trái pháp luật là VK thô sơ. Dao có tính sát thương cao khi được trang bị cho lực lượng vũ trang và các lực lượng khác để thi hành công vụ hoặc sử dụng với mục đích xâm phạm tính mạng, sức khỏe con người trái pháp luật là VK quân dụng. Dao có tính sát thương cao sử dụng vào mục đích lao động, sản xuất, sinh hoạt thì không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này.

Người dân tự giác giao nộp các loại súng tự chế, súng kíp, súng hơi... cho cơ quan Công an

Đại tá Vũ Minh Hùng cho biết thêm: Việc bổ sung dao vào danh mục VK thô sơ có ý nghĩa rất quan trọng trong công tác quản lý Nhà nước và phòng ngừa đấu tranh chống tội phạm, được thể hiện ở một số nội dung sau: Nhằm quản lý chặt chẽ các loại dao có tính sát thương cao thuộc danh mục do Bộ trưởng Bộ Công an ban hành. Thứ hai là ngăn chặn các hành vi sử dụng trái phép các loại dao, nhất là sử dụng dao có tính sát thương cao gây án giết người, cướp tài sản, cố ý gây thương tích, chống người thi hành công vụ, gây rối trật tự công cộng...; ngăn chặn tình trạng thanh thiếu niên thành lập các băng, nhóm, tự hoán cải các loại dao sắc, nhọn để giải quyết mâu thuẫn, thanh toán lẫn nhau, đe dọa người dân gây hoang mang lo lắng, bức xúc xã hội và nhân dân. Bên cạnh đó, việc đưa dao có tính sát thương cao là VK nhằm điều chỉnh nhận thức, hành vi của đối tượng để giảm nguồn tội phạm.

Năm 2023, Chính phủ đã giao Bộ Công an chủ trì, nghiên cứu, xây dựng hồ sơ Dự án Luật Quản lý, sử dụng VK, VLN và CCHT (sửa đổi). Quá trình xây dựng đến ngày 02/4/2024 đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp cho ý kiến về Dự án Luật, trong đó Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với tên gọi, phạm vi điều chỉnh, các chính sách lớn của Dự án Luật và các quy định của dự thảo Luật; hồ sơ Dự án Luật bảo đảm chất lượng, đủ điều kiện để trình Quốc hội xem xét, thảo luận và thông qua tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV. Theo Chương trình tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV thì ngày 22, 23/5/2024 Quốc hội sẽ cho ý kiến về Dự án Luật này, ngày 26/6/2024 Quốc hội sẽ ấn nút biểu quyết thông qua.

Có thể nói, đến nay dự thảo Luật đã được sự đồng tình, ủng hộ cao của Ủy ban thường vụ Quốc hội, các bộ, ngành, cơ quan hữu quan, nhất là người dân vì nếu dự thảo Luật được thông qua tại kỳ họp thứ 7 và được triển khai, thi hành sẽ đáp ứng yêu cầu công tác quản lý Nhà nước và phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm, góp phần vào sự phát triên kinh tế - xã hội và bình yên cho nhân dân.

HỒNG QUANG