Sửa Luật Thủ đô và hy vọng 'hồi sinh' nhiều dự án BT của Hà Nội

Hà Nội dự kiến đến năm 2045 xây dựng mới 593km đường giao thông trong đô thị trung tâm.

Khi Luật PPP có hiệu lực, Thành phố Hà Nội đã phải thông báo dừng triển khai 82 dự ánđầu tư theo hợp đồng BT. Việc sửa Luật Thủ đô đem tới hy vọng các dự án này sớm được “hồi sinh”.

Bộ Tư pháp vừa gửi tới các vị đại biểu Quốc hội báo cáo dự kiến tiếp thu, giải trình bước đầu ý kiến của đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Thủ đô (sửa đổi).

Phiên thảo luận tổ diễn ra vào chiều 10/11, theo tổng hợp của Tổng thư ký Quốc hội, đã có 81 lượt ý kiến phát biểu và 2 góp ý bằng văn bản của đại biểu Quốc hội về dự án Luật này.

Trong đó, có 7 ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát, làm rõ và nổi bật hơn các quy định mang tính đặc thù vượt trội, đột phá về thể chế nhằm phát huy thế mạnh riêng có của Hà Nội là Thủ đô của cả nước, đáp ứng yêu cầu phát triển Thủ đô, đặc biệt là việc thực hiện nhiệm vụ là trung tâm chính trị - hành chính của quốc gia.

Liên quan đến đầu tư, lần sửa đổi này Chính phủ đề xuất cho Thủ đô thực hiện hợp đồng theo phương thức xây dựng - chuyển giao (BT) thanh toán bằng đất hoặc tiền đối với các dự án đầu tư thuộc các lĩnh vực vận tải, thoát nước và xử lý nước thải; xử lý ô nhiễm môi trường; hạ tầng kỹ thuật trong lĩnh vực thủy lợi.

Quy định này có 2 ý kiến tán thành, 4 vị đề nghị cân nhắc việc quy định hợp đồng BT trong dự thảo Luật, đặc biệt là việc thanh toán hợp đồng BT bằng quỹ đất vì trong quá trình Quốc hội xem xét, thông qua Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (Luật PPP) thấy rằng việc thanh toán hợp đồng BT bằng đất bị thất thoát nhiều nên đã dừng việc thanh toán bằng đất.

Có 1 ý kiến đề nghị rà soát, quy định cụ thể hơn lĩnh vực được thực hiện hình thức hợp đồng BT vì một số lĩnh vực quy định tại dự thảo về nội dung này rất chung chung.

Cạnh đó cũng có 1 ý kiến cho rằng quy định tiêu chí để xác định dự án được thực hiện theo hình thức hợp đồng BT thanh toán bằng vốn đầu tư công rất định tính, khó xác định, đề nghị cần cụ thể hơn.

Giải trình, Bộ Tư pháp – cơ quan chủ trì soạn thảo nêu, trước khi Luật PPP được ban hành, trên địa bàn thành phố Hà Nội đã triển khai các dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BT thanh toán bằng quỹ đất và thanh toán bằng tiền (có 11 dự án đã hoàn thành và 6 dự án đang triển khai thực hiện).

Mặc dù việc triển khai các dự án BT còn nhiều khó khăn vướng mắc nhưng đã huy động được nguồn lực xã hội, góp phần phát triển đồng bộ, từng bước hiện đại hóa kết cấu hạ tầng giao thông đô thị, góp phần chống ùn tắc giao thông, cải thiện môi trường trên địa bàn Thành phố, gắn với việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Các dự án đầu tư theo hình thức Hợp đồng BT thu hút rất nhiều sự quan tâm của các nhà đầu tư. Khi Luật PPP có hiệu lực, thành phố Hà Nội đã phải thông báo dừng triển khai 82 dự án đầu tư theo hợp đồng BT. Các dự án này chủ yếu là các dự án xây dựng đường giao thông, hệ thống xử lý rác thải, xử lý và tiêu thoát nước thải, cải tạo sông, rạch…

Nếu các dự án này sớm được thực hiện theo hợp đồng BT thì sẽ có tác động to lớn tới sự phát triển kinh tế xã hội của Thủ đô; đồng thời, huy động được nguồn lực của khu vực tư nhân giúp giảm áp lực về vốn đầu tư công đối với các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng có yêu cầu triển khai sớm nhưng chưa thu xếp được nguồn vốn ngân sách nhà nước.

Bộ Tư pháp cũng cho biết, theo Quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, thành phố Hà Nội dự kiến xây dựng mới đến năm 2045 là 593km đường giao thông trong đô thị trung tâm, diện tích thu hồi vùng phụ cận ước tính 5.930ha (tính tối thiểu 50m mỗi bên đường), 368km đường giao thông tại các đô thị vệ tinh, tổng diện tích đất thu hồi vùng phụ cận ước tính khoảng 3.680 ha (tính tối thiểu 50m mỗi bên đường).

Số đường giao thông mà Thành phố Hà Nội dự kiến mở rộng đến năm 2045 có tổng chiều dài 217 km; tổng diện tích đất thu hồi vùng phụ cận 2.170 ha (tính tối thiểu 50m mỗi bên đường). Với mục tiêu đặt ra, thành phố Hà Nội cần có giải pháp để thu hút thêm nguồn vốn xã hội cùng tham gia đầu tư, giảm bớt áp lực cho NSNN của Thành phố Hà Nội.

Tiếp thu ý kiến đại biểu, cơ quan chủ trì soạn thảo cho biết sẽ tiếp tục nghiên cứu chỉnh lý các quy định về hợp đồng BT, xác định rõ những lĩnh vực, điều kiện triển khai theo hình thức BT, đặc biệt là quy định về thanh toán BT bằng quỹ đất và tài sản công một cách phù hợp, khắc phục được những hạn chế, sơ hở, thiếu sót của pháp luật về hợp đồng BT trước đây.

Đồng thời, tạo ra cơ chế minh bạch, thuận lợi, bình đẳng, bảo vệ quyền lợi của Nhà nước, người dân và nhà đầu tư trong quá trình triển khai dự án theo hình thức hợp đồng BT.

Theo nghị trình, sáng 27/11, Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi).

Nguyễn Lê