Sức bật hạ tầng KRX

Chính thức vận hành từ ngày 5/5/2025, hệ thống KRX đã mở ra kỷ nguyên với những giải pháp giao dịch tiên tiến cho thị trường chứng khoán Việt Nam

KRX: Mở ra kỷ nguyên với những giải pháp giao dịch tiên tiến

Nhiều công ty chứng khoán và giới đầu tư nhận định rằng, việc KRX chính thức vận hành là một bước ngoặt lịch sử về công nghệ của thị trường chứng khoán. Các nhà đầu tư trong và ngoài nước đều đang đặt nhiều kỳ vọng vào hệ thống công nghệ mới này. Chẳng hạn, thanh khoản thị trường được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trong nửa cuối năm 2025, được hỗ trợ bởi việc triển khai thêm các sản phẩm đa dạng dưới hệ thống KRX và khả năng Việt Nam được FTSE Russell nâng hạng thị trường.

Với những điểm nổi bật như công cụ phân tích dữ liệu tiên tiến, tiêu chí cảnh báo mới và giám sát theo thời gian thực, hệ thống KRX cho phép HOSE và các cơ quan quản lý theo dõi giao dịch của từng nhà đầu tư, từng tài khoản, từng lệnh và từng thời điểm. Điều này được kỳ vọng giúp phát hiện sớm các hành vi có dấu hiệu vi phạm như thao túng giá, tạo cung cầu ảo, giao dịch nội gián, không tuân thủ nghĩa vụ công bố thông tin, hay báo cáo trước khi giao dịch của người nội bộ, người có liên quan, cổ đông lớn. Từ đó, việc xử lý vi phạm sẽ được thực hiện nhanh chóng, hiệu quả, góp phần duy trì tính kỷ cương, kỷ luật trong giao dịch chứng khoán, đảm bảo công bằng và hiệu quả cho thị trường.

Nhìn chung, hệ thống giao dịch mới mang lại những cải tiến đáng kể: một là, đồng bộ hóa hệ thống tốt hơn giữa các sở giao dịch, VSDC, công ty chứng khoán và ngân hàng lưu ký thông qua giao thức FIX, giúp cải thiện độ trễ và năng lực xử lý; hai là, cập nhật thời gian thực về room khối ngoại; ba là, minh bạch hơn trong phiên mở cửa/đóng cửa, với cơ chế khớp lệnh theo thứ tự thời gian thay vì ưu tiên giá.

Ngoài ra, theo SSI, hệ thống KRX mới còn mang lại nhiều lợi ích, cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài mua chứng khoán mà không yêu cầu đủ tiền trước. Các lợi ích chính bao gồm thanh toán hiệu quả hơn, do những cổ phiếu giao dịch theo hình thức không ký quỹ trước sẽ được thanh toán vào tài khoản nhà đầu tư trước 15h ngày T+3 trong mọi trường hợp. Điều này cho phép các nhà đầu tư: giảm chi phí vốn bằng cách loại bỏ nhu cầu thực hiện giao dịch bổ sung, từ đó rút ngắn thời gian thanh toán và giảm chi phí giao dịch; quản lý hiệu quả giới hạn sở hữu nước ngoài (FOL); giảm áp lực cho công ty chứng khoán thông qua cơ chế thanh toán một phần từ nhà đầu tư và từ công ty môi giới.

Việc triển khai thành công hệ thống KRX đã tăng cường niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước, đặc biệt liên quan đến tính minh bạch và khả năng nâng hạng thị trường. Một số tính năng mới như giao dịch trong ngày và bù trừ trong ngày dự kiến sẽ được triển khai khi khung pháp lý phù hợp được ban hành. Ngoài ra, việc áp dụng hệ thống bù trừ đối tác trung tâm (CCP) được kỳ vọng sẽ giải quyết triệt để vấn đề ký quỹ trước giao dịch. Những cải tiến này nhằm hỗ trợ đa dạng hóa chiến lược đầu tư, thu hút vốn ngoại và đáp ứng các tiêu chí nâng hạng thị trường của FTSE Russell.

Chia sẻ trong tọa đàm “Lực đẩy dòng vốn mới” do Báo Tài chính - Đầu tư tổ chức, ông Nguyễn Phan Dũng, Phó tổng giám đốc SSIAM đánh giá rất cao hệ thống KRX, qua cả quá trình thử nghiệm và vận hành thực tế. Ông cho rằng, hệ thống còn có nhiều khả năng nâng cao trải nghiệm sử dụng sản phẩm cho nhà đầu tư trong nước, chẳng hạn như rút ngắn thời gian giao dịch, phát triển thêm các sản phẩm phái sinh, tăng quy mô cả về đòn bẩy tài chính lẫn thời gian giao dịch nhanh hơn.

“Tôi cho rằng, sự thay đổi này sẽ diễn ra theo cả hai chiều, hướng đến mục tiêu cuối cùng là cải thiện trải nghiệm và tăng lượng hàng hóa trên thị trường. Về phía các thành viên thị trường như SSIAM, việc nghiên cứu sản phẩm luôn được thực hiện thường xuyên và chúng tôi luôn trong trạng thái sẵn sàng khi dòng vốn đủ điều kiện để kích hoạt”, ông Dũng nhấn mạnh.

Nền tảng hạ tầng quan trọng để triển khai các giải pháp, sản phẩm phức tạp hơn

Bà Trần Anh Đào, Phó tổng giám đốc phụ trách Ban điều hành HOSE cho biết, thời gian qua, dưới sự chỉ đạo sát sao của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, nỗ lực của HNX, VSDC và các công ty lưu ký chứng khoán, HOSE đã triển khai thành công hệ thống công nghệ thông tin mới KRX cho toàn bộ thị trường và đến nay đã vận hành ổn định.

Công việc tiếp theo là tiếp tục khai thác các nền tảng sẵn có của hệ thống, chẳng hạn như CCP - một trong những điểm chốt để nâng hạng thị trường, cùng với nhiều tiện ích khác của hệ thống nhằm phục vụ tốt hơn cho nhà đầu tư và đáp ứng yêu cầu phát triển của thị trường.

Trước tiên, về vấn đề kỹ thuật, với hệ thống công nghệ thông tin thống nhất toàn thị trường, thời gian triển khai một sản phẩm mới hiện nay sẽ được rút ngắn. Bản thân hệ thống công nghệ thông tin cũng đã có sẵn một số sản phẩm được thiết kế trước và HOSE đang phối hợp với HNX, VSDC để lên lộ trình triển khai các sản phẩm, tính năng đã có sẵn trong hệ thống.

“Giai đoạn hiện nay, chúng tôi tập trung ổn định hệ thống và đảm bảo đáp ứng nhanh, kịp thời với khối lượng giao dịch đang tăng cao. Đồng thời, chúng tôi đang xây dựng lộ trình khai thác tốt nhất các sản phẩm mới đã có sẵn trong hệ thống, để phục vụ thêm các nhu cầu khác của thị trường. Mục tiêu là hướng đến sự ổn định và bền vững”, bà Đào chia sẻ.

Chia sẻ với truyền thông, ông Nguyễn Sơn, Chủ tịch Hội đồng thành viên VSDC cho hay, Tổng công ty sẽ tiếp tục thực hiện theo chỉ đạo của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và phối hợp với các sở giao dịch chứng khoán triển khai các sản phẩm chứng khoán mới như giao dịch trong ngày (intra-day), bán chứng khoán chờ về, hợp đồng tương lai trái phiếu. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu các sản phẩm mới như chứng chỉ lưu ký (depository receipts), mở rộng sản phẩm ETF.

Ngoài ra, VSDC sẽ tăng cường khả năng xử lý hệ thống, trên cơ sở phối hợp với HOSE đánh giá hệ thống KRX sau khi đưa vào vận hành, từng bước nâng cấp và hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin để xử lý khối lượng giao dịch lớn hơn, đảm bảo ổn định, an toàn. Song song với đó, VSDC sẽ nghiên cứu xây dựng kết nối chuyển mạch giữa các thành viên thị trường để giúp các thành viên có thể trao đổi các thông tin nghiệp vụ và triển khai ứng dụng các chuẩn mực ISO15022 trong truyền nhận dữ liệu nhằm nâng cao khả năng kết nối với các tổ chức lưu ký quốc tế trong tương lai.

VSDC cũng sẽ nghiên cứu giải pháp tăng cường dịch vụ hỗ trợ nhà đầu tư thông qua nền tảng công nghệ để ra mắt ứng dụng mobile sổ cổ đông điện tử (e-passbook), nhằm cung cấp thêm dịch vụ tra cứu thông tin tài khoản, tài sản, lịch sử giao dịch trên cổng thông tin điện tử nhà đầu tư.

Ghi nhận ý kiến các thành viên thị trường, để thanh khoản cải thiện trong dài hạn thì bên cạnh hệ thống giao dịch mới, sẽ cần nhiều giải pháp đồng bộ khác như tăng nguồn cung cổ phiếu doanh nghiệp lớn, các chính sách thúc đẩy các nhà đầu tư quốc tế và các nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Phan Hằng