Tác động của việc cấm tàu chở dầu bị Hoa Kỳ trừng phạt cập cảng ở Trung Quốc

Cảng Thanh Đảo, tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc. Ảnh Reuters

Dữ liệu theo dõi tàu biển từ Kpler cho thấy tỉnh Sơn Đông đã nhập khẩu khoảng 1,74 triệu thùng dầu mỗi ngày (bpd) từ Iran, Nga và Venezuela vào năm ngoái, chiếm khoảng 17% lượng dầu nhập khẩu của Trung Quốc.

Các thương nhân cho biết thêm rằng nếu được thực thi, lệnh cấm sẽ đẩy chi phí vận chuyển cho các nhà máy lọc dầu độc lập ở Sơn Đông - những người mua chính dầu thô bị trừng phạt với giá ưu đãi từ ba quốc gia này, lên cao.

Tháng trước, Washington đã áp đặt thêm lệnh trừng phạt đối với các công ty và “đội tàu ma” giao dịch dầu mỏ của Iran. Tổng thống đắc cử Donald Trump, người sẽ nhậm chức vào ngày 20/1, dự kiến sẽ thắt chặt lệnh trừng phạt hơn nữa đối với Iran, như ông đã làm trong nhiệm kỳ đầu của mình.

Các thương nhân cho biết lệnh cấm này có thể làm chậm hoạt động nhập khẩu vào Trung Quốc - quốc gia nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới.

Thông báo của Cảng Sơn Đông ban hành hôm thứ Hai 6/1, được một phần ba số thương nhân xác nhận. Thông báo này cấm các cảng cho phép cập cảng, dỡ hàng hoặc cung cấp dịch vụ tàu cho các tàu trong danh sách của Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài do Bộ Tài chính Hoa Kỳ quản lý.

Công ty Cảng Sơn Đông giám sát các cảng lớn trên bờ biển phía đông Trung Quốc bao gồm Thanh Đảo, Nhật Chiếu và Yên Đài, đây là những cảng chính nhập khẩu dầu bị trừng phạt.

Cảng Sơn Đông không trả lời các cuộc gọi hoặc email của Reuters yêu cầu bình luận.

Cảng Sơn Đông cho biết lệnh cấm này có tác động không đáng kể

Trong thông báo thứ hai vào thứ Ba 7/1, Cảng Sơn Đông cho biết họ hy vọng lệnh cấm dịch vụ này sẽ có tác động hạn chế đến các nhà máy lọc dầu độc lập, vì phần lớn dầu bị trừng phạt đang được vận chuyển trên các tàu chở dầu không bị trừng phạt.

Thông báo cho biết lệnh cấm được đưa ra sau khi tàu chở dầu Eliza II bị trừng phạt, dỡ hàng tại Cảng Yên Đài vào đầu tháng 1.

Theo ước tính của công ty theo dõi tàu chở dầu Vortexa, vào tháng 12, 8 tàu chở dầu thô cực lớn, mỗi tàu có sức chứa 2 triệu thùng, đã dỡ chủ yếu dầu của Iran tại Sơn Đông.

Các tàu này bao gồm Phonix, Vigor, Quinn và Divine, tất cả đều bị Bộ Tài chính Hoa Kỳ trừng phạt.

Michelle Wiese Bockmann, nhà phân tích chính của nhóm dữ liệu hàng hải Lloyd's List Intelligence, cho biết “đội tàu ma” đang hoạt động vận chuyển dầu của Iran, Nga và Venezuela ước tính có khoảng 669 tàu chở dầu.

Bà cho biết thêm rằng trong tổng số đó, 250-300 tàu chở dầu thường tham gia vận chuyển dầu của Nga, nhưng không thuộc quyền sở hữu của công ty vận hành lớn nhất của Iran là NITC và tập đoàn tàu chở dầu hàng đầu của Nga là Sovcomflot.

Từ tháng 10 đến tháng 12, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với 35 tàu chở dầu mà họ cho là một phần của "đội tàu ma" của Iran, không thuộc các tàu do NITC vận hành. Vào đầu năm 2024, Washington đã áp đặt các lệnh trừng phạt riêng đối với Sovcomflot.

Các nguồn tin cho biết với Reuters tuần này rằng chính quyền Biden sắp mãn nhiệm có kế hoạch áp đặt lệnh trừng phạt đối với hơn 100 tàu chở dầu liên quan đến dầu mỏ của Nga.

Các thương nhân cho biết việc chuyển sang sử dụng tàu không bị trừng phạt có thể làm tăng chi phí cho các nhà máy lọc dầu ở Sơn Đông, vốn đang phải vật lộn với biên lợi nhuận thấp và nhu cầu ảm đạm.

Giá dầu thô Iran bán cho Trung Quốc đã đạt mức cao nhất trong nhiều năm vào tháng trước, khi lệnh trừng phạt mới của Hoa Kỳ thắt chặt năng lực vận chuyển và đẩy chi phí hậu cần lên cao.

Kho dự trữ dầu thô nổi của Iran đã tăng lên mức cao nhất trong 12 tháng là 20 triệu thùng. Theo các nhà phân tích của Goldman Sachs tuần trước, điều này trong lịch sử có liên quan đến sự sụt giảm sau đó trong xuất khẩu dầu thô của Iran.

Ngân hàng đầu tư này dự kiến nguồn cung dầu thô của Iran sẽ giảm 300.000 thùng/ngày xuống còn 3,25 triệu thùng/ngày vào quý 2 năm 2025.

Giá dầu của Nga, tăng lên mức cao nhất trong khoảng hai năm, có thể tiếp tục tăng khi chính quyền Biden có kế hoạch áp đặt thêm lệnh trừng phạt đối với Moscow.

Yến Anh

Reuters