Tác dụng giải cảm từ dược liệu chứa hoạt chất kháng khuẩn

Trong quyển 'Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam' của GS.TS Đỗ Tất Lợi chương XVII nói về thuốc chữa cảm sốt có nhiều thảo dược quen thuộc với mọi người như bạc hà, hành lá, tỏi, kinh giới, tía tô, húng quế, gừng,...

Ảnh minh họa

Ảnh minh họa

Đặc điểm chung của các dược liệu này là chứa nhiều tinh dầu với cơ chế giải cảm là diệt mầm bệnh nhờ ức chế sự phát triển của nhiều chủng vi khuẩn và một số vi nấm, làm giãn nở mạch máu, tăng tiết mồ hôi, làm hạ thân nhiệt và tăng sức đề kháng. Những dược liệu này thường có mùi thơm tinh dầu từ hoa, hay lá, rễ, thân, củ,…

Bạc hà có tên khoa học là Mentha arvensis, Lamiaceae. Lá bạc hà chứa từ 1 đến 3% tinh dầu như limonen, menthol, methyl acetat, cimen, myrcen. Trong bạc hà còn chứa hàm lượng lớn chất chống viêm rosmarinic axit có công dụng làm sạch khoang mũi, sạch đường hô hấp, trị hôi miệng, giảm hội chứng ruột kích thích, chống say xe, giảm stress,... vì thế lá bạc hà giải cảm rất tốt.

Hành lá còn gọi là hành hoa có tên khoa học Allium fistulosum, Alliaceae. Trong đông y, hành có tác dụng chữa cảm cúm, nhức đầu, sổ mũi, ho sốt. Hành có công dụng thông dương, hoạt huyết, giúp ra mồ hôi, lợi tiểu. Nhờ tác dụng kích thích dịch tiêu hóa, điều vị nên hành còn chữa bệnh ăn không ngon, khó tiêu, đầy bụng, làm ấm thận và ấm tử cung. Theo Tây y, hành lá chứa hoạt chất allicine có tác dụng như kháng sinh giúp diệt khuẩn nên được sử dụng để điều trị thương hàn, lỵ, trực khuẩn, vi trùng tả, bệnh bạch hầu. Hành lá là gia vị không thể thiếu trong các món ăn mặn và luôn có trong tô cháo giải cảm.

Tỏi có tên khoa học Allium sativum, Alliacea. Lợi ích hàng đầu của tỏi là tăng cường miễn dịch, chống cảm lạnh, virus cúm. Tỏi đã được chứng minh là làm giảm mức cholesterol toàn phần và LDL từ 10-15% ngăn ngừa xơ vữa động mạch và hạ huyết áp. Nhờ chứa allicine tỏi được xem là một loại kháng sinh tự nhiên mạnh và hiệu quả cao chống viêm nhiễm.

Kinh giới có tên khoa học là Elsholtzia cristata, Lamiaceae. Lá kinh giới chứa hợp chất carvacrol và thymol có thể tiêu diệt ký sinh trùng gây bệnh đường ruột. Hoa kinh giới sao đen sắc với nước hỗ trợ điều trị chảy máu cam, dùng ngoài trị mụn và dị ứng. Tinh dầu có trong kinh giới có tác dụng ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn Escherichia coli và Pseudomonas aeruginosa vì thế rau kinh giới có khả năng kháng khuẩn, diệt tác nhân gây nên bệnh cúm, lá kinh giới giúp giảm nhức mỏi, trị cảm sốt.

Tía tô có tên khoa học là Perilla frutescens, Lamiaceae. Lá tía tô chứa nhiều tinh dầu như perila aldehyde, limonene. Theo đông y, dịch chiết lá tía tô có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm, làm toát mồ hôi, chữa cảm hàn, trị ho và nôn do thai nghén, điều hòa dạ dày, trị tiêu chảy. Nhờ hương thơm tinh dầu nên tía tô khử mùi tanh hải sản rất hiệu quả, ứng dụng để giải ngộ độc cua, cá. Ngoài ra, tía tô còn chữa bệnh dị ứng, chống viêm, hen suyễn, viêm khớp, an thai, hỗ trợ làm mát gan, giải độc.

Húng quế có tên khoa học là Ocimum basilicum, Lamiaceae. Nhờ hàm lượng tinh dầu cao và mùi thơm đặc trưng kích thích vị giác nên húng quế giúp ăn ngon, chống táo bón. Eugenol trong tinh dầu húng quế được có tác dụng ngăn chặn hoạt động của enzym cyclooxygenase gây viêm nên giảm các triệu chứng sưng đau, viêm họng, ho, long đờm, bảo vệ cơ thể khỏi bị tổn thương và trị cảm sốt.

Gừng có tên khoa học là Zingiber officinale, Zingiberaceae. Nhờ hàm lượng tinh dầu cao từ 1% đến 3% với hoạt chất chính là gingerol nên gừng có vị thơm cay đặc trưng, có tác dụng chống viêm và chống oxy hóa mạnh, giúp giảm stress, hỗ trợ hoạt động hệ tiêu hóa, giảm buồn nôn, giảm đau trong kỳ kinh nguyệt, chữa bệnh cúm và cảm lạnh. Ngoài ra, gừng còn giúp hạ đường huyết, hạ cholesterol, giảm cân.

Theo y học cổ truyền, nhiễm cảm cúm có thể do chính khí (sức đề kháng) của cơ thể giảm sút, hoặc do tà khí (mầm bệnh) bên ngoài như phong, hàn, thấp, thử, nhiệt, xâm nhập vào cơ thể gây bệnh. Một số gia vị thảo mộc có mùi thơm, vị hăng cay có đặc điểm chung là tính kháng viêm và tăng sức đề kháng chống lại bệnh cảm cúm, biết được lợi ích này các bà nội trợ hãy tự tin nấu bát cháo giải cảm cho người thân nhé./.

DSCKII. Lý Thị Nhất Định

Nguồn Long An: https://baolongan.vn/ta-c-du-ng-gia-i-ca-m-tu-duo-c-lie-u-chu-a-hoa-t-cha-t-kha-ng-khua-n-a191884.html