Tác phẩm Ký sự 'Tình hữu nghị Việt - Nga, nền tảng cho những thành tựu đáng tự hào của Vietsovpetro, góp phần quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển của Petrovietnam'

Nhân dịp chào mừng kỷ niệm 50 năm thành lập Petrovietnam, tôi muốn viết ra cảm nhận, suy nghĩ và góc nhìn cá nhân về những dấu ấn khó mờ phai của tình hữu nghị Việt - Nga (Liên Xô trước đây), nơi khơi nguồn xây đắp nên những thành tựu đáng tự hào của Liên doanh Vietsovpetro (Vietsovpetro), góp phần quan trọng vào quá trình xây dựng và phát triển của Petrovietnam. Trong khuôn khổ bài viết này, tôi chỉ điểm lại những dấu ấn của tình hữu nghị Việt - Nga trên hành trình xây dựng, phát triển Vietsovpetro nói riêng và Petrovietnam nói chung.

Có lẽ hạt giống đầu tiên cho mối lương duyên bền chặt, tình hữu nghị thủy chung son sắt Việt - Nga trong lĩnh vực thăm dò - khai thác dầu khí được gieo mầm bởi Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, nhân chuyến thăm đến thành phố Bacu (thủ đô của Azerbaijan) vào ngày 23/7/1959, Người đã nói: “ ...Tôi hy vọng và tin tưởng rằng sau khi Việt Nam kháng chiến thắng lợi, các đồng chí sẽ giúp chúng tôi tìm ra dầu rồi thì giúp khai thác và chế biến dầu, xây dựng được khu công nghiệp dầu khí như Bacu...”. Câu nói mộc mạc, chân thành nhưng thể hiện sự kỳ vọng, niềm tin mạnh mẽ và tầm nhìn vượt thời gian về tương lai của ngành công nghiệp dầu khí nước nhà. Đây cũng được coi như một lời hiệu triệu của Bác muốn gửi gắm đến đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật nói chung và nghành công nghiệp dầu khí nói riêng, trở thành động lực và khát vọng của nhiều thế hệ chuyên gia dầu khí trên mọi miền đất nước.

Ngày 27/11/1961, Đoàn thăm dò dầu lửa 36 trực thuộc Tổng cục Địa chất được thành lập, công tác tìm kiếm thăm dò dầu khí ở miền Bắc được triển khai mạnh mẽ, đồng bộ mặc dù điều kiện còn hết sức khó khăn và thiếu thốn khi đất nước đang trong giai đoạn khốc liệt của cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc.

Công tác khoan sâu tìm kiếm thăm dò dầu khí bắt đầu từ năm 1970 với giếng khoan thông số 100 tại Tiên Hưng (Thái Bình) đạt độ sâu kỷ lục lúc bấy giờ (1970) là 3.303m. Tháng 3/1975, giếng khoan 61 ở cấu tạo Tiền Hải C đã lần đầu tiên phát hiện dòng khí lẫn condensate công nghiệp từ cát kết thuộc hệ tầng Tiên Hưng.

Sau khi đất nước thống nhất, ngày 3/9/1975, Tổng cục Dầu mỏ và Khí đốt Việt Nam được thành lập (tiền thân của Petrovietnam), công tác tìm kiếm thăm dò dầu khí trên cả nước bắt đầu được đẩy mạnh.

Giai đoạn 1978-1980, Petrovietnam đã ký hợp đồng chia sản phẩm với các Công ty Bow Valley (Canada), Deminex (Cộng hòa Liên bang Đức) và AGIP (Italy). Sau khi các hợp đồng chia sản phẩm được ký kết, đã tiến hành khoan 12 giếng tìm kiếm thăm dò dầu khí trên thềm lục địa Việt Nam, tuy nhiên do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ cuối năm 1980 cả 3 công ty nói trên đều rút khỏi Việt Nam.

Tính đến thời điểm cuối năm 1980, thực hiện mong mỏi của Người và khát vọng của ngành Dầu khí, công tác tìm kiếm thăm dò dầu khí đã được triển khai rộng khắp trên cả nước ở nhiều cấp độ. Tuy nhiên vì nhiều lý do khác nhau mong ước của Người cũng chỉ mới dừng lại ở những phát hiện dầu khí nhỏ, khát vọng của ngành Dầu khí vẫn chưa thành hiện thực, đất nước vẫn chưa khai thác được dòng dầu khí từ lòng đất ở quy mô công nghiệp.

Trong bối cảnh ngành công nghiệp Dầu khí vẫn chưa có bước phát triển đột phá, tình hữu nghị Việt - Nga đứng trước cơ hội chuyển mình, nâng lên tầm cao mới khi Đảng và Nhà nước quyết định hợp tác toàn diện với Liên Xô, Hiệp định hợp tác Việt - Xô về thăm dò địa chất và khai thác dầu khí ở thềm lục địa phía Nam Việt Nam được ký kết vào ngày 3/7/1980.

Ngày 19/06/1981, Hiệp định Liên Chính phủ về việc thành lập Xí nghiệp Liên doanh Vietsovpetro (Vietsovpetro) được ký kết và ngày 19/11/1981, Hội đồng Bộ trưởng Việt Nam ban hành Quyết định số 136-HĐBT cho phép Vietsovpetro chính thức đi vào hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam.

Kể từ thời điểm này, hoạt động tìm kiếm thăm dò và khai thác dầu khí có bước chuyển biến mạnh mẽ. Ngay sau khi chính thức đi vào hoạt động, Vietsovpetro đã khẩn trương triển khai công tác tìm kiếm thăm dò, xây dựng đồng bộ hệ thống các công trình công nghệ phục vụ khai thác, thu gom, vận chuyển và xử lý sản phẩm dầu khí.

Chỉ 5 năm sau ngày thành lập, vào tháng 6/1986, Vietsovpetro đã khai thác tấn dầu công nghiệp đầu tiên từ đối tượng Mioxen dưới mỏ Bạch Hổ tại giàn MSP-1, trong niềm vui vỡ òa xen lẫn tự hào không chỉ của toàn ngành Dầu khí mà còn là niềm hân hoan vui mừng của cả nước, chính thức đưa tên Việt Nam vào danh sách những nước xuất khẩu dầu thô trên thế giới.

Một kỷ lục về thời gian đã được xác lập (khai thác dòng dầu công nghiệp chỉ sau 5 năm đi vào hoạt động), điều mà cho đến nay với trình độ khoa học và công nghệ phát triển cùng nhiều điều kiện thuận lợi hơn trước cũng chưa thể vượt qua, mọi công tác nghiên cứu, khoan thăm dò - khai thác, xây dựng mỏ... khi đó được triển khai hết sức đồng bộ, đặc biệt khẩn trương, và một lần nữa tình hữu nghị Việt - Nga có cơ hội phát huy được sức mạnh to lớn, gắn kết tập thể lao động quốc tế thành khối đại đoàn kết, hoàn thành những nhiệm vụ phi thường mà cho đến nay khi nhìn lại, tôi vẫn còn lâng lâng niềm xúc động, ngưỡng mộ xen lẫn tự hào.

Cột mốc đáng nhớ trên đã tiếp thêm động lực, niềm tin và sự quyết tâm cho đội ngũ chuyên gia dầu khí Việt - Xô, là nền tảng cho những thành công vẻ vang tiếp theo của Vietsovpetro nói riêng và toàn ngành Dầu khí nói chung. Theo đó, tập thể lao động quốc tế Vietsovpetro đã triển khai mạnh mẽ công tác tìm kiếm thăm dò, xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đồng bộ và đưa vào khai thác thành công các đối tượng mới ở mỏ Bạch Hổ: Oligoxen dưới (5/1987), Oligoxen trên (4/1988) và đặc biệt là đối tượng Móng (9/1988).

Việc phát hiện và đưa vào khai thác thành công thân dầu đá móng nứt nẻ mỏ Bạch Hổ là sự kiện có ý nghĩa quyết định và vô cùng quan trọng, không những đã chặn được đà suy giảm mà còn tạo nên bước ngoặt gia tăng sản lượng khai thác của Vietsovpetro trong giai đoạn tiếp theo. Bên cạnh đó, sự kiện đặc biệt này đã mở ra hướng đi mới cho hoạt động tìm kiếm thăm dò dầu khí ở thềm lục địa Việt Nam, tạo sức hấp dẫn mạnh mẽ đối với nhiều công ty dầu khí lớn trên thế giới, thu hút nhiều đối tác tích cực tham gia vào công tác tìm kiếm thăm dò, khai thác dầu khí. Có thể khẳng định, nếu không nhờ vào phát hiện đặc biệt hiếm có này, Vietsovpetro nói riêng và Petrovietnam nói chung sẽ khó đạt được được quy mô và tầm vóc ngày nay.

Công tác nghiên cứu, thăm dò gia tăng trữ lượng, xây dựng phát triển mỏ, mở rộng vùng hoạt động tiếp tục triển khai đồng bộ và hiệu quả, nhờ đó Vietsovpetro đã liên tục gặt hái được nhiều thành công tiếp nối: phát hiện dòng dầu công nghiệp ở mỏ Đại Hùng tại giếng ĐH-1, Lô 05-1a (1988); khai thác dòng dầu đầu tiên ở mỏ Rồng (1994); phát hiện dòng khí - condensate công nghiệp ở mỏ Thiên Ưng - Mãng Cầu, Lô 04-3 tại giếng TU-1 (2005); phát hiện dòng dầu ở cấu tạo Mèo Trắng tại giếng thăm dò MT-1X (2011); phát hiện dòng dầu công nghiệp mỏ Gấu Trắng tại giếng thăm dò GT-1X (2011); phát hiện dòng dầu công nghiệp ở mỏ Thỏ Trắng tại giếng thăm dò ThT-1X (2012); phát hiện dòng dầu công nghiệp ở cấu tạo Cá Tầm, Lô 09-3/12 tại giếng thăm dò CT-2X (2014); phát hiện dầu khí ở cấu tạo Sói Vàng, Lô 16-1/15 tại giếng khoan thăm dò SV-1X (2020)...

Như vậy, sau gần 40 năm kể từ thời điểm nhận được dòng dầu đầu tiên từ mỏ Bạch Hổ (6/1986), Vietsovpetro đã đạt được thành tựu hết sức đáng tự hào: vượt cột mốc khai thác tấn dầu thứ 250 triệu, nộp ngân sách gần 60 tỷ USD, tương đương khoảng 5% ngân sách nhà nước (ước tính trung bình cho cả giai đoạn từ thời điểm khai thác tấn dầu đầu tiên), góp phần quan trọng vào việc xây dựng nền công nghiệp Dầu khí nói riêng và phát triển đất nước nói chung.

Tình hữu nghị thủy chung, sắt son và bền chặt Việt - Nga là nền tảng, có sức mạnh to lớn, gắn kết tập thể lao động quốc tế đa văn hóa - đa quốc gia thành khối đại đoàn kết, cùng nỗ lực chiến thắng mọi trở ngại, thách thức đôi lúc tưởng chừng như không thể vượt qua, đóng vai trò quan trọng trên hành trình trưởng thành và phát triển đầy ắp những mốc son đáng tự hào của Vietsovpetro.

Cùng nhìn lại những thời khắc ban đầu những ngày mới thành lập, khi những vết thương chiến tranh chưa lành hẳn, đất nước đang bước vào công cuộc tái thiết với nhiều khó khăn thiếu thốn về cơ sở vật chất, trình độ khoa học kỹ thuật còn hạn chế và bị bao vây cấm vận. Trước hoàn cảnh vô cùng gian nan ấy, các bạn Liên Xô ngày đó (nay là Liên bang Nga) đã rất hăng hái vô tư, khẩn trương phối hợp cùng với phía Việt Nam trong Liên doanh triển khai xây dựng đồng bộ cơ sở vật chất, kỹ thuật cũng như nghiên cứu khoa học phục vụ công tác khoan tìm kiếm thăm dò, khai thác dầu khí, xây dựng nền móng đầu tiên cho nền công nghiệp dầu khí nước nhà.

Giàn khoan khai thác đầu tiên - MSP-1, sau thời gian thiết kế - chế tạo hoàn toàn từ Liên Xô và được vận chuyển sang Việt Nam để tổ hợp, thi công lắp đặt thành công vào năm 1985, và cứ như vậy trên hành trình gần 45 năm hình thành và phát triển, Vietsovpetro đã không ngừng lớn mạnh, xây dựng được hệ thống cơ sở vật chất đồ sộ với hơn 60 công trình biển (giàn khai thác, nén khí, ép vỉa...); 3 tàu chứa dầu không bến; 5 giàn khoan tự nâng... và nhiều hệ thống công trình, công nghệ, vận tải khác trên biển cũng như hệ thống kho bãi, căn cứ dịch vụ trên bờ hoàn chỉnh, phục vụ các công tác khoan thăm dò - khai thác, vận hành khai thác các mỏ dầu khí cũng như cung cấp nhiều loại hình dịch vụ cho các công ty trong ngành khác... là minh chứng hùng hồn cho sức mạnh, vai trò của tình hữu nghị đặc biệt sắt son Việt - Nga, liên tục được vun đắp và củng cố qua thực tiễn xây dựng và phát triển, khắc ghi những dấu ấn khó phai mờ, là nền tảng vững chắc cho những thành tựu và cột mốc đáng tự hào của Vietsovpetro kể từ thời buổi đầu thành lập.

Tình hữu nghị Việt - Nga trong sáng, vững bền ấy không chỉ được thể hiện qua tinh thần luôn kề vai sát cánh, đồng cam cộng khổ, đoàn kết để cùng nhau vượt qua mọi thử thách khó khăn mà còn là phong cách làm việc thẳng thắn, phản biện đôi khi hết sức quyết liệt, không khoan nhượng trước những vấn đề mới, phức tạp. Nhờ đó, mọi quyết sách quan trọng liên quan đến hoạt động của Vietsovpetro đều được thảo luận, cân nhắc hết sức kỹ lưỡng, công khai và minh bạch, là nền tảng cho những thành tựu đáng trân trọng của Vietsovpetro, qua đó không ngừng xây đắp, củng cố cho tình hữu nghị đặc biệt Việt - Nga ngày càng thắm thiết và vững bền cùng năm tháng.

Chính tinh thần làm việc hăng say, sáng tạo với sự kiên trì và quyết tâm, trên nền tảng của tình hữu nghị trong sáng ấy, Vietsovpetro liên tục gặt hái được những thành công vang dội, góp phần không nhỏ vào hành trình xây dựng Petrovietnam có được quy mô và tầm vóc như ngày nay, sau 50 năm thành lập. Vai trò, vị thế và đóng góp của Vietsovpetro trên hành trình xây dựng và phát triển của Petrovietnam được thể hiện hết sức sinh động qua những số liệu cụ thể: khoảng 50% tài nguyên dầu được phát hiện và đưa vào khai thác; khoảng 60% sản lượng dầu khai thác cộng dồn; khoảng 50% số mét khoan thăm dò - khai thác và khoảng 40% tổng nộp ngân sách nhà nước toàn Tập đoàn.

Nhìn lại chặng đường 50 năm hình thành và phát triển của Petrovietnam, có thể thấy vai trò, sức ảnh hưởng và đóng góp rất lớn của tình hữu nghị đặc biệt Việt - Nga, thể hiện hết sức cụ thể và sinh động qua những thành tựu đáng tự hào của Vietsovpetro nói riêng và Petrovietnam nói chung. Trên nền tảng của tình hữu nghị son sắt thủy chung đó, Petrovietnam đã không ngừng phát triển, mở rộng hợp tác với nhiều công ty dầu khí hàng đầu thế giới triển khai hiệu quả công tác thăm dò, khai thác trên thềm lục địa Việt Nam, Liên bang Nga và nhiều khu vực khác trên thế giới, là động lực quan trọng góp phần xây dựng Tập đoàn có quy mô hàng đầu và vai trò vô cùng quan trọng đối với đất nước ngày nay.

Sự kiện Tập đoàn được khoác lên mình một tên gọi mới, to lớn hơn về quy mô và lĩnh vực hoạt động đó là “Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam” đánh dấu một bước ngoặt trong lịch sử hình thành và phát triển của Petrovietnam. Từ nay, một không gian phát triển gần như “không giới hạn” được mở ra, với cơ hội và thách thức đan xen, đòi hỏi toàn thể đội ngũ CBCNV của Petrovietnam nói chung và tất cả các đơn vị nói riêng, trong đó có Vietsovpetro phải linh hoạt thích ứng, hoạch định chiến lược phát triển hiệu quả, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong giai đoạn vươn mình của Petrovietnam nói riêng và đất nước nói chung.

Trước cơ hội lẫn thách thức đan xen khi không gian phát triển dành cho Petrovietnam nói chung và Vietsovpetro nói riêng được rộng mở, tình hữu nghị đoàn kết trong sáng Việt - Nga được kỳ vọng tiếp tục là cầu nối, nền tảng gắn kết sức mạnh tập thể, giúp Vietsovpetro vững tin hướng tới tương lai, chung sức đồng lòng vượt lên mọi trở ngại, thử thách để phát triển ổn định và bền vững, tiếp tục là điểm tựa đáng tin cậy và có những đóng góp quan trọng trong giai đoạn phát triển rực rỡ, tươi sáng phía trước của Petrovietnam - Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Vũng Tàu, 12/5/2025

Đào Nguyên Hưng

Mã tác phẩm: 11-KS-DNH-0001