Thuốc lá thế hệ mới gồm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đều chưa được cho phép sản xuất và kinh doanh tại Việt Nam. Dựa trên các bằng chứng về tác hại của thuốc lá mới, nhiều quốc gia tiếp tục cấm hoặc hạn chế lưu hành sản phẩm này.
Theo Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), tỷ lệ hút thuốc lá điếu thông thường đang có xu hướng giảm, nhưng số người sử dụng thuốc lá điện tử (TLĐT, còn gọi là vape) đang tăng nhanh. Trên thế giới, tỷ lệ sử dụng TLĐT đang gia tăng trong giới trẻ. Tại Việt Nam, tỷ lệ sử dụng TLĐT tăng lên 2,6% vào năm 2019 và có xu hướng ngày càng tăng trong giới trẻ.
Theo kinh nghiệm quốc tế, việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt ở mức cao với thuốc lá sẽ góp phần giảm tiêu thụ thuốc lá, tăng nguồn thu cho ngân sách đồng thời hạn chế được tình trạng buôn lậu.
Giới chuyên gia cho rằng giá thuốc lá ở Việt Nam còn khá thấp so với mặt bằng chung của nhiều nước trong khu vực. Do đó, việc tăng thuế thuốc lá được cho là sẽ góp phần giảm tiêu thụ thuốc lá, tăng nguồn thu cho ngân sách đồng thời hạn chế được tình trạng buôn lậu.
Mặc dù pháp luật hiện hành chưa cho phép kinh doanh thương mại nhưng thuốc lá thế mới đang được bày bán và sử dụng khá phổ biến tại Việt Nam. Sản phẩm thuốc lá thế hệ mới vì sao 'mê hoặc' nhiều người tham gia buôn bán và sử dụng ngày càng nhiều như vậy.
Nghị định 176 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế ra đời từ năm 2013, trong đó có quy định xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến thuốc lá như hút thuốc không đúng nơi quy định… Nhưng đã 7 năm qua, cơ quan chức năng chưa phạt được ai thì nay chuẩn bị thay thế bằng Nghị định 117/2020/NĐ-CP ngày 28-9-2020 (có hiệu lực từ ngày 15-11-2020).
Ngày 29/10, tại TP HCM, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức Hội nghị tập huấn về nâng cao năng lực truyền thông trong công tác phòng chống tác hại của thuốc lá dành cho các phóng viên, nhà báo.
Thuốc lá điện tử có mức độ độc hại không thua kém so với thuốc lá truyền thống và đang phát triển mạnh tại thị trường Việt Nam. Giới trẻ là đối tượng nhiễm thuốc lá điện tử nhanh do dễ dàng tiếp cận, vì thế rất cần một khung pháp lý đủ mạnh để ngăn sản phẩm độc hại này thẩm lậu vào thị trường trong nước.
Trước thực tế thời gian qua, ngành công nghiệp thuốc lá điện tử không ngừng nỗ lực tìm kiếm những khách hàng mới thì Việt Nam trở thành thị trường tiềm năng của các hãng thuốc lá. Trong đó, thuốc lá điện tử, tuy không còn xa lạ nhưng vẫn có sức hấp dẫn, đặc biệt đối với tầng lớp thanh thiếu niên tạo nên mối lo ngại.