Dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đang được Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo, dự kiến sẽ được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024) và thông qua tại kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025). Tại dự thảo này, lần đầu tiên đồ uống có đường thuộc danh mục hàng hóa đề xuất áp dụng thu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Thuốc lá là mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt tại Việt Nam với mức thuế suất 75% trên giá xuất xưởng. Tuy nhiên, tỷ lệ thuế trên mức giá bán lẻ vẫn thấp khoảng 38%, trong khi mức trung bình của thế giới là 61% và theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) là 75%.
Kể từ khi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực (năm 2013) đến năm 2023, Việt Nam đã 2 lần tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá. Tuy nhiên, theo đánh giá của Tổ chức Y tế thế giới cũng như các chuyên gia của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, thì các mức tăng thuế này là quá thấp, chưa đủ sức để hạn chế việc sử dụng thuốc lá như kỳ vọng.
Báo cáo tổng kết 10 năm thực hiện Luật Phòng chống tác hại thuốc lá của Bộ Y tế cho thấy Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu đáng mừng trên chặng đường giảm thiểu tác hại của việc hút thuốc, biểu hiện ở việc tỷ lệ hút thuốc lá giảm đáng kể. Bên cạnh đó, cũng có những vấn đề tồn đọng đòi hỏi phải có biện pháp xử lý và quản lý triệt để hơn.
Là một trong những quốc gia có tỷ lệ hút thuốc cao nhất khu vực, nhưng giá thuốc lá hiện tại vẫn thấp và cơ chế thuế tiêu thụ đặc biệt với thuốc lá vẫn chưa thể khiến người tiêu dùng thay đổi thói quen sử dụng.
PGS-TS Phạm Thế Anh, Kinh tế trưởng Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và chiến lược Việt Nam khuyến cáo, lạm phát tổng thể có xu hướng đảo chiều: lạm phát cơ bản tiếp tục giảm chậm, trong khi lạm phát chung có dấu hiệu tăng trở lại.
Thuốc lá điện tử dù mới xuất hiện trên thị trường và chưa được phép lưu hành nhưng tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử đã ở mức cao hơn tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu truyền thống. Điều này các chuyên gia cho rằng, đáng báo động.
Ngày 10/11, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức Hội nghị Tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống tác hại của thuốc lá tại Tp.HCM.
Đại diện Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá cho biết, sau 3 năm, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh ở Việt Nam đã gia tăng đáng kể. Năm 2022, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử học sinh độ tuổi 13 -15 là 3,5%.
Sáng 10/11Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Thông tin và truyền thông (Bộ TT&TT) chủ trì hội nghị.
Sáng ngày 10/11/2023, tại TP. Hồ Chí Minh đã dễn ra Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực truyền thông về phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Thuốc lá đang đem lại những gánh nặng rất lớn cả về sức khỏe và kinh tế cho người hút. Để giảm tác hại của thuốc lá, việc tăng thuế là một trong những biện pháp hiệu quả.
Chính các em nhỏ cũng là nạn nhân của khói thuốc lá khi trong gia đình hay các nơi công cộng đều có người hút thuốc lá.
Ngày 23/5, tại Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức Hội thảo cung cấp thông tin về phòng chống tác hại của thuốc lá.
Ngày 23/5, tại Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Bộ Y tế đã tổ chức hội thảo 'Cung cấp thông tin cho báo chí về phòng, chống tác hại của thuốc lá'.
Trước đề xuất của Bộ Tài chính tại Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt quy định điều chỉnh mức thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt đối với một số mặt hàng có hại cho sức khỏe (trong đó có thuốc lá), một số ý kiến cho rằng: Việc tăng thuế với thuốc lá sẽ làm gia tăng tình trạng buôn lậu thuốc lá.
WHO và Ngân hàng Thế giới khuyến cáo tỷ trọng thuế thuốc lá trên giá bán lẻ phải đạt từ 75% mới thực sự có tác động làm giảm tiêu dùng. Việc tăng thuế đối với thuốc lá có thể làm giảm số lượng người nghèo, góp phần ngăn ngừa tử vong sớm do hút thuốc, giảm gánh nặng chi phí y tế liên quan đến thuốc lá.
Giới trẻ, nữ giới và học sinh… là mục tiêu của các công ty thuốc lá để mở rộng thị phần thuốc lá điện tử tại Việt Nam. Chính vì thế, nếu không tỉnh táo và có những biện pháp quyết liệt, thuốc lá điện tử sẽ làm ảnh hưởng đến những chủ nhân của đất nước sau này.
Một trong những cách hiệu quả nhất để đạt được mục tiêu giảm sử dụng thuốc lá 30% tương đối vào năm 2030 là tăng giá thông qua việc tăng thuế thuốc lá.
Để đạt được hiệu quả giảm tiêu dùng thuốc lá, WHO và các chuyên gia hoạt động trong lĩnh vực y tế công cộng cho rằng cần thay đổi chính sách thuế thuốc lá theo hướng bổ sung thuế tuyệt đối với mức đủ lớn.
Gần đây, nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng luật bao bì thuốc lá trơn nhằm loại bỏ hình thức quảng cáo nhãn hiệu trên bao bì, từ đó giảm tình trạng sử dụng thuốc lá. Tại Việt Nam, dù chưa áp dụng, song có không ít ý kiến lo ngại hình thức này có thể dẫn tới việc làm giả nhãn hiệu để bán các sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, từ đó gây ảnh hưởng cho chính người sử dụng và làm thất thu ngân sách nhà nước
Theo chuyên gia, tất cả sản phẩm chứa nicotine khi được đưa vào cơ thể đều có tác hại đến sức khỏe.
Các chuyên gia cảnh báo khi sử dụng thuốc lá điện tử lâu dài, người nghiện sẽ phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh tim mạch; bệnh phổi, tổn thương phổi; hệ hô hấp bị ảnh hưởng; mắc ung thư…
Thuốc lá thế hệ mới gồm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đều chưa được cho phép sản xuất và kinh doanh tại Việt Nam. Dựa trên các bằng chứng về tác hại của thuốc lá mới, nhiều quốc gia tiếp tục cấm hoặc hạn chế lưu hành sản phẩm này.
Theo Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), tỷ lệ hút thuốc lá điếu thông thường đang có xu hướng giảm, nhưng số người sử dụng thuốc lá điện tử (TLĐT, còn gọi là vape) đang tăng nhanh. Trên thế giới, tỷ lệ sử dụng TLĐT đang gia tăng trong giới trẻ. Tại Việt Nam, tỷ lệ sử dụng TLĐT tăng lên 2,6% vào năm 2019 và có xu hướng ngày càng tăng trong giới trẻ.
Theo kinh nghiệm quốc tế, việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt ở mức cao với thuốc lá sẽ góp phần giảm tiêu thụ thuốc lá, tăng nguồn thu cho ngân sách đồng thời hạn chế được tình trạng buôn lậu.
Giới chuyên gia cho rằng giá thuốc lá ở Việt Nam còn khá thấp so với mặt bằng chung của nhiều nước trong khu vực. Do đó, việc tăng thuế thuốc lá được cho là sẽ góp phần giảm tiêu thụ thuốc lá, tăng nguồn thu cho ngân sách đồng thời hạn chế được tình trạng buôn lậu.
Mặc dù pháp luật hiện hành chưa cho phép kinh doanh thương mại nhưng thuốc lá thế mới đang được bày bán và sử dụng khá phổ biến tại Việt Nam. Sản phẩm thuốc lá thế hệ mới vì sao 'mê hoặc' nhiều người tham gia buôn bán và sử dụng ngày càng nhiều như vậy.
Nghị định 176 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế ra đời từ năm 2013, trong đó có quy định xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến thuốc lá như hút thuốc không đúng nơi quy định… Nhưng đã 7 năm qua, cơ quan chức năng chưa phạt được ai thì nay chuẩn bị thay thế bằng Nghị định 117/2020/NĐ-CP ngày 28-9-2020 (có hiệu lực từ ngày 15-11-2020).
Ngày 29/10, tại TP HCM, Bộ Thông tin và Truyền thông đã tổ chức Hội nghị tập huấn về nâng cao năng lực truyền thông trong công tác phòng chống tác hại của thuốc lá dành cho các phóng viên, nhà báo.