Năm 2023 chứng kiến hàng loạt căng thẳng địa chính trị ở nhiều khu vực leo thang và bùng nổ thành xung đột vũ trang.
Ngày 26/9, Mỹ đã tuyên bố đình chỉ một phần viện trợ cho Gabon như một động thái chính thức đầu tiên sau vụ đảo chính quân sự mới đây tại nước này.
Khủng hoảng chính trị, xung đột sắc tộc triền miên ở nhiều nơi khiến người dân châu Phi rơi vào cảnh sống mòn.
Sứ mệnh quân sự của Pháp ở Gabon sẽ được tiếp tục tùy theo các trường hợp cụ thể, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sebastien Lecornu gần đây cho biết.
Các quan chức Mỹ cho biết Lầu Năm Góc đang bố trí lại quân đội và thiết bị quân sự ở Niger; Chính quyền quân sự Gabon bổ nhiệm cựu thủ tướng làm thủ tướng lâm thời.
Tiếp tục các bước đi kiện toàn bộ máy cầm quyền mới tại đất nước sau cuộc đảo chính lật đổ Tổng thống Ali Bongo sáng 30/8, tối qua (7/9), chính quyền quân sự tại Ga-bông đã chỉ định chính trị gia Raymond Ndong Sima là Thủ tướng mới của nước này.
Việc trả tự do cho ông Bongo diễn ra sau khi lãnh đạo cuộc đảo chính, tướng Brice Oligui Nguema tuyên thệ nhậm chức nguyên thủ quốc gia chuyển tiếp của Gabon hôm 4/9.
Theo phóng viên TTXVN tại châu Phi, trong một thông cáo được đọc trên truyền hình Gabon ngày 6/9, Tướng Brice Oligui Nguema - người vừa tuyên thệ nhậm chức 'Tổng thống chuyển tiếp' ở Gabon mới đây- tuyên bố Tổng thống bị lật đổ Ali Bongo Ondimba được ra nước ngoài để kiểm tra sức khỏe.
Thông cáo báo chí được Tướng Oligui ký cho biết xét tình hình sức khỏe, cựu Tổng thống Cộng hòa Gabon, ông Ali Bongo Ondimba được tự do đi lại, có thể ra nước ngoài nếu muốn để kiểm tra y tế.
Động thái của chính quyền quân sự với Tổng thống bị phế truất được phát ngôn viên quân đội Gabon tuyên bố trên truyền hình quốc gia.
Sau hai cuộc đảo chính liên tiếp xảy ra tại Tây và Trung Phi (Niger và Gabon) chỉ trong hơn một tháng (từ 26/7-30/8), nhiều quốc gia châu Phi đã tức tốc tiến hành các biện pháp phòng ngừa, chủ yếu tập trung vào cải tổ quân đội và lực lượng an ninh trực tiếp bảo vệ Tổng thống.
Lãnh đạo chính quyền quân sự Gabon - Tướng Brice Nguema tuyên thệ nhậm chức tổng thống lâm thời; Chính quyền quân sự Niger quyết định mở lại không phận cho tất cả chuyến bay thương mại.
Khu vực Sahel của châu Phi, nơi hiện diện một số quốc gia nghèo nhất, bất ổn chính trị và dễ xảy ra xung đột nhất thế giới, đang chứng kiến loạt đảo chính. Liệu điều này có thành hiệu ứng domino và làm sao để ngăn chặn?
Một tháng sau cuộc đảo chính tại Niger, một cuộc đảo chính khác lại nổ ra ở một quốc gia Trung Phi - Gabon. Các sĩ quan quân đội Gabon đã đóng cửa biên giới, giải tán nhiều cơ quan lập pháp và tuyên bố nắm quyền chỉ bốn ngày sau khi Gabon tổ chức cuộc bầu cử Tổng thống gây tranh cãi với chiến thắng thuộc về ứng cử viên 64 tuổi Ali Bongo Ondimba.
Tướng Brice Oligui Nguema tuyên bố ông sẽ khôi phục chính quyền dân sự thông qua 'các cuộc bầu cử tự do, minh bạch và đáng tin cậy' sau quá trình chuyển tiếp nhưng không đưa ra mốc thời gian cụ thể.
Theo phóng viên TTXVN tại châu Phi, ngày 4/9, Tướng Brice Oligui Nguema đã tuyên thệ nhậm chức 'Tổng thống chuyển tiếp' ở Gabon.
Châu Phi lại hứng thêm một cuộc đảo chính do quân đội tiến hành. Đó là cuộc đảo chính quân sự ngày 30/8/2023 tại Gabon ngay sau khi có kết quả bầu cử tổng thống; theo đó Tổng thống đương nhiệm Ali Bongo Ondimba tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 3 liên tiếp. Đâu là nguyên nhân khiến châu Phi diễn ra nhiều cuộc đảo chính như vậy?
Chính phủ Pháp hiện có khoảng 400 binh sĩ đang đóng quân thường trực tại quốc gia Tây Phi này.
Quân đội nắm quyền ở Gabon tuyên bố mở trở lại các cửa khẩu biên giới trên bộ, trên biển và trên không, vốn bị đóng sau cuộc đảo chính lật đổ Tổng thống Ali Bongo Ondimba.
Trong tuần qua, thế giới nổi lên các sự kiện đáng chú ý như quân đội Gabon tuyên bố đảo chính; Nga - Ukraine tăng cường sử dụng UAV tấn công nhau; và các cơn bão mạnh gây thiệt hại ở nhiều nước.
Phát biểu trên truyền hình quốc gia, phát ngôn viên của chính quyền quân sự Gabon thông báo 'quyết định mở cửa trở lại biên giới trên bộ, trên biển và trên không kể từ ngày 2/9.'
Ngày 2/9, quân đội Gabon tuyên bố sẽ mở trở lại các cửa khẩu biên giới, vốn bị đóng sau cuộc đảo chính lật đổ cựu Tổng thống Ali Bongo.
Ngày 2/9, quân đội Gabon thông báo mở trở lại các cửa khẩu biên giới vốn bị đóng sau cuộc đảo chính quân sự lật đổ Tổng thống Ali Bongo.
Hội đồng Hòa bình và An ninh của Liên minh châu Phi (AU) thông báo quyết định đình chỉ ngay lập tức tư cách thành viên của Gabon sau cuộc đảo chính quân sự lật đổ Tổng thống Gabon Ali Bongo Ondimba vừa qua. Đồng thời, AU lên án mạnh mẽ làn sóng thay đổi chính phủ một cách vi hiến tại nhiều quốc gia ở châu lục này. Cuộc đảo chính quân sự tại Gabon là cuộc đảo chính thứ 8 tại khu vực Tây và Trung châu Phi kể từ năm 2020.
Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sébastien Lecornu cho biết hợp tác quân sự giữa Pháp và Gabon đã bị đình chỉ sau cuộc đảo chính hôm 30/8.
Phóng viên TTXVN tại châu Phi dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Sébastien Lecornu ngày 1/9 cho biết hợp tác quân sự giữa Pháp và Gabon, nơi có khoảng 400 binh sĩ Pháp đang đóng quân thường trực, đã bị đình chỉ sau cuộc đảo chính hôm 30/8.
Nhóm đảo chính ở Gabon đã thông báo rằng thủ lĩnh của họ, Tướng Brice Nguema, sẽ tuyên thệ nhậm chức 'Tổng thống chuyển tiếp' vào ngày 4 tháng 9 tới đây. Không lâu sau, Liên minh châu Phi (AU) đã tuyên bố đình chỉ tư cách thành viên của Gabon.
Theo phóng viên TTXVN tại châu Phi, Hội đồng Hòa bình và An ninh của Liên minh châu Phi (AU) ngày 31/8 cho biết đã quyết định 'đình chỉ ngay lập tức' tư cách thành viên của Gabon sau cuộc đảo chính quân sự trong tuần này.
Trong phản ứng đầu tiên của khu vực đối với cuộc đảo chính thứ tám ở Tây và Trung Phi kể từ năm 2020, Liên minh châu Phi (AU) đã quyết định đình chỉ tư cách thành viên của Gabon. Động thái được đưa ra chỉ 1 ngày sau cuộc đảo chính quân sự lật đổ Tổng thống Gabon Ali Bongo.
Trước đó, ở đầu nhiệm kỳ tổng thống vào năm 2019, ông Volodymyr Zelensky đã tuyên bố rằng ông không có ý định tranh cử nhiệm kỳ thứ hai.
Tướng Brice Oligui Nguema, người lãnh đạo cuộc đảo chính lật đổ Tổng thống Gabon Ali Bongo Ondimba, sẽ tuyên thệ để trở thành tân lãnh đạo đất nước vào đầu tuần sau.
Đảo chính nổ ra ở Gabon vào ngày 30/8, đẩy quốc gia Trung Phi này vào tình trạng hỗn loạn. Quân đội đã lật đổ Tổng thống Ali Bongo thuộc một gia đình đã cầm quyền tại đất nước này trong hơn nửa thế kỷ.
Trong tuần từ ngày 26/8 đến 1/9 đã có hàng loạt sự kiện và vấn đề nóng như quân đội Gabon đảo chính lên nắm quyền; Liên hợp quốc công bố báo cáo cho biết hàng trăm ngàn người ở Đông Nam Á đang bị các nhóm tội phạm mạng ép tham gia vào những vụ lừa đảo trực tuyến; Liên hợp quốc cảnh báo thảm họa toàn cầu do vũ khí hạt nhân và việc UAV được tăng cường sử dụng tấn công các mục tiêu của Nga có thể dẫn tới việc Nga trả đũa mạnh hơn, khiến hy vọng tìm kiếm hòa bình cho Ukraine ngày càng xa vời.
Tối qua (31/8), Liên minh châu Phi (AU) đã quyết định đình chỉ tư cách thành viên của Gabon – quốc gia vừa xảy ra cuộc đảo chính lật đổ Tổng thống Ali Bongo sáng sớm ngày 30/8. Về phần mình, chính quyền quân sự tại Gabon khẳng định sẽ tuân thủ tất cả các cam kết quốc tế mà nước này đã tham gia.
Nhóm nhóm sĩ quan quân đội Gabon thực hiện cuộc đảo chính tại Gabon thông báo chọn Tướng Brice Oligui Nguema - Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cộng hòa Gabon, là nhà lãnh đạo lâm thời của nước này trong giai đoạn chuyển tiếp.
Ngày 30/8, một số sỹ quan cấp cao quân đội Gabon tuyên bố đã lên nắm quyền lãnh đạo đất nước, đồng thời giải tán Chính phủ, Thượng viện, Hạ viện và Tòa án Hiến pháp.
Thông tin về vụ đảo chính vừa xảy ra tại Ga-bông. Trong thông báo mới nhất, lực lượng đảo chính đã chỉ định tướng Brice Oligui Nguema làm Tổng thống lâm thời của đất nước. Ông Nguema từng là lãnh đạo của lực lượng bảo vệ Tổng thống và là anh em họ của Tổng thống bị lật đổ Ali Bongo.
Châu Phi đối mặt với nhiều năm bất ổn có có nguy cơ làm chệch hướng các nỗ lực của EU và cộng đồng quốc tế rộng lớn hơn nhằm giải quyết vấn đề bạo lực thánh chiến.
Trên một chiếc ghế được trang trí công phu, bao quanh bởi đồ nội thất và trang trí đắt tiền, Tổng thống bị lật đổ của Gabon, Ali Bongo, trong một video vào hôm thứ Tư (30/8) đã cầu xin các đồng minh 'gây ồn ào' để cứu giúp ông.
Ngay sau khi Trung tâm bầu cử Gabon (CGE) thông báo Tổng thống Ali Bongo tái đắc cử nhiệm kỳ thứ 3, một nhóm sĩ quan quân đội cấp cao nước này xuất hiện trên truyền hình tuyên bố nắm quyền lãnh đạo đất nước. Nhóm sĩ quan cũng tuyên bố hủy kết quả bầu cử và giải thể các cơ quan nhà nước.
Sau khi lật đổ chính quyền thì lực lượng đảo chính đã tìm được nhà lãnh đạo mới trong quá trình chuyển tiếp của quốc gia Trung Phi này.
Từ năm 2019 đến nay, khu vực châu Phi hạ Sahara đã chứng kiến 10 cuộc đảo chính quân sự tại 7 quốc gia.
Tối 30/8, nhóm tướng lĩnh thực hiện cuộc đảo chính quân sự tại Gabon thông báo chọn Tướng Brice Oligui Nguema, Tư lệnh Vệ binh quốc gia và là thủ lĩnh nhóm đảo chính, là nhà lãnh đạo lâm thời của Gabon trong giai đoạn chuyển tiếp.
Các cuộc đảo chính tại Niger và Gabon dường như là điềm báo đáng lo ngại đối với châu Phi – khu vực đã chứng kiến tình trạng bất ổn nghiêm trọng trong thời gian gần đây.
Ngày 31/8, Hàn Quốc đã ban hành khuyến cáo đi lại đặc biệt, trong đó yêu cầu công dân nước này rời Gabon vì quan ngại an ninh sau cuộc đảo chính tại quốc gia Trung Phi này.
Một nhóm sỹ quan quân đội cấp cao của Gabon đã xuất hiện trên truyền hình trong ngày 30/8 và tuyên bố họ đã nắm quyền điều hành đất nước. Động thái này diễn ra sau khi cơ quan bầu cử nhà nước thông báo Tổng thống Ali Bongo đắc cử nhiệm kỳ thứ ba.