Trịnh Tùng là người có công lớn khôi phục nhà Lê khi đánh bại nhà Mạc. Các nhà phân tích cũng đánh giá Trịnh Tùng là nhân vật lịch sử đứng đầu 12 đời chúa Trịnh.
Để thâu tóm quyền lực các đời vua thời kỳ Lê Trung hưng, vị chúa đầu tiên của dòng tộc họ Trịnh này đã thẳng tay sát hại nhiều quân vương.
Nếu như Thái vương Trịnh Kiểm là người mở đầu sự nghiệp Nhà Trịnh (Chúa Trịnh) thì Bình An vương Trịnh Tùng - con trai ông lại được biết đến với vai trò quan trọng trong việc đánh bại nhà Mạc, chấm dứt cuộc chiến Nam - Bắc triều, làm nên thắng lợi sự nghiệp Trung hưng nhà Lê. Sách Đại Việt sử ký toàn thư viết về ông: 'Tài đức hơn người, anh hùng nhất đời có thể nối được chí cha giúp nên nghiệp đế. Công Trung hưng Nhà Lê thực dựng nền từ đấy'.
Mạc Mậu Hợp là người trọng khoa cử, trong suốt mấy chục năm trị vì, ông đã mở nhiều khoa thi. Thế nhưng, lối sống của nhà vua khá buông tuồng, không giống người trọng đạo Nho.
Thời kỳ vua Lê chúa Trịnh khá đặc biệt trong lịch sử nước ta. Đó là giai đoạn mà 'vua chẳng ra vua, bề tôi cũng chẳng phải bề tôi'.
Thời kỳ vua Lê chúa Trịnh khá đặc biệt trong lịch sử nước ta. Đó là giai đoạn mà 'vua chẳng ra vua, bề tôi cũng chẳng phải bề tôi'.