Tai nạn trên đường cao tốc: Tại người hay tại đường?

Vài năm trở lại đây, nhiều dự án đường bộ cao tốc được đưa vào vận hành, tạo nhiều thuận lợi trong lưu thông, đặc biệt là các tuyến thuộc cao tốc Bắc – Nam. Tuy nhiên, bên cạnh đó, không ít vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra trên tuyến đường huyết mạch này, gây thiệt hại lớn về người và của.

Cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết (qua tỉnh Bình Thuận cũ, nay là tỉnh Lâm Đồng) thời gian gần đây nổi lên là một trong những tuyến đường thường xuyên xảy ra tai nạn nghiêm trọng. Gần đây nhất là vụ 2 xe khách tông nhau khiển người tử vong, xảy ra lúc rạng sáng 9-7.

Hiện trường vụ tai nạn giữa 2 xe khách trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết rạng sáng 9-7

Thời điểm xảy ra vụ tai nạn, xe khách lưu thông trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết, khi đến Km220+100 thuộc xã Hàm Liêm thì bị nổ bánh sau.

Tài xế xe khách biển số 85F-000.37 cho xe dừng trên làn đường xe chạy vì đoạn đường xe gặp sự cố không có dải dừng khẩn cấp. Khi tài xế cùng phụ xe xuống xe để kiểm tra thì xe khách biển số 78F-002.64 chạy cùng chiều phía sau tông vào đuôi xe khách đang dừng. Cú tông mạnh khiến tài xế cùng phụ xe phía trước tử vong tại chỗ.

Vụ tai nạn còn khiến phụ xe khách phía sau tử vong trên đường đưa đi cấp cứu. Vụ tai nạn cũng làm 34 người trên hai xe khách bị thương.

Trước đó, ngày 4-1-2024, một xe đầu kéo đã tông vào đuôi xe đầu kéo khác chạy cùng chiều phía trước trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết khiến 1 người tử vong. Ba tháng sau, ngày 1-3-2024, vu tai nạn liên hoàn giữa 4 xe tải tại Km194+200 cũng trên tuyến cao tốc này khiến 1 tài xế tử vong.

Hiện trường vụ tai nạn giao thông trên đường cao tốc Cam Lộ - La Sơn khiến 3 mẹ con tử vong

Cao tốc Cam Lộ - La Sơn (đi qua 2 tỉnh Quảng Trị và Thừa Thiên – Huế cũ) cũng ghi nhận nhiều tai nạn nghiêm trọng. Theo thống kê của cơ quan quản lý đường bộ, sau hơn 1 năm đưa vào vận hành, khai thác (tính đến cuối tháng 2-2024) tuyến cao tốc Cam Lộ - La Sơn đã xảy ra gần 40 vụ tai nạn giao thông khiến nhiều người chết, bị thương.

Có thể kể đến là vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra giữa ôtô con biển kiểm soát Thanh Hóa và các xe tải khiến 5 người thương vong, xảy ra vào sáng 18-2-2024.

Cụ thể, xe ô tô con 7 chỗ chở theo 5 người trong một gia đình. Tài xế xe ô tô đã cố vượt bên phải một xe đầu kéo. Khi cố nhập lại làn đường, xe con đã va chạm với xe đầu kéo, sau đó tiếp tục va chạm với một xe tải đang chạy cùng chiều. Vụ tai nạn đã khiến 3 mẹ con tử vong, 2 người khác bị thương.

Chưa đầy 1 tháng sau, tối 10-3, tại Km58 cao tốc Cam Lộ - La Sơn, vụ va chạm giữa xe khách và xe tải khiến 1 cặp vợ chồng tử vong, 8 người khác bị thương. Khi đó, xe khách đã va quẹt với xe ô tô tải bị nổ lốp đang đỗ phía trước cùng chiều.

Tuyến cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết mỗi bên chỉ có 2 làn xe và không có làn dừng khẩn cấp, được cho là nguyên nhân khiến tai nạn giao thông thảm khốc hơn

Điểm chung của 2 tuyến cao tốc Vĩnh Hảo – Phan Thiết và Cam Lộ - La Sơn là mỗi bên chỉ có 2 làn xe và không có làn dừng khẩn cấp liên tục. Nhiều ý kiến cho rằng chính những bất cập này khiến hai tuyến đường này tiềm ẩn nhiều nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông, đặc biệt là khi có xe gặp sự cố nổ lốp, hỏng máy phải dừng lại.

Tuy nhiên, nguyên nhân các vụ tai nạn liên quan đến 2 tuyến đường cao tốc trên được các cơ quan xác định là tài xế không giữ khoảng cách an toàn. Đây là nguyên nhân phổ biến dẫn đến các vụ tai nạn khác không chỉ trên đường cao tốc mà là đường bộ nói chung. Nguyên nhân này thường dẫn đến tai nạn liên hoàn giữa nhiều xe, nếu không gây thiệt hại nặng nề về nhân mạng thì cũng khiến nhiều phương tiện hư hỏng nặng và đặc biệt là gây kẹt xe kéo dài. Dễ thấy tình trạng này trên tuyến cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây hay cao tốc TP HCM - Trung Lương - Mỹ Thuận.

Tuy nhiên, cần nhìn nhận bên cạnh lỗi chủ quan của tài xế, kết hợp với các yếu tố khách quan liên quan đến hạ tầng đường cao tốc (nhỏ hẹp, ít làn xe, thắt cổ chai, thiếu làn dừng khẩn cấp) sẽ dẫn đến hậu quả tai nạn càng thảm khốc hơn.

Kẹt xe nghiêm trọng trên tuyến cao tốc TP HCM - Trung Lương do có tai nạn giao thông

Tuyến cao tốc TP HCM - Dầu Giây thường xuyên kẹt xe do quá tải

Trước những bất cập, quá tải của các tuyến đường cao tốc, Bộ Xây dựng đã có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về việc nghiên cứu đầu tư mở rộng các đoạn tuyến cao tốc Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 và giai đoạn 2021-2025 theo quy mô cao tốc hoàn chỉnh.

Vừa qua, Chính phủ đã đồng ý mở công tuyến cao tốc TP HCM - Long Thành từ 4 lên 8-10 làn xe. Trong khi đó, tuyến cao tốc TPHCM - Trung Lương - Mỹ Thuận đã được phê duyệt chủ trương đầu tư dự án mở rộng lên 8 làn xe từ tháng 2-2025. Trong tương lai, các tuyến cao tốc được đầu tư phân kỳ như Vĩnh Hảo – Phan Thiết hay Cam Lộ - La Sơn cũng sẽ được nâng cấp, mở rộng để đáp ứng nhu cầu lưu thông ngày càng tăng của người dân.

Hạ tầng giao thông đang ngày càng được đầu tư, phát triển để theo kịp đà phát triển của xã hội. Cũng như vậy, ý thức tuân thủ các quy định về an toàn giao thông của người dân cũng phải theo đó nâng cao để góp phần kéo giảm tai nạn giao thông đường bộ nói chung, đường cao tốc nói riêng.

Hà Giang