Tài nguyên nước đang gặp áp lực chưa từng có
Các chuyên gia cảnh báo rằng cần có sự thay đổi mạnh mẽ trong quản lý nước toàn cầu để tránh một thảm họa có thể gây tổn hại đến nền kinh tế và đe dọa sản xuất lương thực trên toàn cầu.
Trong một báo cáo mới của Ủy ban Kinh tế Nước Toàn cầu (GCEW), các chuyên gia độc lập hàng đầu về khoa học, kinh tế và hoạch định chính sách cho biết đang có áp lực chưa từng có đối với các hệ thống nước và điều này sẽ trở nên tồi tệ hơn trong những thập kỷ tới.
"Chúng ta chỉ có thể giải quyết cuộc khủng hoảng này nếu chúng ta suy nghĩ theo hướng rộng hơn nhiều về cách chúng ta quản lý nước", Tharman Shanmugaratnam, đồng Chủ tịch GCEW cho biết.
Các chuyên gia cho biết, vòng tuần hoàn nước trên toàn cầu - quá trình nước liên tục di chuyển khắp Trái đất và bầu khí quyển - đã liên tục bị quản lý sai và bị ảnh hưởng do biến đổi khí hậu và việc sử dụng đất.
“Khi nguồn tài nguyên quan trọng này ngày càng trở nên khan hiếm, an ninh lương thực và phát triển con người đang bị đe dọa, và chúng ta đang để điều này xảy ra”, ông Johan Rockström, Giám đốc Viện nghiên cứu tác động khí hậu Potsdam (PIK) cho biết.
Đến năm 2050, báo cáo phát hiện ra rằng các quốc gia có thu nhập cao sẽ mất trung bình 8% GDP do các mô hình mưa thay đổi, nhiệt độ tăng và mức dự trữ nước giảm.
Những tác động này có thể ảnh hưởng nặng nề đến nông nghiệp và hệ thống thủy lợi, với một nửa sản lượng lương thực của thế giới có nguy cơ gặp khó khăn vào giữa thế kỷ này.
Ở các quốc gia có thu nhập thấp hơn, GDP có thể bị mất tới 15%, đặc biệt tại các điểm nóng có mật độ dân số cao, bao gồm tây bắc Ấn Độ, đông bắc Trung Quốc và miền nam và miền đông châu Âu là những nơi đặc biệt dễ bị tổn thương.
"Cuộc khủng hoảng nước toàn cầu là một thảm kịch nhưng cũng là cơ hội để chuyển đổi nền kinh tế của nước và bắt đầu bằng cách định giá nước một cách hợp lý để nhận ra sự khan hiếm của nước và nhiều lợi ích mà nó mang lại", TS. Ngozi Okonjo-Iweala, Tổng giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cho biết.
Báo cáo cũng ủng hộ việc giải quyết tình trạng đầu tư không đủ vào các hệ thống nước, cả từ các nguồn tư và công và chuyển hướng các khoản trợ cấp có hại trong lĩnh vực nước có thể dẫn đến khai thác quá mức và lãng phí nước.
Báo cáo cho biết việc tiếp tục áp dụng năng lượng sạch và trí tuệ nhân tạo đã đặt ra một thách thức quan trọng để đảm bảo những công nghệ mới này không tiếp tục gây ra tình trạng sử dụng nước sai mục đích. Dựa trên nghiên cứu được thực hiện tại Đại học Cornell vào năm ngoái, các trung tâm dữ liệu của Google đã sử dụng khoảng 20 tỷ lít nước ngọt vào năm 2022.
Báo cáo cho biết "việc quản lý nước đa phương đang bị phân mảnh, không đầy đủ và không hiệu quả", mặc dù nước là nguồn tài nguyên vượt qua ranh giới và giao thoa rộng rãi giữa các cộng đồng và nền kinh tế.