Tán thành với quy định Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất toàn quốc
Sau khi Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trình bày dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho biết, qua thẩm tra, Ủy ban tán thành với quy định này.
Sáng 22/10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ mười, Quốc hội khóa XV, Quốc hội nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về 3 dự án: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi).
Theo Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, việc xây dựng và ban hành các luật nói trên là bước đi cần thiết để tháo gỡ “điểm nghẽn” trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo; nâng cao quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục gắn với bảo đảm chất lượng, hiệu lực, hiệu quả, đồng thời đáp ứng yêu cầu mới về phân quyền, phân cấp, cải cách thủ tục hành chính, tinh gọn tổ chức bộ máy và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Phiên họp Quốc hội sáng 22/10/2025. Ảnh:QH
Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành với quy định Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất toàn quốc
Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục được xây dựng nhằm thể chế hóa một số nội dung quan trọng của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị như: quy định giáo dục trung học cơ sở là giáo dục bắt buộc, phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 tuổi đến 5 tuổi; quy định một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc; không tổ chức hội đồng trường trong cơ sở giáo dục công lập...

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn. Ảnh: QH
Theo đó, Chính phủ đề nghị sửa đổi một số quy định để thể chế hóa đường lối, chính sách của Đảng: Sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 14: quy định phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 3 tuổi, 4 tuổi và 5 tuổi; bổ sung giáo dục THCS là bắt buộc.
Sửa đổi, bổ sung Điều 19 dự thảo luật theo hướng bổ sung quy định mang tính nguyên tắc về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động giáo dục.
Dự thảo luật cũng sửa đổi, bổ sung điểm b khoản 1 Điều 32 theo hướng quy định Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất trong phạm vi toàn quốc. Đồng thời, Chính phủ quy định việc miễn phí sách giáo khoa cho học sinh; thực hiện các giải pháp xã hội hóa phù hợp về sách giáo khoa, bảo đảm tính bền vững và đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục, bảo đảm phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Tại dự thảo luật, Chính phủ đề xuất sửa đổi, bổ sung Điều 99 về học phí, chi phí của dịch vụ giáo dục, đào tạo để thực hiện kết luận của Bộ Chính trị và Thường trực Ban Bí thư về chính sách miễn, hỗ trợ học phí, thống nhất với Nghị quyết 217/2025/QH15.
Dự thảo luật cũng bổ sung quy định về văn bằng, chứng chỉ điện tử/số (sửa đổi, bổ sung Điều 12 Luật Giáo dục) cho phép cấp văn bằng, chứng chỉ điện tử/số, song song với bản giấy, tạo điều kiện cấp, tra cứu, xác thực dễ dàng, nhanh chóng, giảm nhu cầu bản sao giấy, góp phần cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào việc giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực giáo dục...
Qua thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành với quy định Nhà nước cung cấp một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất toàn quốc, nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng về sách giáo khoa giáo dục phổ thông.
Đối với tài liệu giáo dục địa phương, Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành quy định theo hướng giao thẩm quyền tổ chức biên soạn cho cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, hội đồng thẩm định cấp tỉnh thẩm định, chuyển thẩm quyền phê duyệt tài liệu giáo dục địa phương cho chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để bảo đảm quyền chủ động cho các địa phương...
Ủy ban Văn hóa và Xã hội tán thành việc bỏ quy định cấp bằng tốt nghiệp trung học cơ sở, chỉ quy định xác nhận học bạ hoàn thành chương trình Trung học cơ sở do Hiệu trưởng trường Trung học cơ sở thực hiện. Tuy nhiên, Cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ tiêu chuẩn và cách thức cấp bằng tốt nghiệp trung học nghề để khẳng định cơ sở xác định tương đương với bằng tốt nghiệp Trung học phổ thông.
Ủy ban Văn hóa và Xã hội đề nghị bổ sung, làm rõ nguyên tắc, cơ chế quản lý, chia sẻ, bảo mật dữ liệu; nghiên cứu quy định về thẩm định, công nhận các chứng chỉ khác được sử dụng trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Ủy ban Văn hóa và Xã hội cũng tán thành việc bãi bỏ toàn bộ các điều quy định về điều kiện thành lập cơ sở giáo dục và điều kiện được phép hoạt động giáo dục; đình chỉ hoạt động giáo dục; sáp nhập, chia, tách, giải thể cơ sở giáo dục. Đồng tình giữ quy định có tính nguyên tắc về thẩm quyền, thủ tục thành lập hoặc cho phép thành lập; cho phép hoạt động giáo dục, đình chỉ hoạt động giáo dục; sáp nhập, chia, tách, giải thể cơ sở giáo dục; giao Chính phủ quy định chi tiết...
Về Dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, dự thảo luậtkhẳng định Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, bảo đảm nguồn lực và công bằng trong giáo dục đại học, đồng thời xác nhận quyền tự chủ của cơ sở đào tạo không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính, gắn tự chủ với cơ chế tự chịu trách nhiệm và trách nhiệm giải trình.
Những điểm đột phá của dự thảo Luật tập trung vào việc kiện toàn hệ thống, nâng cao năng lực quản trị, tăng tính chỉ huy đồng bộ, thống nhất trong hệ thống; đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, phát triển hệ thống liên thông hiện đại, thu hút đội ngũ nhà khoa học xuất sắc; tăng cường chính sách hỗ trợ trực tiếp người học; loại bỏ kiểm định hình thức.
Dự thảo Luật khẳng định Nhà nước giữ vai trò kiến tạo, bảo đảm nguồn lực và công bằng trong giáo dục đại học, đồng thời xác nhận quyền tự chủ của cơ sở đào tạo không phụ thuộc vào mức độ tự chủ tài chính, gắn tự chủ với cơ chế tự chịu trách nhiệm và trách nhiệm giải trình.
Những điểm đột phá của dự thảo Luật tập trung vào việc kiện toàn hệ thống, nâng cao năng lực quản trị, tăng tính chỉ huy đồng bộ, thống nhất trong hệ thống; đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, phát triển hệ thống liên thông hiện đại, thu hút đội ngũ nhà khoa học xuất sắc; tăng cường chính sách hỗ trợ trực tiếp người học; loại bỏ kiểm định hình thức.
Về Dự thảo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn thông tin: dự thảo luậtgồm 9 chương, 42 điều (giảm 37 điều so với Luật hiện hành) với nhiều điểm mới: bảo đảm quyền tự chủ toàn diện cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, không phụ thuộc vào mức độ tài chính, đồng thời xác định giáo dục nghề nghiệp là then chốt trong phát triển lực lượng lao động kỹ năng cao, được ưu tiên trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội và trong phân bổ ngân sách nhà nước.
Quy định rõ ràng hơn các bậc trình độ, đồng thời thiết lập cơ chế tổ chức hoạt động giáo dục nghề nghiệp theo chuẩn mới; điều chỉnh chuẩn năng lực, quyền và nghĩa vụ của nhà giáo, người dạy nghề; nhấn mạnh tính công khai, minh bạch và sử dụng hiệu quả tài chính, tài sản...
Dự thảo bổ sung mô hình trung học nghề - một cấp học mới tương đương trung học phổ thông, nhằm đa dạng hóa lựa chọn cho người học trong hệ thống giáo dục quốc dân. Mở rộng loại hình cơ sở tham gia giáo dục nghề nghiệp, cho phép trường học, trung tâm, doanh nghiệp, hợp tác xã và các tổ chức khác cùng tham gia đào tạo, tạo mạng lưới giáo dục nghề nghiệp rộng và linh hoạt hơn, đặc biệt trao quyền tự chủ cho các cơ sở. Quy định về công nhận kết quả học tập, năng lực nghề nghiệp tích lũy, tạo cơ hội cho người học linh hoạt, thuận lợi khi chuyển đổi hoặc liên thông. Xác lập rõ vai trò của doanh nghiệp như một chủ thể quan trọng: tham gia xây dựng chương trình, giảng dạy, tổ chức thực tập, đánh giá kết quả; kèm theo cơ chế thành lập quỹ đào tạo nhân lực doanh nghiệp để chủ động chia sẻ trách nhiệm đào tạo nguồn nhân lực kỹ năng cao.
Nguồn: Tổng hợp