Tân Tổng thống Mỹ Trump cứng rắn đoạn tuyệt với WHO, quốc tế kêu gọi suy nghĩ lại

Việc Mỹ rút khỏi WHO sẽ kích hoạt cuộc tái cấu trúc đáng kể của tổ chức này và có thể làm gián đoạn thêm các sáng kiến y tế toàn cầu. (Nguồn: Getty Images)

Hãng tin Reuters cho hay, ngày 20/1 theo giờ Mỹ, ngay sau khi tuyên thệ nhậm chức, ông Trump đã ký sắc lệnh hành pháp chỉ đạo Mỹ rút khỏi WHO, cơ quan mà ông đã nhiều lần chỉ trích về cách xử lý đại dịch Covid-19.

Trong sắc lệnh hành pháp mới, ông Trump chỉ đạo các cơ quan "tạm dừng việc chuyển giao bất kỳ khoản tiền, hỗ trợ hoặc nguồn lực nào của chính phủ Mỹ cho WHO trong tương lai", đồng thời "xác định các đối tác đáng tin cậy và minh bạch để đảm nhận các hoạt động cần thiết mà tổ chức này đã thực hiện trước đây".

Với động thái này, Mỹ sẽ rời khỏi cơ quan y tế của Liên hợp quốc trong vòng 12 tháng và ngừng mọi đóng góp tài chính cho WHO. Mỹ hiện là nước tài trợ lớn nhất cho WHO, đóng góp khoảng 18% tổng kinh phí. Ngân sách 2 năm gần đây nhất của WHO, cho giai đoạn 2024-2025, là 6,8 tỷ USD.

Việc Mỹ rút khỏi WHO sẽ kích hoạt cuộc tái cấu trúc đáng kể của tổ chức này và có thể làm gián đoạn thêm các sáng kiến y tế toàn cầu.

Chính quyền Tổng thống Trump cũng công bố kế hoạch xem xét và hủy bỏ Chiến lược An ninh y tế toàn cầu Mỹ năm 2024 của chính phủ tiền nhiệm, được thiết kế để ngăn ngừa, phát hiện và ứng phó với các mối đe dọa của bệnh truyền nhiễm, “trong thời gian sớm nhất có thể”.

Việc ông Trump rút Mỹ khỏi WHO không phải là điều bất ngờ. Trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên (2017-2021), nhà lãnh đạo đã có những động thái để rời khỏi tổ chức này vào năm 2020 với cáo buộc WHO mập mờ về nguồn gốc của đại dịch Covid-19. WHO kiên quyết phủ nhận cáo buộc này.

Trước động thái của tân Tổng thống Mỹ, ngày 21/1, WHO bày tỏ lấy làm tiếc, nhấn mạnh tầm quan trọng của tổ chức quốc tế này "trong việc bảo vệ sức khỏe và an ninh của người dân thế giới, bao gồm cả người Mỹ".

Phát biểu với báo giới tại Geneva (Thụy Sỹ), người phát ngôn WHO Tarik Jasarevic cho biết: “Chúng tôi hy vọng Washington sẽ xem xét lại và chúng tôi mong muốn tham gia vào cuộc đối thoại mang tính xây dựng để duy trì quan hệ đối tác giữa Mỹ và WHO, vì lợi ích sức khỏe và phúc lợi của hàng triệu người trên toàn cầu".

Liên minh châu Âu (EU) cũng bày tỏ quan ngại về động thái trên của ông Trump, đồng thời nói thêm rằng, EU hy vọng quyết định này vẫn đang được cân nhắc.

Cùng ngày, Bộ trưởng Y tế Đức Karl Lauterbach cho biết, Berlin sẽ cố gắng thuyết phục Tổng thống Trump từ bỏ quyết định rút Mỹ khỏi WHO, lưu ý rằng, động thái của ông chủ Nhà Trắng "là đòn nghiêm trọng vào cuộc chiến quốc tế chống lại các cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu".

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố, Bắc Kinh sẽ tiếp tục ủng hộ WHO. Người phát ngôn bộ này Quách Gia Khôn nhấn mạnh: "Vai trò của WHO chỉ nên được tăng cường chứ không phải làm suy yếu. Trung Quốc sẽ ủng hộ WHO trong việc hoàn thành trách nhiệm của mình... và hướng tới xây dựng một cộng đồng chung về sức khỏe cho nhân loại".

Bảo Minh