Tăng cường chống gian lận thương mại trên không gian mạng

Toàn cảnh diễn đàn "Gian lận thương mại trên không gian mạng: Thách thức và giải pháp ngăn chặn".

Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích mang lại, các hoạt động gian lận thương mại trên không gian mạng đang trở thành thách thức lớn, đặt ra yêu cầu hoàn thiện thể chế và tăng cường quản lý trong bối cảnh kinh tế số phát triển nhanh.

Đó là nội dung được đưa ra thảo luận tại diễn đàn "Gian lận thương mại trên không gian mạng: Thách thức và giải pháp ngăn chặn" do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức ngày 30/12 dưới sự chỉ đạo của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI).

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Phó Chủ tịch VCCI Hoàng Quang Phòng nhấn mạnh, việc chuyển đổi số đã biến thương mại điện tử thành động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mở rộng cơ hội cho doanh nghiệp và người tiêu dùng. Theo báo cáo của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công thương), năm 2024, thương mại điện tử toàn cầu tăng trưởng gần gấp ba lần thương mại truyền thống, chiếm khoảng 20% tổng doanh thu bán lẻ.

Phó Chủ tịch VCCI Hoàng Quang Phòng phát biểu ý kiến tại diễn đàn.

Theo ông Phòng, tại Việt Nam, lĩnh vực thương mại điện tử hiện duy trì mức tăng 18-25%/năm. Riêng 9 tháng đầu năm 2025, doanh số đạt 305,9 nghìn tỷ đồng, tăng 34,35% so cùng kỳ 2024, góp phần đưa Việt Nam trở thành thị trường tiềm năng hàng đầu ASEAN.

Bên cạnh thành tựu, ông Phòng cũng cảnh báo tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, kinh doanh hàng giả, hàng nhái và kém chất lượng trên không gian mạng ngày càng phức tạp. Những hành vi này đe dọa sức khỏe, tính mạng người tiêu dùng, gây thiệt hại cho doanh nghiệp chân chính và làm giảm lòng tin của người dân.

Theo báo cáo của Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 quốc gia), vi phạm liên quan đến buôn lậu, gian lận và hàng giả diễn biến nghiêm trọng tại nhiều địa bàn lớn như Hà Nội, Hải Phòng, Hưng Yên, Bắc Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai.

Các hành vi phổ biến bao gồm sản xuất, buôn bán hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ, hàng hết hạn, không rõ nguồn gốc, cũng như tiêu thụ hàng nhập lậu thiếu hóa đơn chứng từ, tạo nhiều thách thức cho cơ quan chức năng.

Chỉ riêng quý III/2025, các đơn vị, địa phương cả nước đã phát hiện, bắt giữ và xử lý hơn 31 nghìn vụ việc liên quan đến buôn lậu và gian lận thương mại. Số tiền thu nộp ngân sách nhà nước vượt 3.600 tỷ đồng. Lực lượng chức năng đã khởi tố 462 vụ án hình sự với 915 đối tượng, phản ánh mức độ gia tăng cả về quy mô lẫn tính chất tinh vi của các hành vi vi phạm.

Trong bối cảnh đó, việc Quốc hội thông qua Luật Thương mại điện tử ngày 10/12/2025 vừa qua là một bước đi chiến lược, ghi nhận thực tiễn phát triển thương mại số, đồng thời tăng cường phòng, chống gian lận và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thúc đẩy môi trường đầu tư, kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp.

Việc hoàn thiện khung khổ pháp lý, tăng cường hiệu quả thực thi và nâng cao trách nhiệm của các chủ thể tham gia thị trường là yêu cầu cấp thiết. Những ý kiến đóng góp, các giải pháp kiến nghị của các chuyên gia, cơ quan, ban ngành, doanh nghiệp sẽ được VCCI tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành liên quan để góp phần xây dựng nên những chủ trương, chính sách, quy định phù hợp và kịp thời giúp hạn chế buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng lậu, hàng kém chất lượng trên không gian mạng thông qua các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội.

Đồng thời, sớm có những giải pháp hữu hiệu để tăng cường bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người tiêu dùng, tạo lập môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng cho doanh nghiệp.

MINH DŨNG