Tăng cường giám sát, thanh, kiểm tra việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa

Theo đó, thực hiện chương trình làm việc, Ban Kinh tế-Ngân sách HĐND TP Hà Nội giám sát về việc thực hiện các quy định của pháp luật và nghị quyết của HĐND TP trong chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa thực hiện các công trình, dự án trên địa bàn đối với Sở TN&MT, Sở Công Thương cùng 5 huyện: Đan Phượng, Phú Xuyên, Phúc Thọ, Thanh Oai, Gia Lâm.

Chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa đạt 36,83%

Báo cáo tổng hợp từ Sở TN&MT, từ năm 2021 đến tháng 4/2024, tổng diện tích đất trồng lúa đã được Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ và HĐND TP Hà Nội cho phép chuyển sang mục đích khác để thực hiện dự án đầu tư là 5.994,65ha. Kết quả thực hiện đến nay là 2.207,74ha (đạt tỷ lệ 36,83%). Diện tích đất trồng lúa đã được Thủ tướng Chính phủ, HĐND TP cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nhưng sau 3 năm không thực hiện là 87,01ha. Chỉ tiêu chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa sang mục đích phi nông nghiệp trên địa bàn TP còn lại là 7.592,14ha.

Quang cảnh buổi làm việc

Việc Chính phủ ban hành Nghị định số 10/2023/NĐ-CP ngày 3/4/2023 (sửa đổi tại Nghị định số 12/2024/NĐ-CP ngày 5/2/2024) không làm ảnh hưởng đến việc triển khai thực hiện quy trình, thủ tục về thu hồi đất, giải phóng mặt bằng đối với các dự án đã được Thủ tướng Chính phủ và HĐND TP chấp thuận cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa. Tỷ lệ chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa trên địa bàn TP còn thấp, chủ yếu xuất phát từ khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng (xác định nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất, giá đất…).

Hàng năm, Giám đốc Sở TN&MT đều ban hành kế hoạch thanh tra, kiểm tra việc chuyển mục đích đất trồng lúa và quản lý, sử dụng đất trồng lúa. Trong đó tập trung chủ yếu vào các dự án ngoài ngân sách chậm triển khai trên địa bàn TP và các nội dung khác theo chỉ đạo của UBND TP. Tại mỗi dự án được thanh tra, kiểm tra, Sở TN&MT chủ trì cùng sở, ngành TP, các huyện rà soát, đánh giá việc sử dụng đất của chủ đầu tư (trong đó có việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa) để kiến nghị, đề xuất UBND TP chỉ đạo xử lý theo đúng quy định.

Đại diện Sở TN&MT báo cáo tại buổi làm việc

Những khó khăn trong lĩnh vực này được các sở và huyện nhận định, do khả năng dự báo nhu cầu sử dụng đất trong kỳ quy hoạch của đơn vị hành chính, ngành, lĩnh vực chưa bảo đảm tính khả thi. Quá trình thực hiện còn khó khăn trong việc xác định rõ nhu cầu sử dụng đất, diện tích cụ thể các loại đất trên địa bàn huyện đã được TP phân bổ; xác định khả năng đáp ứng về đất đai phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng, công ích chưa bảo đảm tính khả thi.

Công tác đăng ký nhu cầu sử dụng đất của chính quyền các cấp và tổng hợp, cân đối của sở, ngành còn chủ quan, chưa bám sát, phù hợp với khả năng nguồn lực và tiến độ thực hiện, chưa đánh giá đúng mức độ khó khăn về công tác giải phóng mặt bằng...

Rà soát kỹ các danh mục chuyển mục đích sử dụng đất lúa

Tại buổi làm việc, thành viên Đoàn giám sát đã trao đổi, đề nghị làm rõ thêm về công tác thống kê, kiểm đếm tại các diện tích đất chuyển đổi mục đích trồng lúa; công tác kiểm tra, thanh tra đối với các nội dung liên quan đến vấn đề này; công tác tham mưu UBND TP các nội dung hướng dẫn để tháo gỡ cho các quận, huyện, thị xã, triển khai trình danh mục các dự án chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định tại Nghị định số 10/2023/NĐ-CP…

Thành viên Đoàn giám sát phát biểu tại buổi làm việc

Sau khi các sở và huyện trao đổi, kết luận buổi làm việc, Trưởng ban Kinh tế-Ngân sách HĐND TP Hồ Vân Nga ghi nhận, Sở TN&MT đã hướng dẫn, đôn đốc các huyện lập danh mục chuyển mục đích đất nông nghiệp hàng năm trên cơ sở căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp huyện, TP; đề xuất danh mục sử dụng đất và công khai để triển khai các dự án. Cùng với đó, việc triển khai thu hồi, chuyển mục đích đất lúa tại các địa bàn được quan tâm, chỉ đạo, tuân thủ cao nhất các quy định pháp luật từ việc thu hồi đất, bồi thường…

Chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế như, một số địa bàn thực hiện các dự án chuyển mục đích sử dụng đất được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận đạt kết quả chưa cao; các dự án được HĐND TP thông qua, nhiều đơn vị chưa cập nhật đầy đủ số liệu báo cáo về chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa; một số địa bàn thực hiện tỷ lệ đạt thấp... Trưởng Đoàn giám sát đề nghị thời gian tới, Sở TN&MT tiếp tục đôn đốc quận, huyện, thị xã, tham mưu UBND TP xây dựng Kế hoạch sử dụng đất hàng năm gắn với tính khả thi trong triển khai thực hiện các dự án theo các mục tiêu, chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của TP.

Thành viên Đoàn giám sát nêu một số nội dung cần làm rõ

Đồng thời, tăng cường công tác tham mưu UBND TP hướng dẫn các quy trình, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất thực hiện dự án. Rà soát kỹ các danh mục chuyển mục đích sử dụng đất lúa, thu hồi đất hàng năm để báo cáo UBND TP trình HĐND TP tại các kỳ họp, bảo đảm đúng nguyên tắc, tiêu chí, đối tượng, tính khả thi. Chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan để sớm báo cáo UBND TP hướng dẫn quận, huyện, thị xã các phương án sử dụng lớp đất mặt, bảo đảm hiệu quả, đúng quy định.

Khẩn trương báo cáo UBND TP phê duyệt 20 cụm công nghiệp đủ điều kiện

Trưởng Ban Kinh tế-Ngân sách đề nghị Sở Công Thương đẩy nhanh công tác tham mưu UBND TP báo cáo Chính phủ chấp thuận chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa đối với các dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ. Khẩn trương rà soát, báo cáo UBND TP phê duyệt chủ trương dự án đối với 20 cụm công nghiệp đủ điều kiện; tiếp tục hoàn thiện hồ sơ đối với 5 cụm chưa đủ điều kiện; hướng dẫn chủ đầu tư hoàn thành các nghĩa vụ và thủ tục liên quan để đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án cụm công nghiệp trên địa bàn.

Trưởng Ban Kinh tế-Ngân sách HĐND TP Hồ Vân Nga phát biểu kết luận buổi làm việc

Với các quận, huyện, thị xã, Trưởng Đoàn giám sát đề nghị tập trung rà soát, đánh giá, thống kê đầy đủ tiến độ thực hiện dự án chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa trên địa bàn, gửi số liệu đầy đủ với Sở TM&MT để tổng hợp, báo cáo UBND TP trình HĐND TP tại kỳ họp thường lệ của HĐND TP.

Cùng với đó, tăng cường đôn đốc chủ đầu tư và đơn vị có liên quan trên địa bàn đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất. Báo cáo cụ thể về những nội dung chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa của dự án đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư đã được HĐND TP thông qua danh mục thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất. Tăng cường giám sát, thanh tra, kiểm tra việc chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa trên địa bàn; tăng cường thông tin, tuyên truyền tại cơ sở và tập trung xử lý tốt các đơn thư, khiếu nại phát sinh liên quan đến chuyển mục đích sử dụng đất lúa, đất nông nghiệp và thu hồi đất thực hiện dự án.

Vân Hà