Tăng cường kiểm soát kinh doanh thuốc lá điện tử

Đội Quản lý thị trường số 2 kiểm tra hộ kinh doanh T.K.H ở phường Hoàng Văn Thụ (TP. Thái Nguyên), phát hiện nhập lậu số lượng lớn thuốc lá điện tử thế hệ mới.

Thời gian qua, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) trên địa bàn tỉnh đã phát hiện và xử lý hàng loạt vụ việc liên quan đến buôn bán, tàng trữ thuốc lá điện tử không rõ nguồn gốc, xuất xứ. Các vụ việc xảy ra rải rác từ thành thị đến nông thôn, cho thấy mức độ phổ biến và tinh vi trong hoạt động kinh doanh trái phép mặt hàng này.

Những ngày đầu năm 2025, Đội QLTT số 5 kiểm tra hộ kinh doanh M.T.H tại huyện Phú Lương, phát hiện 50 chiếc máy nung nóng tinh dầu các loại (Xlim Pro, MIOU, Xlim), toàn bộ có nhãn gốc nước ngoài, không có chứng từ chứng minh nguồn gốc. Đội QLTT đã xử phạt vi phạm hành chính 5 triệu đồng và buộc tiêu hủy toàn bộ lô hàng trị giá 14 triệu đồng. Trước đó, ngày 24/5/2024, Đội QLTT số 2 kiểm tra đột xuất cửa hàng S.P của hộ kinh doanh T.K.H tại tổ 12, phường Hoàng Văn Thụ (TP. Thái Nguyên), phát hiện 40 chiếc máy đốt tinh dầu (thuốc lá điện tử) nhập lậu, trị giá khoảng 6 triệu đồng. Đội đã xử phạt hành chính 3 triệu đồng, đồng thời lập biên bản buộc tiêu hủy toàn bộ hàng hóa vi phạm.

Ngày 17/6/2024, Đội QLTT số 3 tiếp tục phát hiện vụ vi phạm tại cửa hàng “V.93” ở thị trấn Hương Sơn, huyện Phú Bình do ông N.V.T làm chủ. Cơ sở này không đăng ký hộ kinh doanh theo quy định, đồng thời đang bày bán 20 thiết bị vape cùng 20 lọ tinh dầu nhập lậu, tổng trị giá 4,8 triệu đồng. Lực lượng chức năng đã xử phạt 9 triệu đồng, đồng thời yêu cầu chấm dứt toàn bộ hành vi kinh doanh trái phép...

Đội Quản lý thị trường số 3 kiểm tra đột xuất cơ sở kinh doanh “V.93” ở thị trấn Hương Sơn (Phú Bình), phát hiện đang kinh doanh 20 thiết bị nung nóng tinh dầu (thuốc lá điện tử) và 20 lọ tinh dầu nhập lậu.

Những vụ việc liên tiếp bị phát hiện cho thấy, thuốc lá điện tử (còn được gọi tên khác như E-cigarette hay vape) với hình thức nhỏ gọn, màu sắc bắt mắt đang ngày càng được tiêu thụ rộng rãi. Các đối tượng buôn bán thường nhắm đến giới trẻ, sinh viên, học sinh… thông qua hình thức bán trực tiếp hoặc giao hàng online, ẩn danh, khiến công tác kiểm tra, xử lý gặp nhiều khó khăn. Theo ghi nhận, tại các khu vực quanh trường học, chợ dân sinh ở TP. Thái Nguyên, các loại thuốc lá lậu như 555, Esse, Hero… vẫn lén lút tiêu thụ. Một số cửa hàng trà chanh, cà phê còn cho thuê thuốc lá điện tử ngay tại chỗ, “combo” chỉ vài chục nghìn đồng.

Ông Nguyễn Hữu Lợi, Phó Chi cục trưởng QLTT tỉnh thẳng thắn: “Buôn bán thuốc lá lậu, thuốc lá điện tử giờ chủ yếu qua mạng xã hội, livestream, ship tận nơi, rất khó kiểm soát. Lực lượng chức năng cũng chưa có đủ công cụ, hành lang pháp lý để xử lý triệt để đặc biệt là với các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới như vape, pod, shisha điện tử.”

Thuốc lá điện tử được bán lén lút quanh các trường học.

Theo các chuyên gia y tế, thuốc lá điện tử - với hình thức bắt mắt, hương vị hấp dẫn - đang trở thành mối đe dọa đặc biệt đối với học sinh, sinh viên. Nhiều em nghiện lúc nào không biết vì nghĩ rằng vape ‘an toàn’ hơn thuốc lá thông thường. Nhưng thực tế, các chất hóa học trong vape ảnh hưởng rất lớn đến não bộ đang phát triển của lứa tuổi vị thành niên. Không dừng lại ở đó, việc buôn bán thuốc lá lậu còn gây thất thu lớn cho ngân sách nhà nước.

Trước sự len lỏi ngày càng tinh vi của thuốc lá điện tử và thuốc lá lậu, các cấp, ngành đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp, trong đó tập trung vào tuyên truyền nâng cao nhận thức và tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm. Lực lượng QLTT đã thiết lập các tổ công tác liên ngành, tăng cường kiểm tra các cơ sở kinh doanh gần trường học, quán trà sữa, cà phê - nơi thường xuất hiện đối tượng tiêu dùng trẻ tuổi.

Song song với đó, ngành Giáo dục cũng nỗ lực trong việc tuyên truyền phòng chống sử dụng thuốc lá trong học đường. Tại hầu hết các trường phổ thông đã tổ chức chuyên đề ngoại khóa "Nói không với thuốc lá điện tử" với sự tham gia của bác sĩ, công an khu vực, và đại diện phụ huynh học sinh. Sau buổi nói chuyện, hầu hết các em đã ý thức rõ hơn, tình trạng lén lút sử dụng thuốc lá điện tử trong trường học đã giảm rõ rệt…

Minh Phương