Tăng cường quản lý sử dụng vật liệu nổ công nghiệp
Toàn tỉnh hiện nay còn hơn 70 mỏ khai thác đá đang được cấp phép, với sản lượng khai thác một năm khoảng 23 triệu m3. Hầu hết các doanh nghiệp được cấp phép khai thác khoáng sản lâu dài đã đầu tư nâng cấp dây chuyền máy móc, chuyển đổi công nghệ hiện đại để khai thác, chế biến vật liệu xây dựng, góp phần nâng cao giá trị tài nguyên khoáng sản. Theo ước tính, trung bình mỗi năm các doanh nghiệp khai thác đá trên địa bàn tỉnh sử dụng khoảng hơn 10 nghìn tấn vật liệu nổ công nghiệp (VLNCN) khai thác đá.
Để quản lý việc sử dụng VLNCN của các doanh nghiệp theo đúng quy định, hằng năm, các ngành chức năng và đơn vị cung ứng VLNCN đều tăng cường kiểm tra, giám sát việc vận chuyển, sử dụng VLNCN; tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ, nhân viên, kỹ thuật làm công tác nổ mìn khai thác đá; kiên quyết xử lý những vi phạm trong quá trình sử dụng VLNCN. Cụ thể, về quy trình nổ mìn, các doanh nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản được yêu cầu bám sát sự chỉ đạo của các ngành chức năng, xây dựng nội quy, quy chế nổ mìn khai thác đá theo đúng quy định, thường xuyên quán triệt tới cán bộ, công nhân viên, kiên quyết xử lý những cán bộ, công nhân vi phạm.
Đối với việc xây dựng hồ sơ nổ mìn phải theo đúng trình tự, sử dụng thuốc nổ khai thác đá đúng số lượng, chủng loại đăng ký, kho chứa VLNCN phải xây dựng theo đúng quy định. Tại trụ sở UBND các xã, thị trấn (nơi có mỏ đá) yêu cầu các doanh nghiệp khai thác khoáng sản sử dụng VLNCN đều phải niêm yết công khai giờ nổ mìn và một số quy định về sử dụng VLNCN để chính quyền và nhân dân giám sát. Cách làm này giúp các doanh nghiệp duy trì bảo đảm an toàn lao động khi khai thác đá.

Khai thác đá tại Công ty cổ phần Khoáng sản Nam Hà (Thanh Liêm).
Ông Nguyễn Văn Thức, Giám đốc Công ty cổ phần Khoáng sản Nam Hà (Thanh Liêm) cho biết: Theo kế hoạch, một năm Công ty cổ phần khoáng sản Nam Hà được giao khai thác khoảng 300 nghìn m3 đá. Nhằm bảo đảm an toàn khai thác tài nguyên khoáng sản, sau khi được cấp phép khai thác lâu dài, doanh nghiệp đầu tư làm đường lên núi, đủ cho xe cỡ lớn có thể chạy lên mỏ, vận chuyển được thiết bị, máy móc chở vật liệu xây dựng. Trong quá trình sử dụng VLNCN, công ty yêu cầu giám đốc mỏ quản lý chặt chẽ việc xây dựng hồ sơ nổ mìn, trong đó có quy định rõ thời gian nổ mìn, lượng thuốc nổ trong mỗi lần khai thác, công tác bảo đảm an toàn trước, trong và sau nổ mìn, thực hiện tốt công tác phòng, chống cháy nổ và các quy định về an toàn lao động. Sau mỗi lần nổ mìn, công nhân có nhiệm vụ kiểm tra từng thớ đá, gỡ bỏ những tảng đá rạn nứt, có nguy cơ rơi xuống gây mất an toàn cho người lao động. Với cách làm này, trong nhiều năm qua doanh nghiệp luôn bảo đảm an toàn trong công tác sử dụng VLNCN, góp phần vào khai thác chế biến đá hiệu quả.
Cũng như Công ty cổ phần Khoáng sản Nam Hà, trong thời gian qua các doanh nghiệp khai thác đá trên địa bàn tỉnh theo dự án phải bảo đảm các yêu cầu: có thiết kế mỏ, có đường lên núi, trữ lượng đủ khai thác theo thời gian đăng ký; quy trình, thiết bị dây chuyền khai thác chế biến khoáng sản theo đúng quy định; không vi phạm nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước; dự án khai thác phải thực hiện theo đúng quy định về bảo vệ môi trường và quy định sử dụng VLNCN. Đối với các doanh nghiệp vi phạm trong sử dụng VLNCN, vi phạm vượt khối lượng VLNCN theo quy định sẽ kiên quyết bị xử lý.
Ông Trần Văn Sơn, Phó Giám đốc Sở Công thương cho biết: Để bảo đảm an toàn lao động trong quá trình khai thác đá, Sở Công thương thường xuyên phối hợp với các ngành, đơn vị chuyên môn tổ chức tập huấn kỹ thuật, quy trình, phương pháp nổ mìn cho cán bộ, công nhân. Trong quá trình vận chuyển VLNCN, thực hiện các quy trình nổ mìn, các đơn vị tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động để kịp thời phát hiện, xử lý những nguy cơ có thể gây mất an toàn khi sử dụng VLNCN. Trong thời gian tới, Sở Công thương tiếp tục phối hợp với các ngành và địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, kiểm tra, giám sát đột xuất hoạt động nổ mìn của các doanh nghiệp, kiên quyết xử lý những trường hợp vi phạm. Qua đó, từng bước nâng cao hiệu quả công tác quản lý, khai thác tài nguyên khoáng sản, góp phần bảo đảm an toàn lao động, hạn chế những tác động tiêu cực do nổ mìn gây ra đối với đời sống, sinh hoạt của người dân trong vùng.