Tăng giá trị nông sản theo chuỗi liên kết

Cà phê Mường Ảng là thương hiệu không còn xa lạ với người dân Điện Biên cũng như cả nước. Nhưng vài năm trước, vùng cà phê Mường Ảng thường rơi vào cảnh được mùa mất giá, được giá mất mùa. Người trồng cà phê phụ thuộc thương lái thu mua, thậm chí nhiều hộ từng chặt bỏ cây cà phê vì không nhìn thấy hướng đi lâu dài.

Nhờ sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền, người dân và doanh nghiệp, cà phê Mường Ảng ngày càng khẳng định giá trị và thương hiệu. Trong ảnh: Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thưởng thức và trao đổi về cà phê Mường Ảng tại hành lang trụ sở Quốc hội.

Để khai thác, phát triển bền vững cây cà phê, cấp ủy, chính quyền huyện Mường Ảng trước đây đã kịp thời vào cuộc. Nhiều buổi tuyên truyền được tổ chức ngay tại thôn, bản với thành phần tham gia trực tiếp là lãnh đạo cấp ủy, chính quyền cùng các phòng ban chuyên môn. Thông qua tuyên truyền, giải thích cho người dân hiểu giá trị và tiềm năng của cây cà phê, khẳng định việc chặt bỏ trong lúc giá xuống thấp là lựa chọn vội vàng.

Cán bộ nông nghiệp xuống tận vườn kiểm tra, hướng dẫn bà con chăm sóc, phục hồi diện tích cà phê xuống cấp, áp dụng quy trình kỹ thuật để đảm bảo chất lượng cà phê đầu vào cho doanh nghiệp. Việc vận động người dân duy trì sản xuất giúp ổn định vùng nguyên liệu, củng cố niềm tin để bà con tiếp tục gắn bó với cây trồng chủ lực của địa phương.

Lãnh đạo xã Búng Lao tham quan mô hình chế biến cà phê của Công ty TNHH xuất nhập khẩu cà phê Việt Bắc.

Song song với tuyên truyền, Mường Ảng chủ động làm việc với doanh nghiệp để nắm nhu cầu thu mua, làm cầu nối liên kết tiêu thụ. Hoạt động quảng bá sản phẩm cà phê Mường Ảng được thúc đẩy qua tham gia hội chợ, sự kiện xúc tiến thương mại và các kênh giới thiệu đặc sản địa phương. Nhờ đó, cà phê Mường Ảng ngày càng được biết đến rộng rãi hơn, giá trị sản phẩm tăng dần qua từng năm.

Anh Lường Văn Tiện, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu cà phê Việt Bắc cho biết: Trên cơ sở các buổi làm việc với đại diện cấp ủy, chính quyền và người dân, chúng tôi đã ký kết liên kết sản xuất, thu mua với các hộ dân trong vùng. Doanh nghiệp cam kết trong trường hợp giá thị trường xuống thấp, Công ty vẫn thu mua theo mức bình quân ổn định, giúp người dân không bị thua lỗ.

Cán bộ Công ty TNHH Xuất nhập khẩu cà phê Việt Bắc tập huấn kỹ thuật chăm sóc cà phê cho người dân xã Mường Ảng.

Không dừng lại ở việc cam kết đầu ra, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu cà phê Việt Bắc còn tổ chức tập huấn kỹ thuật cách tỉa cành, chăm sóc theo từng giai đoạn sinh trưởng, hướng dẫn sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, bón phân đúng liều lượng. Nhờ vậy, năng suất, chất lượng cà phê hàng năm đều tăng, tỷ lệ quả chín đều cao hơn.

Khác với cà phê, chè shan tuyết cổ thụ Tủa Chùa vốn nổi tiếng từ lâu nhờ hương vị đặc trưng và điều kiện tự nhiên hiếm có. Tuy nhiên, việc khai thác tự phát, chế biến thủ công, tiêu thụ qua thương lái khiến giá trị chè không tương xứng tiềm năng. Sự xuất hiện của Công ty TNHH Hương Linh đã giúp định hình thương hiệu cho sản phẩm chè shan tuyết Tủa Chùa. Doanh nghiệp liên kết với các hộ trồng và khai thác chè; hướng dẫn thu hái đúng kỹ thuật, thời điểm; đầu tư máy móc chế biến theo quy trình kiểm soát chất lượng.

Chị Nguyễn Mỹ Linh, Giám đốc Công ty TNHH Hương Linh Điện Biên chia sẻ: Chè cổ thụ Tủa Chùa chỉ phát huy giá trị khi được thu hái đúng tiêu chuẩn và chế biến đúng quy trình. Người dân có cây chè quý nhưng trước kia chưa biết cách khai thác hiệu quả. Chúng tôi vào cuộc để biến nguồn nguyên liệu ấy thành sản phẩm mang thương hiệu và có vị thế trên thị trường.

Sản phẩm chè xanh Shan tuyết và chè Phổ Nhĩ Shan tuyết Tủa Chùa được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý.

Nhờ liên kết, sản phẩm chè shan tuyết của Tủa Chùa đã có mặt tại nhiều tỉnh thành và bước đầu tiếp cận thị trường quốc tế. Giá thu mua chè búp tươi ổn định giúp hàng trăm hộ dân có nguồn thu bền vững. Đặc biệt, những nỗ lực của cấp ủy, chính quyền, người dân và doanh nghiệp đã được đáp ứng như kỳ vọng khi tháng 8/2025, UBND tỉnh phê duyệt bản đồ vùng chỉ dẫn địa lý “Tủa Chùa” cho sản phẩm Chè Shan tuyết. Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm chè xanh Shan tuyết và chè Phổ Nhĩ Shan tuyết Tủa Chùa. Đây là căn cứ pháp lý, là bước khẳng định nguồn gốc địa lý, chất lượng và danh tiếng của sản phẩm chè shan tuyết Tủa Chùa.

Không chỉ cà phê hay chè, nhiều nhóm sản phẩm nông nghiệp khác của tỉnh cũng dịch chuyển theo hướng sản xuất theo chuỗi. Một số nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước đã bắt đầu quan tâm, rót vốn vào các vùng mắc ca, cao su, lúa chất lượng cao, tạo thêm động lực cho quá trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

Mới đây, trong khuôn khổ chào xã giao lãnh đạo tỉnh Điện Biên, Công ty Cổ phần Tập đoàn Mavin - 1 trong 10 doanh nghiệp nước ngoài lớn nhất đầu tư về nông nghiệp tại Việt Nam cho biết, nếu được tạo điều kiện, đơn vị dự kiến đầu tư 1 nhà máy về thức ăn chăn nuôi, 1 nhà máy chế biến nông sản, 1 nhà máy sản xuất phân hữu cơ. Công ty cam kết sẽ ứng dụng các công nghệ mới, hiện đại, đề cao công tác bảo vệ môi trường. Dự kiến tổng mức đầu tư năm đầu tiên cho Điện Biên khoảng từ 400 - 450 tỷ đồng, tập trung xây dựng và phát triển tổ hợp khép kín về thức ăn chăn nuôi, trang trại sản xuất, ứng dụng công nghệ cao để tối ưu hóa sản xuất, tạo ra hệ sinh thái phối hợp với người dân Điện Biên để phát triển chăn nuôi và tạo việc làm cho lao động.

Ngay sau buổi chào xã giao lãnh đạo tỉnh, ngày 7/12, Công ty Cổ phần Tập đoàn Mavin đã có buổi khảo sát, làm việc với xã Chiềng Sinh và Búng Lao. Tại đây, đại diện doanh nghiệp trình bày tổng quan dự án, tập trung vào các mô hình chăn nuôi an toàn sinh học, xây dựng vùng nguyên liệu, áp dụng quy trình sản xuất liên kết theo chuỗi khép kín, đáp ứng yêu cầu an toàn thực phẩm và gia tăng thu nhập cho người dân. Dự án dự kiến triển khai trên 209ha thuộc 3 bản: Phang (xã Búng Lao), Hiệu và Dửn (xã Chiềng Sinh), thực hiện theo từng giai đoạn. Mục tiêu là đưa tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, hỗ trợ giống - kỹ thuật và tổ chức bao tiêu sản phẩm, hình thành chuỗi liên kết ổn định.

Người dân xã Chiềng Sinh, Búng Lao tham gia hội nghị triển khai dự án phát triển nông nghiệp của Công ty Cổ phần Tập đoàn Mavin trên địa bàn.

Ông Tạ Mạnh Cường, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Búng Lao cho biết, địa phương xác định đây là cơ hội quan trọng để chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp theo hướng hàng hóa. Khi doanh nghiệp đầu tư bài bản và liên kết chặt chẽ với người dân, vùng nguyên liệu sẽ được tổ chức lại khoa học hơn, quy trình chăn nuôi bảo đảm an toàn, đầu ra cũng ổn định. Chính quyền xã cam kết đồng hành, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất và tuyên truyền để người dân hiểu rõ lợi ích, yên tâm tham gia mô hình.

Thực tế từ cà phê Mường Ảng, chè shan tuyết Tủa Chùa cũng như các dự án đầu tư theo chuỗi liên kết thời gian qua trên địa bàn tỉnh cho thấy, khi nông dân, chính quyền và doanh nghiệp cùng tham gia vào từng công đoạn từ sản xuất đến tiêu thụ, giá trị nông sản sẽ được nâng lên. Quan trọng hơn, những mô hình sẽ tạo tiền đề để nông nghiệp Điện Biên phát triển theo hướng bền vững, hiện đại và có vị thế trên thị trường.

Quang Long