Tăng lực nội sinh, mở đường cho doanh nghiệp tư nhân hội nhập sâu

Tháo gỡ điểm nghẽn để doanh nghiệp tư nhân tự tin bước ra thế giới

Tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện bốn Nghị quyết của Bộ Chính trị, Quyền Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung nhấn mạnh những nội dung cốt lõi của Nghị quyết 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Theo đó, hội nhập phải đi đôi giữa hợp tác và đấu tranh; chuyển tâm thế từ “xin gia nhập, xin tham gia” sang “chủ động đóng góp, kiến tạo, định hình luật chơi”. Đây là yêu cầu cấp thiết khi Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 nằm trong nhóm 40 quốc gia dẫn đầu thế giới về đổi mới sáng tạo, và đến giữa thế kỷ XXI trở thành nước phát triển, thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Không chỉ thúc đẩy quan hệ đối ngoại, Nghị quyết cũng xác định rõ nhiệm vụ nâng cao hiệu quả hội nhập kinh tế, đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển đổi số và tăng khả năng chống chịu của nền kinh tế. Đáng chú ý, Việt Nam sẽ đăng cai nhiều sự kiện đa phương lớn, như APEC 2027 và hội nghị của Liên hợp quốc về an ninh mạng cuối năm 2025, mở ra cơ hội quảng bá hình ảnh, gia tăng liên kết và nâng cao vị thế quốc gia.

Trong bối cảnh đó, khu vực doanh nghiệp tư nhân chiếm hơn 97% tổng số doanh nghiệp tại Thanh Hóa, đang dần khẳng định vai trò là lực lượng tiên phong của hội nhập kinh tế. Từ mô hình sản xuất nhỏ lẻ, nhiều doanh nghiệp đã chủ động nâng cấp quy trình, chuẩn hóa tiêu chuẩn và ứng dụng công nghệ để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế.

Công ty CP Thiết bị - Vật tư y tế Thanh Hóa là một minh chứng tiêu biểu. doanh nghiệp đã đầu tư hệ thống máy móc đạt chuẩn ISO 13485, siết chặt quy trình kiểm định đầu vào, đầu ra và xây dựng hệ thống kiểm soát chất lượng theo tiêu chuẩn của đối tác nước ngoài. Nhờ đáp ứng yêu cầu khắt khe của ngành y tế, doanh nghiệp đã mở rộng xuất khẩu một số mặt hàng sang Đông Nam Á.

Trong ngành vật liệu xây dựng, Công ty TNHH MTV Cử Nga từng bước tham gia chuỗi cung ứng khu vực nhờ đầu tư dây chuyền cắt - mài công nghệ Ý, tạo ra sản phẩm đá đồng đều, đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật cao. doanh nghiệp đang hướng tới mục tiêu xuất khẩu sang thị trường Thái Lan và chủ động tìm kiếm đối tác quốc tế để hoàn thiện công nghệ và quản trị.

Không chỉ cải tiến sản phẩm, nhiều doanh nghiệp tại Thanh Hóa còn đầu tư phòng xuất nhập khẩu, ứng dụng chuyển đổi số, xây dựng hệ thống logistics nội bộ và bước đầu ứng dụng AI để dự báo nhu cầu thị trường. Đây là tín hiệu cho thấy tinh thần “go global” của khu vực tư nhân địa phương đang được khơi dậy mạnh mẽ.

Tỉnh Thanh Hóa cũng triển khai nhiều chính sách hỗ trợ như tổ chức hội nghị kết nối cung - cầu, tập huấn về tiêu chuẩn quốc tế, mở rộng xúc tiến thương mại và đầu tư hạ tầng logistics, đặc biệt là khu vực cảng Nghi Sơn. Tuy nhiên, các rào cản về nguồn nhân lực chất lượng cao, khả năng dự báo thị trường và sự cạnh tranh gay gắt từ doanh nghiệp FDI vẫn là thách thức lớn khiến quá trình hội nhập của doanh nghiệp tư nhân chưa đạt kỳ vọng.

Bức tranh chung trên phạm vi cả nước cho thấy một thực tế là xuất khẩu của Việt Nam vẫn chủ yếu do khối FDI dẫn dắt, trong khi doanh nghiệp tư nhân nội địa chỉ tham gia những công đoạn có giá trị gia tăng thấp. Tại Hội nghị Xúc tiến thương mại tháng 10, nhiều ý kiến cho thấy doanh nghiệp Việt Nam vẫn thiếu thông tin về luật pháp, thuế quan, tiêu chuẩn lao động và các quy định phòng vệ thương mại từ thị trường nhập khẩu.

Ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch VITAS cho biết, ngành dệt may Việt Nam đã gặt hái nhiều thành tựu nhưng mức độ chủ động của doanh nghiệp nội vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Nhiều doanh nghiệp muốn mở rộng sản xuất ra nước ngoài nhưng thiếu thông tin pháp lý, lao động và thuế quan, rất cần sự hỗ trợ rõ nét hơn từ các thương vụ và cơ quan đại diện Việt Nam.

Từ góc nhìn quốc tế, chuyên gia Bok Dug Gyou (Kotra - Hàn Quốc) chia sẻ rằng, Hàn Quốc đã xây dựng mô hình hợp tác đa cơ quan để hỗ trợ doanh nghiệp toàn cầu hóa trong các lĩnh vực thiết kế, đổi mới sáng tạo, công nghệ và năng lượng. Tuy nhiên theo ông, tư duy đổi mới của chính doanh nghiệp mới là yếu tố quyết định nhất cho thành công.

Tại Mỹ, theo Tham tán Thương mại Đỗ Ngọc Hưng, hàng hóa Việt Nam có tính bổ sung nên được thị trường chấp nhận tốt. Các doanh nghiệp Việt tích cực tham gia hội chợ, sự kiện xúc tiến, giúp hình ảnh doanh nghiệp Việt ngày càng nổi bật. Tương tự, đại diện tại Đức nhấn mạnh doanh nghiệp Đức xây dựng vị thế toàn cầu dựa trên tiêu chuẩn, chất lượng và độ bền vững là kinh nghiệm quan trọng cho doanh nghiệp Việt Nam muốn vươn xa.

Theo Cục trưởng Vietrade Vũ Bá Phú, công nghệ số và thương mại điện tử đã trở thành động lực tăng trưởng mới cho xuất khẩu Việt Nam. Tuy nhiên, quá trình hội nhập vẫn chưa phát huy hết nội lực của doanh nghiệp tư nhân trong nước.

Với tinh thần Nghị quyết 59 và nỗ lực từ cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp tư nhân hoàn toàn có thể vươn lên trở thành lực lượng tiên phong của hội nhập trong thập kỷ tới. Khi được tiếp sức bằng cơ chế đủ mạnh, doanh nghiệp tư nhân Việt Nam không chỉ mở rộng thị trường, mà còn có thể tham gia sâu hơn vào những công đoạn giá trị cao của chuỗi cung ứng toàn cầu, đúng như mục tiêu “Go Global” đang được Chính phủ theo đuổi.

Phan Hà