Tăng số vụ chim xâm nhập đường cất hạ cánh, hàng không 'siết' an toàn

Số vụ va chạm chim tăng mạnh, nguy cơ mất an toàn

Tại Hội nghị tổng kết công tác an toàn hàng không năm 2025, triển khai nhiệm vụ năm 2026 do Cục Hàng không VN tổ chức chiều 11/12, Cục Hàng không VN thông tin trong năm 2025 đã nhận được 284 báo cáo an toàn bắt buộc.

Ông Uông Việt Dũng, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam chủ trì Hội nghị tổng kết công tác an toàn hàng không năm 2025, triển khai nhiệm vụ năm 2026.

Chỉ số tổng số sự cố, vụ việc trên 1.000 chuyến bay chủ yếu do các nhóm nguyên nhân như: độ tin cậy thiết bị tàu bay, yếu tố con người, chim va đập tàu bay, yếu tố thời tiết và vật ngoại lai.

Đáng chú ý, các sự cố, vụ việc liên quan đến lĩnh vực khai thác cảng có xu hướng tăng. Trong đó, chỉ số chim, động vật tăng 114 vụ việc, chỉ số vi phạm đường cất hạ cánh (CHC) do động vật/vật nuôi xâm nhập đường CHC ghi nhận tăng 8 vụ.

Lý giải về điều này, ông Tạ Minh Trọng, Trưởng phòng Tiêu chuẩn an toàn bay, Cục Hàng không VN cho rằng, chỉ số chim, động vật tăng cao chủ yếu do Cục đã thống nhất cùng người khai thác cảng về phương thức phân loại mức sự cố, vụ việc để đảm bảo phù hợp vào bộ chỉ số an toàn của lĩnh vực khai thác cảng. Tuy nhiên, cơ quan này đã cơ bản kiểm soát tốt công tác giám sát an toàn, quản lý an toàn.

Theo đại diện Tổng công ty Cảng hàng không VN (ACV), thời gian qua, số vụ việc va chạm chim ghi nhận tăng 40%. ACV đã triển khai nhiều biện pháp tăng cường kiểm soát chim, động vật hoang dã, vật nuôi nhưng việc hạn chế mối nguy từ chim vẫn gặp nhiều khó khăn.

Thống kê cho thấy, khoảng 83% các vụ việc tàu bay va chạm chim xảy ra bên ngoài cảng hàng không. Khu vực lân cận cảng hàng không thường có rất nhiều nguồn để thu hút chim về kiếm ăn, trú ngụ như: hồ nuôi cá của người dân, khu vực canh tác nông nghiệp, khu công nghiệp, rừng quốc gia...

Vì vậy công tác hạn chế các nguồn thu hút chim và động vật hoang dã tại các khu vực trên được đánh giá còn nhiều khó khăn, cần phải có sự tham gia của nhiều cơ quan có thẩm quyền.

Do đó, ACV kiến nghị Cục Hàng không VN xem xét nghiên cứu, bổ sung các quy định liên quan nhằm đảm bảo công tác kiểm soát chim, động vật hoang dã, vật nuôi tại khu vực lân cận cảng hàng không sân bay, đặc biệt tại khu vực 2 đầu đường cất hạ cánh (CHC).

Đồng thời, Cục Hàng không VN xem xét có ý kiến Bộ, ngành thuộc chính phủ, UBND cấp tỉnh tham gia vào công tác quản lý các nguồn thu hút chim và động vật hoang dã vào khu vực lân cận cảng hàng không sân bay như quy hoạch sử dụng đất, xây dựng các khu công nghiệp, xây dựng các khu bảo tồn, vườn quốc gia... để đảm bảo an toàn cho hoạt động tàu bay tại các cảng hàng không.

Về phía Vietnam Airlines cũng cho biết tình hình chim xâm nhập đường cất hạ cánh ngày càng phức tạp. Đáng chú ý, các khu vực xung quanh các cảng hàng không thường có nhiều chim, nhất là tại các khu vực có đầm, hồ. Mùa chim di cư cũng gây ảnh hưởng tới hoạt động bay.

Do đó, Vietnam Airlines cho rằng một trong những điều kiện cần thiết hiện nay là quản trị rủi ro yếu tố tự nhiên (chim và động vật hoang dã). Trong đó, kiến nghị cơ quan quản lý Nhà nước về việc thành lập Ủy ban điều phối hoạt động chim quốc gia.

"Điều này cực kỳ quan trọng bởi khi va chạm, các hãng sẽ chịu thiệt hại nặng nề vì máy bay không thể khai thác", đại diện VNA chia sẻ.

Số vụ việc máy bay va chạm chim ghi nhận có xu hướng tăng thời gian qua (Ảnh minh họa).

Kiểm tra trước, sớm phát hiện rủi ro

Yêu cầu ngành hàng không cần đặt vấn đề an toàn lên hàng đầu, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Uông Việt Dũng cho biết Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) đã kết luận rằng trong hàng không, không thể loại bỏ hoàn toàn sự cố, vụ việc liên quan đến an toàn, bao gồm cả yếu tố con người. Mục tiêu thực tế không phải đạt mức rủi ro loại bỏ hoàn toàn các yếu tố gây mất an toàn hàng không mà là giảm rủi ro xuống mức thấp nhất có thể chấp nhận được.

Cục trưởng đề nghị toàn ngành thời gian tới cần phối hợp chặt chẽ trong việc xây dựng các văn bản hướng dẫn thi hành Luật hàng không dân dụng - tạo hành lang pháp lý rõ ràng phù hợp với thực tế tại Việt Nam và tiêu chuẩn ICAO, thúc đẩy phát triển bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Đồng thời, tăng cường tuyên truyền phổ biến pháp luật, nâng cao kiến thức về an toàn hàng không. Duy trì chỉ số, năng lực giám sát an toàn ở mức cao, tập trung xây dựng và phát triển nguồn lực, nguồn nhân lực trình độ cao theo tiêu chuẩn của ICAO để phục vụ công tác giám sát an toàn hàng không.

Quan trọng không kém là tăng cường kiểm tra an toàn, đặc biệt là kiểm tra không báo trước, kịp thời phát hiện, xử lý sớm rủi ro tiềm ẩn. Tăng cường xử phạt các sai lỗi dù không mang tính cố ý nhưng mang tính lặp lại của cá nhân, tổ chức.

Phát triển năng lực vận tải hàng không, mở rộng quy mô đội tàu bay phù hợp với năng lực, cơ sở hạ tầng và giám sát an toàn, mở rộng năng lực vận chuyển hàng hóa, quy mô và mạng đường bay quốc tế.

Đồng thời, xây dựng Chương trình an toàn hàng không quốc gia thống nhất, hiện đại. Trọng tâm là xây dựng và vận hành Trung tâm dữ liệu an toàn hàng không để thu thập, đánh giá và xử lý dữ liệu an toàn hàng không nhằm mục đích chia sẻ thông tin, chủ động nhận diện và phòng ngừa rủi ro, nâng cao an toàn hàng không.

"Các đơn vị cần đầu tư công nghệ dự báo thời tiết, chủ động cảnh báo sớm tình trạng thời tiết bất thường, kịp thời tư vấn cho người lái tàu bay trong các tình huống thời tiết bất lợi. Người lái tàu bay tăng cường quan sát, chủ động đối phó với các tình huống có nguy cơ ảnh hưởng đến an toàn như thời tiết xấu, chim... Người khai thác cảng hàng không cũng cần tiếp tục nghiên cứu biện pháp xua đuổi chim, quản lý vật ngoại lai trong khu bay", ông Dũng nhấn mạnh.

Hoàng Anh