Tăng vai trò dẫn vốn, thị trường trái phiếu bước vào giai đoạn củng cố cấu trúc

Thị trường trái phiếu tăng sức bật

Mới đây, Cuộc họp thường niên năm 2025 của Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) đã diễn ra tại Hà Nội với sự tham gia của đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức quốc tế và thành viên thị trường. Năm nay, sự kiện mang dấu ấn đặc biệt khi VBMA phối hợp với Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Ban Thư ký ASEAN tổ chức Lễ kỷ niệm 20 năm Sáng kiến Thị trường Trái phiếu ASEAN+3 (ABMI).

Phát biểu tại cuộc họp, ông Lê Duy Hải – Chủ tịch VBMA đánh giá, thị trường trái phiếu tiếp tục giữ vai trò then chốt trong việc dẫn vốn dài hạn cho nền kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh Quốc hội đặt mục tiêu tăng trưởng năm 2026 đạt từ 10% trở lên. Để thị trường phát triển tương xứng, cần đẩy mạnh cải cách đồng bộ nhằm giải quyết các hạn chế kéo dài như sự tập trung phát hành vào một số ngành và việc thiếu vắng nhà đầu tư tổ chức quy mô lớn.

Toàn cảnh Cuộc họp thường niên năm 2025 của VBMA.

Đại diện Bộ Tài chính, bà Phạm Thị Thanh Tâm - Phó Vụ trưởng Vụ Các định chế tài chính, ghi nhận thị trường trái phiếu vẫn duy trì được sự ổn định và tăng trưởng trong năm 2025 dù đối mặt nhiều biến động. Trong năm 2026, Bộ Tài chính mong các thành viên thị trường, các nhà đầu tư tiếp tục quan tâm đầu tư trên thị trường trái phiếu, đặc biệt là thị trường trái phiếu chính phủ (TPCP).

Ông Nguyễn Hoàng Dương - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) cho biết, UBCK đang triển khai các định hướng lớn nhằm xây dựng thị trường trái phiếu doanh nghiệp minh bạch và bền vững. UBCK nghiên cứu phát triển các sản phẩm mới như trái phiếu hạ tầng, trái phiếu xanh và trái phiếu bền vững nhằm mở rộng cơ sở hàng hóa và đáp ứng nhu cầu vốn dài hạn.

Cùng với đó, cơ quan quản lý đang xây dựng nghị định mới thay thế Nghị định 153/2020, 65/2022 và 08/2023, hướng tới một khung pháp lý thống nhất hơn cho phát hành riêng lẻ, với các quy định chặt chẽ hơn về điều kiện chào bán và phương án sử dụng vốn. UBCK cũng tiếp tục thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, tăng cường chuyển đổi số và nâng cao yêu cầu minh bạch để hỗ trợ doanh nghiệp phát hành và bảo vệ nhà đầu tư.

Đại diện Ngân hàng Nhà nước, bà Nguyễn Linh Phương - Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, chia sẻ tại cuộc họp về định hướng điều hành chính sách theo hướng chủ động, linh hoạt, giữ vững ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát và tạo điều kiện hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Củng cố nền tảng, hướng chuẩn mới

Lãnh đạo các cơ quan quản lý thống nhất đánh giá VBMA đã và đang duy trì hiệu quả vai trò cầu nối giữa cơ quan quản lý và thị trường. Đại diện UBCK ghi nhận những đóng góp của VBMA vào việc hoàn thiện chính sách và thúc đẩy minh bạch thông tin, đặc biệt trong phát triển trái phiếu xanh. Đại diện NHNN cũng kêu gọi các thành viên VBMA đồng hành nhằm củng cố niềm tin thị trường trong bối cảnh kinh tế còn tiềm ẩn rủi ro.

Tại cuộc họp, Tổng Thư ký VBMA báo cáo kết quả hoạt động năm 2025, trong đó hiệp hội duy trì bốn Thỏa thuận tạo lập thị trường (Outright TPCP, Repo TPCP, FX Swap và FI Bond & CD), mở rộng dịch vụ định giá TPCP cho Bloomberg, đẩy mạnh đào tạo và cung cấp dữ liệu thị trường. VBMA cũng tích cực tham gia góp ý xây dựng 2 Luật, 5 Nghị định và 5 Thông tư. Trong năm 2026, VBMA đặt mục tiêu xây dựng hướng dẫn phát hành trái phiếu Xanh - Xã hội - Bền vững (GSS), nghiên cứu mô hình Trung tâm Định giá trái phiếu và chuẩn bị đăng cai Hội nghị thường niên ASF 2026.

Một điểm nhấn của sự kiện là lễ kỷ niệm 20 năm Sáng kiến ABMI. Sau hai thập kỷ triển khai, quy mô thị trường trái phiếu nội tệ ASEAN+3 đã tăng 7,8 lần; riêng Việt Nam tăng hơn 40 lần so với năm 2005. Quỹ Bảo lãnh Tín dụng và Đầu tư (CGIF) trong khuôn khổ sáng kiến đã bảo lãnh cho 16 đợt phát hành tại Việt Nam với tổng giá trị 810 triệu USD.

Tại phiên thảo luận, đại diện Ban Thư ký ASEAN và Viện Nghiên cứu Nomura Thái Lan chia sẻ kinh nghiệm cải cách thị trường TPDN tại các quốc gia trong khu vực, từ cơ chế chào bán công chúng nhanh đến yêu cầu xếp hạng tín nhiệm bắt buộc và giới hạn phát hành riêng lẻ.

Phiên tọa đàm kết thúc chương trình tập trung vào các chủ đề cải cách then chốt như kế hoạch phát hành trái phiếu xanh của chính phủ, chiến lược huy động TPCP năm 2026, khả năng phát hành kỳ hạn dưới 5 năm, định hướng chính sách tiền tệ, lộ trình gỡ bỏ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng và những thay đổi trong dự thảo nghị định thay thế Nghị định 153 và 65, cùng các đề xuất nâng cấp hệ thống đăng ký - lưu ký - bù trừ nhằm mở rộng cơ hội cho nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Thu Hương