Tạo điều kiện để nhà sáng tạo nội dung hoạt động trách nhiệm hơn

Ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ VHTTDL). Ảnh: Quỳnh Trần/BTC.

Trong bối cảnh ngành công nghiệp nội dung số phát triển mạnh tại Việt Nam, sự đồng hành của cơ quan Nhà nước không còn mang ý nghĩa quản lý đơn thuần. Việc xây dựng môi trường pháp lý rõ ràng, chính sách hỗ trợ bài bản góp phần tạo ra không gian mạng an toàn, vững chắc để các nhà sáng tạo nội dung tự tin phát triển.

Tại sự kiện Vietnam iContent 2025 vừa diễn ra ở TP.HCM, các đại diện từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) cho biết sẽ tạo nhiều điều kiện phát triển cộng đồng sáng tạo nội dung số tại Việt Nam, cùng với đó là biện pháp đảm bảo tuân thủ pháp luật, sáng tạo có trách nhiệm và lan tỏa giá trị tích cực.

Sự tử tế khi làm nội dung

Chia sẻ tại sự kiện, ông Lê Hải Bình, Thứ trưởng Thường trực Bộ VHTTDL, liệt kê 5 yếu tố quan trọng từ mô hình hỗ trợ nhà sáng tạo nội dung từ chính phủ: định hướng giá trị, cung cấp thông tin chính thống, tổ chức tập huấn, tạo môi trường giao lưu và bảo đảm nội dung đúng pháp luật.

“Trong trái tim của người làm sáng tạo số, câu chuyện đầu tiên phải là sự tử tế. Câu chuyện thứ hai là niềm tự hào về đất nước, dòng máu đang chảy trong người. Thứ ba là khát khao sáng tạo”, ông Bình nhấn mạnh.

Trên nền tảng đạo đức này, yếu tố thứ 2 xoay quanh cung cấp thông tin chính thống. Theo Thứ trưởng Lê Hải Bình, các cơ quan quản lý sẽ nỗ lực đồng hành, cung cấp thông tin chuẩn xác để cộng đồng sáng tạo tự tin khai thác các chủ đề có chiều sâu, tránh sai lệch.

Ông Lê Quang Tự Do, Cục trưởng Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ VHTTDL), cho biết cơ quan quản lý sẽ đẩy mạnh công tác tập huấn, đào tạo để nâng cao nhận thức pháp luật cho đội ngũ KOL và KOC, hướng đến xây dựng môi trường truyền thông mạng xã hội minh bạch, chuẩn mực hơn.

Yếu tố thứ 4 liên quan đến môi trường giao lưu, kết nối giữa các bên. Tại sự kiện, ông Tự Do cho biết cơ quan quản lý gần đây đã tổ chức hoạt động kết nối giữa Bộ VHTTDL, các tổ chức đa kênh (MCN) và kênh truyền thông lớn.

Ông Lê Hải Bình, Thứ trưởng Thường trực Bộ VHTTDL. Ảnh: Quỳnh Trần/BTC.

Ông Tự Do cũng đề cập các cộng đồng tương tự nhóm chat, giúp việc cung cấp thông tin giữa cơ quan quản lý với các MCN nhanh chóng hơn, bên cạnh việc kết nối nhãn hàng với cơ quan và MCN, tạo ra cơ chế hợp tác nhanh chóng, minh bạch và hiệu quả hơn.

“Đó là những giải pháp gần gũi, trực tiếp nhất và sẽ có hiệu quả trong thời gian tới”, Cục trưởng Lê Quang Tự Do nói thêm.

Điều quan trọng nhất vẫn là đảm bảo nội dung đúng pháp luật thông qua xây dựng hành lang pháp lý rõ ràng. Đại diện Bộ VHTTDL và các đơn vị liên quan nhận thấy nhiêu KOL, KOC hiện vẫn thiếu hiểu biết về pháp luật, đặc biệt xoay quanh các quy định mới về kinh doanh, quảng cáo trên môi trường mạng.

Ngoài ra, khung pháp lý hiện hành vẫn còn thiếu và chưa theo kịp thực tiễn, chẳng hạn như hoạt động “review” sản phẩm rất phổ biến thực chất là quảng cáo trá hình. Do đó, các giải pháp như tăng cường tập huấn có thể giúp cộng đồng nắm bắt rõ hơn quy định, trách nhiệm khi chia sẻ nội dung.

“Bất kỳ sự mập mờ hay thông tin sai lệch cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng”, ông Lê Quang Tự Do chia sẻ.

Thứ trưởng Lê Hải Bình nhấn mạnh sự đồng hành của cơ quan quản lý với cộng đồng sáng tạo nội dung mang đến cụm từ “đúng và trúng”. Trong đó, “đúng” nghĩa là đúng luật còn “trúng” là trúng thị hiếu, tâm lý và xu hướng.

"Ảnh hưởng càng lớn, trách nhiệm càng cao"

Sự phát triển của nền kinh tế sáng tạo cũng đặt ra nhiều thách thức. Các vấn nạn như tin giả, quảng cáo sai sự thật, gian lận trong kêu gọi từ thiện hay hành vi thiếu chuẩn mực trên mạng xã hội trở thành chủ đề được cộng đồng quan tâm.

Tại sự kiện, các nhà sáng tạo nội dung đặt ra vấn đề xoay quanh cơ sở pháp lý trước tình trạng phông bạt tài sản, gian dối trong sao kê từ thiện, quảng cáo thuốc lá điện tử hay lợi dụng lòng tin để bán hàng giả, kém chất lượng.

Những mối quan tâm trên đều hướng đến hệ sinh thái phức tạp. Theo ông Lê Quang Tự Do, trách nhiệm không chỉ thuộc về nhà sáng tạo nội dung mà còn ở các nền tảng và cơ quan chức năng.

“Các nền tảng phải có trách nhiệm cam kết không để rủi ro nếu xảy ra quảng cáo sai sự thật, trang bị bộ lọc và chính sách giảm thiểu quảng cáo hàng giả, kém chất lượng trên nền tảng. Trong khi đó, cơ quan chức năng sẽ có phần giám sát, quản lý để người mua hàng có thể tin tưởng sản phẩm được bán”, ông Tự Do nói thêm.

Quan điểm của cơ quan quản lý về các biện pháp xử lý vi phạm được Cục trưởng Lê Quang Tự Do làm rõ, thể hiện sự cân bằng giữa nghiêm minh và nhân văn. Ông Tự Do nhấn mạnh dùng từ “hạn chế” thay vì “cấm sóng”, dành cho những cá nhân vi phạm và không mang tính vĩnh viễn, không phải dấu chấm hết cho sự nghiệp.

“Đây là khoảng thời gian nghiền ngẫm, suy nghĩ lại về những hành vi của mình để khi hoạt động lại, chúng ta sẽ trưởng thành và vững vàng hơn, có nhiều đóng góp đúng hướng, tích cực chứ không phải dấu chấm hết”, ông Tự Do nói thêm.

Ông Dương Anh Đức, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM. Ảnh: Quỳnh Trần/BTC.

Tuy nhiên, giải pháp cân bằng không đồng nghĩa buông lỏng quản lý. Với những cá nhân cố tình sai phạm nhiều lần, bị lòng tham chi phối, mức độ xử lý sẽ tăng nặng, thậm chí lên đến hình sự để đảm bảo tính răn đe.

“Sức ảnh hưởng càng lớn, trách nhiệm càng cao”, ông Lê Quang Tự Do nhấn mạnh.

Đồng quan điểm, ông Dương Anh Đức, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy TP.HCM, cho rằng vi phạm từ các nhà sáng tạo nội dung chủ yếu vẫn xoay quanh lòng tham. Ông gửi lời nhắn về sự tử tế và trách nhiệm xã hội để đảm bảo chất lượng nội dung trung thực, hiệu quả.

“Chúng ta không phải người thường, chúng ta là người mang một lời nói đến triệu người nghe”, ông Đức cho biết.

Các nhà sáng tạo được xem là mắt xích quan trọng với chuỗi giá trị kinh tế số và công nghiệp văn hóa, đặc biệt tại trung tâm năng động như TP.HCM. Do đó, ông Đức nhấn mạnh thành phố luôn mong muốn tạo điều kiện để mọi người phát huy tối đa năng lực, khả năng để đóng góp vào sự phát triển của xã hội, cho bản thân.

Trong lần thứ hai được tổ chức, Vietnam iContent 2025 là sự kiện hỗ trợ phát triển ngành sáng tạo nội dung số, đặc biệt trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Sự kiện gồm các hoạt động quảng bá, chia sẻ, tọa đàm giữa nhà sáng tạo nội dung, thương hiệu và cơ quan quản lý. Các nhà sáng tạo nổi bật trong năm cũng được vinh danh tại lễ trao giải diễn ra tối 29/11.

Phúc Thịnh