Tập đoàn 'mở' cùng start-up, nhà khoa học trong đổi mới sáng tạo

Mitsui Chemicals lần đầu pitching “ngược” tại Việt Nam - Ảnh: VGP/Lê Ngọc

Mới đây, việc Tập đoàn Mitsui Chemicals - một trong những tập đoàn hàng đầu trong lĩnh vực hóa chất và vật liệu tiên tiến tại Nhật Bản phối hợp với KisStartup ra mắt sáng kiến Reverse Pitch nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà khoa học, trường đại học, viện nghiên cứu, start-up và doanh nghiệp.

Đây là một chương trình đổi mới sáng tạo mở quy mô tập đoàn được tổ chức dưới hình thức thuyết trình ngược (Reverse Pitch). Điều đặc biệt về sự kiện này chính là việc Tập đoàn Mitsui Chemicals chủ động giới thiệu những công nghệ đang sở hữu và kêu gọi hợp tác phát triển từ bên ngoài.

Ông Kaneyoshi Hiromu, Giám đốc điều hành Trung tâm nghiên cứu và phát triển Mitsui Chemicals Singapore R&D cho biết, với sáng kiến này, Mitsui Chemicals mong muốn tạo cơ hội kết nối với các doanh nghiệp, start-up, nhà khoa học và đội ngũ R&D tại Việt Nam, từ đó đồng phát triển hoặc đồng sáng chế các công nghệ mới.

Chương trình tập trung vào các lĩnh vực có tiềm năng ứng dụng rộng rãi như: Phát triển vật liệu nhiệt dẻo, phụ gia polyolefin và giải pháp màng chắn khí và độ ẩm... Những công nghệ này có thể áp dụng trong nhiều ngành công nghiệp từ y tế, thực phẩm đến công nghiệp và xây dựng, mang lại những giải pháp đột phá và bền vững.

Đồng thời trong năm 2025, các start-up, nhà khoa học và doanh nghiệp đổi mới sáng tạo sẽ có cơ hội tham gia giải thưởng của tập đoàn, được tài trợ để tiến hành nghiên cứu.

Bà Nguyễn Đặng Tuấn Minh, chuyên gia về đổi mới sáng tạo, Nhà sáng lập, CEO của KisStartup cho hay, đây là hoạt động sáng tạo mở hiếm có trong bối cảnh và thị trường Việt Nam.

Trong những sự kiện pitching thông thường, các doanh nghiệp, start-up, cá nhân sẽ thuyết trình giới thiệu ý tưởng của mình với các tập đoàn lớn để tìm kiếm cơ hội hợp tác.

Còn trong sự kiện của Mitsui Chemicals, Tập đoàn lại công khai sáng chế, nguồn lực, giới thiệu những công nghệ tiên tiến và đột phá của họ. Các start-up và nhà khoa học sẽ tìm cách nghiên cứu và phát triển ý tưởng sản phẩm dựa trên danh sách đó và đề xuất với tập đoàn, Từ đó, tập đoàn sẽ có phương án hỗ trợ và hợp tác phù hợp, để cùng khai phá tiềm năng ứng dụng của những công nghệ này, tạo ra những sản phẩm, dịch vụ mới.

Theo bà Nguyễn Đặng Tuấn Minh, vòng đời của một sáng chế thường chỉ khoảng 20 năm, do đó nếu để lãng quên trong kho của các doanh nghiệp, tập đoàn sẽ là một sự lãng phí rất lớn. Các sáng tạo đổi mới cần được mở rộng ra để tìm kiếm các sáng chế mới, những nguồn lực mới.

Các sáng tạo đổi mới cần được mở rộng

Thực tế, hiện nay với sự phát triển, bùng nổ của công nghệ, trong thời đại toàn cầu, thay đổi nhanh chóng và nhiều biến động, việc các doanh nghiệp chỉ dựa vào nguồn lực của chính mình để phát triển không còn phù hợp. Họ vừa cần phát huy sức mạnh nội tại vừa tìm đến sự hỗ trợ từ các nguồn lực bên ngoài.

Thay vì chỉ tập trung vào nguồn lực bên trong như trước đây thì đổi mới sáng tạo "mở" phần nhiều có sự tham gia của nguồn lực bên ngoài. Nghĩa là doanh nghiệp phối hợp với lực lượng bên ngoài, bao gồm các start-up, viện, trường để giải quyết bài toán cho chính doanh nghiệp. Mặt khác, viện, trường cũng có thể áp dụng sáng kiến từ lực lượng doanh nghiệp hay viện, trường khác để giải quyết chính bài toán của mình.

Các chuyên gia nhận định, trong vòng 5 năm tới, các công ty start-up được dự báo sẽ chiếm 44% trong các nguồn đổi mới sáng tạo cho các tập đoàn, doanh nghiệp ở mọi loại hình (từ lớn tới nhỏ).

Tuy nhiên, thử thách của đổi mới sáng tạo mở là các tập đoàn chưa hoàn toàn "mở", bởi tính cạnh tranh từ thị trường. Điều cần giải quyết chính là tìm được tiếng nói chung giữa các bên.

Theo ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học công nghệ (Bộ KH&CN), cần có nhiều hơn nữa những doanh nghiệp chấp nhận làm "chuột bạch" để thử nghiệm sản phẩm của start-up.

Ngoài việc hỗ trợ về tài chính, các doanh nghiệp dành nhiều thời gian và tâm huyết, cũng như chia sẻ "một phần miếng bánh" của mình, để cùng phát triển những ý tưởng sáng tạo hướng đến tới tương lai.

Báo cáo Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu năm 2024 của StartupBlink cho thấy, chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam đã lấy lại đà tăng trưởng tích cực vào năm 2024.

Thứ hạng của Việt Nam trong bảng xếp hạng chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu 2024 đã tăng hai bậc từ vị trí thứ 58 lên 56.

Xét trên khu vực Đông Nam Á, chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp của Việt Nam vẫn duy trì vị trí thứ 5 và vị trí thứ 12 tại khu vực châu Á -Thái Bình Dương. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đứng thứ 31 toàn cầu về số lượng start-up.

Hoàng Giang - Lê Ngọc