Tập truyện ngắn của Bảo Ninh xuất bản tại Pháp

Nhà văn Bảo Ninh (trái) và bìa tập truyện ngắn Tiếng vĩ cầm của quân xâm lăng (Le violon de l’ennemi) xuất bản tại Pháp.

Lời giới thiệu cuốn sách trên website của Nhà xuất bản Decrescenzo, đơn vị phát hành tác phẩm tại Pháp, nhắc đến dịp kỷ niệm quan trọng năm nay của Việt Nam: Ngày 30/4/2025 đánh dấu kỷ niệm 50 năm kết thúc cuộc chiến tranh chống thực dân, đế quốc của quân dân Việt Nam, nhắc nhớ rằng đất nước đã phải đối mặt với cuộc chiến khốc liệt để bảo vệ sự thống nhất, toàn vẹn và hòa bình. "Khoảng thời gian chiến tranh khốc liệt này để lại những vết sẹo sâu sắc không chỉ trên lãnh thổ mà cả trong tâm thức con người", lời giới thiệu viết.

Cuốn sách bao gồm năm truyện ngắn "có giá trị văn học xuất sắc", đặc biệt tập trung vào hình ảnh người phụ nữ: Nếu người lính đã lập nên chiến công hiển hách, thì phụ nữ cũng chẳng hề ngoài cuộc. Phụ nữ trong các sáng tác này của Bảo Ninh là "những nhân vật độc đáo, với tình yêu mãnh liệt và tự do, trái ngược hoàn toàn với hình ảnh người vợ cam chịu".

Cuốn sách gợi mở số phận bi kịch của họ, đồng thời làm nổi bật sắc thái đầy tàn khốc của chiến tranh qua ngòi bút mô tả của tác giả.

Tiếng vĩ cầm của quân xâm lăng cũng là tên một truyện góp mặt trong tuyển tập.

Chia sẻ với Tri Thức - ZNews, nhà văn Bảo Ninh bày tỏ niềm vui khi thấy thêm một sáng tác của mình xuất hiện trong tiếng Pháp, đồng thời lạc quan với thông tin những năm gần đây ngày một nhiều tác phẩm văn học Việt Nam được dịch sang tiếng nước ngoài và giới thiệu đến bạn đọc quốc tế.

Năm truyện ngắn do Đoàn Cầm Thi, TS văn học Pháp tại Đại học Paris 7, Phó giáo sư văn học Việt Nam tại Học viện Ngôn ngữ và Văn minh Phương Đông Paris, chuyển ngữ. Cô là người đã giới thiệu nhiều tác phẩm văn học Việt Nam đương đại ở Pháp.

Trước tuyển tập này, tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranhcủa Bảo Ninh cũng từng xuất bản tại Pháp với tên Le Chagrin de la guerre vào năm 1994, bản dịch của Phan Huy Đường. Từ khi ra mắt, cuốn tiểu thuyết đã thu hút chú ý tại Pháp nhờ khắc họa chân thực và sâu sắc cuộc kháng chiến chống quân xâm lược của nhân dân Việt Nam từ góc nhìn một người lính Bắc Việt.

Giới phê bình Pháp đánh giá cao giá trị văn học của tác phẩm, cho rằng cuốn tiểu thuyết tái hiện trung thực tác động tâm lý của chiến tranh lên những người lính. Lối kể chuyện phi tuyến tính và phong cách tự sự của tiểu thuyết gây ấn tượng mạnh với độc giả Pháp. Cuốn sách đã đóng góp một tiếng nói quan trọng vào dòng văn học về chiến tranh tại Pháp, mang đến những góc nhìn sâu sắc về cái giá con người phải trả cho những tranh chấp xung đột.

Bảo Ninh sinh năm 1952 tại Nghệ An, tên thật là Hoàng Ấu Phương. Ông đi bộ đội từ năm 1969 đến năm 1975. Năm 1987, ông ra mắt tác phẩm đầu tay Trại bảy chú lùn (năm 2022 được vinh danh tại Giải thưởng Nghệ thuật Danube, Hungary). Năm 1991, tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh (xuất bản lần đầu vào năm 1987 với tên Thân phận của tình yêu) được Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam và được đón nhận nồng nhiệt. Tác phẩm này cũng đã được chuyển ngữ và giới thiệu ở gần 20 quốc gia trên thế giới. Nhà văn Bảo Ninh nhận giải thưởng văn học Sim Hun của Hàn Quốc năm 2016 và Giải thưởng Văn học châu Á (Asian Literature Award) năm 2018 vớiNỗi buồn chiến tranh.

Tâm Anh