Tàu Athena cùng hệ thống liên lạc Nokia 4G kết thúc sứ mệnh Mặt trăng đầy tiếc nuối

Đây là lần thứ 2 trong vòng hai năm, một tàu đổ bộ của công ty vũ trụ tư nhân này gặp sự cố sau khi hạ cánh.

Sự cố bất ngờ

Ngày 6.3, Athena đã chạm bề mặt Mặt trăng trong sứ mệnh khám phá địa hình gồ ghề của cực nam hành tinh này. Tuy nhiên, thay vì hạ cánh thẳng đứng như kế hoạch, tàu đã rơi nghiêng vào một miệng hố, khiến các tấm pin mặt trời không thể thu nhận năng lượng từ Mặt trời. Điều này dẫn đến tình trạng cạn kiệt pin, buộc Intuitive Machines phải tuyên bố kết thúc sứ mệnh.

Trong một bức ảnh chụp từ Athena, Trái đất hiện lên như một quả cầu xanh lơ trên đường chân trời Mặt trăng. Tuy nhiên, điểm đáng chú ý nhất là vị trí nghiêng của con tàu, với hai chân của nó nhô lên bầu trời, đánh dấu sự thất bại trong nỗ lực hạ cánh một cách ổn định.

Trái đất hiện lên trong một bức ảnh chụp từ tàu Athena - Ảnh: Space.com

“Dựa vào hướng chiếu sáng của Mặt trời, vị trí của các tấm pin mặt trời và điều kiện nhiệt độ khắc nghiệt trong miệng hố, chúng tôi không kỳ vọng Athena có thể hoạt động trở lại. Mặc dù vậy, nhóm nghiên cứu vẫn đang tiếp tục phân tích dữ liệu thu thập được từ nhiệm vụ này”, công ty Intuitive Machines tuyên bố trong bản cập nhật mới nhất.

Athena là nỗ lực hạ cánh thứ nhì của Intuitive Machines lên Mặt trăng sau thất bại của tàu Odysseus vào năm ngoái. Trong sứ mệnh IM-1, Odysseus bị lật do hạ cánh với tốc độ quá nhanh, khiến một trong bốn chân của tàu bị gãy.

Để cải thiện, IM-2 đã được trang bị hệ thống dẫn đường và điều hướng tiên tiến hơn, nhưng việc đổ bộ ở một khu vực đầy miệng hố và điều kiện ánh sáng khắc nghiệt vẫn là một thách thức lớn. Ngoài ra, giao tiếp giữa Athena và Trái đất cũng bị gián đoạn do vị trí địa lý của vùng cực nam, nơi mà tín hiệu thường xuyên bị cản trở bởi địa hình gồ ghề.

Sứ mệnh đầy tham vọng của Athena

Bất chấp sự cố, Athena vẫn đi vào lịch sử với tư cách là tàu đổ bộ đầu tiên hoạt động ở vị trí cực nam xa nhất từng được con người khám phá trên Mặt trăng. NASA xác nhận rằng tàu hạ cánh chỉ cách địa điểm dự kiến khoảng 400m, một thành tựu đáng kể khi xét đến địa hình đầy thử thách của khu vực.

Tàu đổ bộ Athena chụp ảnh bề mặt Mặt trăng - Ảnh: Space.com

Athena mang theo nhiều thiết bị khoa học và công nghệ tiên tiến, bao gồm hai xe tự hành, một hệ thống liên lạc Nokia 4G, một robot nhảy có tên Grace và một máy khoan tìm kiếm băng của NASA có tên PRIME-1. Sứ mệnh này trị giá 62,5 triệu USD và là một phần trong chương trình Dịch vụ tải trọng Mặt trăng thương mại (CLPS) của NASA.

Hệ thống 4G/LTE do Nokia phát triển được thiết kế đặc biệt để đáp ứng yêu cầu của sứ mệnh, giúp kết nối tàu Athena với hai phương tiện hoạt động trên bề mặt Mặt trăng. Ngay sau khi hạ cánh, Nokia sẽ kích hoạt Hệ thống liên lạc bề mặt Mặt trăng (LSCS), sử dụng liên kết trực tiếp của Intuitive Machines với Trái đất để giám sát từ xa và cung cấp năng lượng cho hệ thống "network in a box" (NIB) tích hợp trong Athena.

Dù tàu không thể hoàn thành toàn bộ nhiệm vụ do vị trí nghiêng bất lợi, nhưng các chuyên gia vẫn ghi nhận một số thành công quan trọng. PRIME-1 đã kiểm tra thành công phạm vi chuyển động của máy khoan trong điều kiện khắc nghiệt của không gian. Một máy quang phổ khối tích hợp cũng phát hiện được dấu vết khí, có thể xuất phát từ động cơ của Athena trong quá trình hạ cánh.

Mặc dù Athena không thể hoạt động lâu dài, nhưng Intuitive Machines vẫn coi đây là một thành công lớn. CEO Steve Altemus nhấn mạnh rằng việc đưa Athena đến Mặt trăng và thu thập dữ liệu khoa học là một thành tựu đáng kể. Ông khẳng định công ty sẽ áp dụng những bài học từ IM-2 vào sứ mệnh tiếp theo IM-3, dự kiến diễn ra vào năm 2026.

Intuitive Machines cũng đã ký hợp đồng với NASA trị giá 117 triệu USD cho chuyến bay thứ 4 vào năm 2027. Sứ mệnh này sẽ tiếp tục thử nghiệm các công nghệ cần thiết để hỗ trợ kế hoạch đưa con người quay trở lại Mặt trăng trong tương lai.

NASA và Intuitive Machines đều nhấn mạnh rằng cực nam Mặt trăng là một trong những khu vực khó tiếp cận nhất nhưng cũng đầy tiềm năng khoa học. Việc chinh phục khu vực này có thể giúp nhân loại tiến gần hơn đến việc thiết lập một căn cứ lâu dài trên Mặt trăng và mở đường cho các sứ mệnh khám phá sao Hỏa.

Tim Crain, Giám đốc công nghệ của Intuitive Machines, chia sẻ: “Chúng tôi rất tự hào về cách hệ thống theo dõi miệng núi lửa của chúng tôi hoạt động trong điều kiện ánh sáng bất thường. Chúng tôi sẽ tiếp tục cải tiến và đảm bảo rằng lần tiếp theo chúng tôi sẽ làm tốt hơn”.

Hoàng Vũ