Thách thức huy động nguồn lực phát triển du lịch

Du khách tham quan di tích Đồi A1.

Xác định hạ tầng là yếu tố “đi trước một bước”, Điện Biên đã tập trung lồng ghép các nguồn lực để tạo sức bật cho du lịch. Các dự án trọng điểm về giao thông kết nối liên vùng như nâng cấp Cảng Hàng không Điện Biên, dự án đường giao thông dọc trục quốc lộ 279 và quốc lộ 12 đã và đang được triển khai, mở rộng cửa ngõ đón khách du lịch. Đặc biệt, chào mừng kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ và phục vụ Năm Du lịch quốc gia - Điện Biên 2024, nguồn vốn từ Trung ương đã được phân bổ cho các dự án, như: “Bừng sáng Điện Biên”, bảo tồn, tôn tạo Trung tâm Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ và các hoạt động chỉnh trang đô thị. Thực hiện các dự án không chỉ nâng cao giá trị di tích mà còn tạo diện mạo mới, khang trang cho trung tâm của tỉnh. Đây là những dự án kỳ vọng tạo ra giá trị tích cực, thúc đẩy du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.

Ngoài nguồn vốn Nhà nước, Điện Biên đã thành công thu hút các nguồn lực xã hội hóa để tạo ra những công trình điểm nhấn. Công trình Đền thờ các anh hùng liệt sĩ tại Chiến trường Điện Biên Phủ trên di tích đồi F là minh chứng tiêu biểu cho sự chung tay của cộng đồng và doanh nghiệp. Công trình đã trở thành địa chỉ du lịch tâm linh quan trọng, một trong những biểu tượng của du lịch Điện Biên. Ngoài ra, tỉnh đã xây dựng danh mục dự án ưu tiên để kêu gọi, thu hút đầu tư tư nhân giai đoạn 2021 - 2030, tập trung vào các khu du lịch, nghỉ dưỡng và giải trí quy mô lớn. Một số dự án nổi bật đang được kêu gọi đầu tư, như: Hệ thống khu sân golf và nghỉ dưỡng thể thao, vui chơi giải trí; tổ hợp đô thị, du lịch, vui chơi giải trí tại khu vực hồ Pá Khoang; khu du lịch suối khoáng nóng U Va - hồ Hồng Sạt; khu du lịch quốc tế Việt - Lào - Trung tại A Pa Chải… Các cơ quan chuyên môn của tỉnh tích cực hỗ trợ, hướng dẫn về thủ tục và cung cấp thông tin cho nhà đầu tư quan tâm, tạo môi trường thuận lợi để các dự án sớm được triển khai.

Xác định nguồn lực quan trọng nhất chính là con người và các giá trị văn hóa, lịch sử bản địa, tỉnh đã tập trung công tác bảo tồn, phát huy giá trị của Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ cùng hệ thống di sản văn hóa phi vật thể. Việc số hóa hiện vật bảo tàng, xây dựng tour tham quan ảo 3D và các chương trình trải nghiệm như “Chúng em làm chiến sĩ Điện Biên” đã làm mới và tăng sức hấp dẫn cho các sản phẩm du lịch. Tỉnh chú trọng phát triển du lịch nông thôn gắn với các làng nghề truyền thống và sản phẩm OCOP. Đến nay, tỉnh đã công nhận 8 nghề truyền thống và 1 làng nghề truyền thống, trong đó nhiều nghề đã được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia như nghề làm giày thêu của người Xạ Phang hay nghệ thuật tạo hoa văn trên trang phục người Mông.

Việc huy động sự tham gia của người dân vào hoạt động du lịch cộng đồng tại 12 bản văn hóa du lịch và hàng chục homestay không chỉ tạo ra sinh kế bền vững mà còn giúp bảo tồn và lan tỏa những giá trị văn hóa độc đáo. Vài năm trở lại đây, nhận thấy tiềm năng du lịch từ cảnh quan hùng vĩ và bản sắc văn hóa độc đáo người dân ở bản Tả Phìn, xã Sính Phình đã bắt đầu làm homestay cộng đồng, mở ra cơ hội cho du khách được trải nghiệm cuộc sống của đồng bào Mông giữa vùng cao nguyên đá hoang sơ. Những mô hình này không chỉ giúp thay đổi tư duy, cải thiện kinh tế mà còn góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống.

Anh Mùa A Cháng, Homestay A Cháng, bản Tả Phìn, xã Sính Phình cho biết: Homestay của gia đình tôi mở từ năm 2019. Chúng tôi đón khách ăn uống, ngủ nghỉ, dẫn khách đi tham quan cao nguyên đá, thành Vàng Lồng, trải nghiệm nét văn hóa truyền thống, như: Múa khèn, làm mèn mén… Lượng khách chưa nhiều nhưng góp phần không nhỏ thay đổi cuộc sống của gia đình. Chúng tôi động viên một số gia đình anh em, hàng xóm cùng bắt tay làm homestay để phát triển du lịch.

Các doanh nghiệp lữ hành trong và ngoài tỉnh đã chủ động kết nối tour tuyến, đưa Điện Biên gắn với hành trình Tây Bắc - Hà Nội - TP. Hồ Chí Minh. Tính lan tỏa của xã hội hóa không chỉ dừng ở đầu tư cơ sở vật chất mà còn thể hiện ở khâu quảng bá, truyền thông và kết nối thị trường. Ông Đặng Minh Phương, Giám đốc Trung tâm Thông tin Xúc tiến du lịch tỉnh chia sẻ: Chúng tôi thường xuyên tổ chức các đoàn khảo sát famtrip, mời gọi doanh nghiệp lữ hành, doanh nghiệp chuyên khai thác dòng khách Tây Bắc đến khảo sát, trải nghiệm những sản phẩm du lịch, điểm cung cấp dịch vụ ở địa phương, để các doanh nghiệp có nguyên liệu xây dựng sản phẩm du lịch, chào bán đến du khách trong nước và quốc tế. Dịp đầu năm, chúng tôi tổ chức đoàn khảo sát một số sản phẩm chính như là các chợ phiên, chùa, điểm đến Tả Phìn, trải nghiệm trên sông Đà, khám phá tìm hiểu hệ thống hang động Xá Nhè, Pê Răng Ky... Đó là những điểm nhấn mà chúng tôi hướng đến để các doanh nghiệp khai thác, đầu tư, hỗ trợ các xã phát triển du lịch.

Mặc dù đạt nhiều thành tựu, công tác huy động nguồn lực cho phát triển du lịch tại Điện Biên vẫn còn rào cản. Tỉnh chưa có cơ chế, chính sách đặc thù đủ mạnh để tạo đột phá trong thu hút đầu tư lớn, khiến việc khai thác tiềm năng, đa dạng hóa sản phẩm du lịch chưa đạt hiệu quả tối đa.

Thực tế cho thấy, việc thu hút các nhà đầu tư chiến lược để tạo ra những sản phẩm du lịch đẳng cấp vẫn còn là một bài toán khó. Năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp du lịch địa phương còn yếu, phần lớn quy mô nhỏ, hạn chế về vốn và kinh nghiệm thị trường. Nhiều quy hoạch và dự án du lịch dù đã được phê duyệt nhưng tiến độ triển khai chậm do vướng mắc thủ tục đầu tư. Ngoài ra, nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước dành cho phát triển hạ tầng, xúc tiến và quảng bá du lịch hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế. Công tác quảng bá, liên kết vùng chưa mang lại hiệu quả như kỳ vọng, dẫn đến sản phẩm du lịch còn đơn điệu, chưa đáp ứng nhu cầu trải nghiệm ngày càng cao của du khách…

Để hiện thực hóa mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, việc tiếp tục tháo gỡ các “điểm nghẽn” về cơ chế, vốn đầu tư và nguồn nhân lực sẽ là nhiệm vụ trọng tâm, quyết định sự phát triển bền vững của ngành du lịch tỉnh nhà trong giai đoạn tới.

Bài, ảnh: Diệp Chi