Thái Nguyên phấn đấu đến 2030 có 95% xã đạt chuẩn nông thôn mới
Sau sáp nhập, nhiều xã của tỉnh Thái Nguyên chưa đạt chuẩn nông thôn mới do quy mô lớn, tiêu chí khó và thiếu nguồn lực. Tỉnh đã đề ra giải pháp, phấn đấu đến năm 2030 có 95% số xã hoàn thành mục tiêu.
Trao đổi với phóng viên Báo Xây dựng, ông Đặng Văn Huy, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên cho biết: Trước khi sáp nhập, cả hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn cơ bản hoàn thành Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, nhiều chỉ tiêu vượt kế hoạch.
Nhiều vùng nông thôn thuộc tỉnh Thái Nguyên (cũ) đổi thay toàn diện nhờ thực hiện tốt phong trào xây dựng nông thôn mới.
Sau hợp nhất, toàn tỉnh có 77 xã thực hiện Chương trình. Kết quả rà soát cho thấy khoảng 42 xã (54,55%) có khả năng đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, trong đó chỉ 4 xã (9,5%) dự kiến đạt nông thôn mới nâng cao. Ngược lại, còn 35 xã (45,45%) chưa đạt chuẩn.
Đặc biệt, khu vực phía Bắc (Bắc Kạn cũ) chỉ có 4 xã có khả năng đạt nông thôn mới, không xã nào đủ điều kiện nâng cao hay kiểu mẫu; 31 xã chưa đạt chuẩn, trong đó 3 xã chỉ đạt dưới 5 tiêu chí (Nghiên Loan đạt 3 tiêu chí; Cao Minh và Đồng Phúc đạt 4 tiêu chí).
Phần lớn địa phương phía Bắc tỉnh là xã khu vực III, thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, mức độ đạt các tiêu chí nông thôn mới còn thấp.
Nhiều tiêu chí thuộc nhóm "khó" như giao thông, trường học, cơ sở vật chất văn hóa, môi trường và an toàn thực phẩm, chất lượng môi trường sống… Đặc biệt, tiêu chí về thu nhập và tỷ lệ hộ nghèo đa chiều đòi hỏi nguồn lực đầu tư lớn và thời gian thực hiện kéo dài.
Nguyên nhân chính là diện tích, dân số xã tăng sau sáp nhập, thiếu quy hoạch đồng bộ và hạn chế về nguồn lực. Các xã miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số gặp khó khăn ở những tiêu chí “nặng” như giao thông, trường học, hạ tầng văn hóa, môi trường, thu nhập và giảm nghèo.
Điển hình như tại xã Ba Bể, đến nay mới hoàn thành 5/19 tiêu chí nông thôn mới. Xã có 33 thôn, trong đó 18 thôn vùng cao còn nhiều hạn chế về kinh tế. Đặc biệt, tiêu chí trường học là “nút thắt” lớn, cả 8 trường trên địa bàn đều chưa đạt chuẩn, nhiều cơ sở vật chất xuống cấp, thiếu đồng bộ, chưa theo kịp yêu cầu đổi mới dạy và học.
Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Loan, giai đoạn 2026 - 2030, Thái Nguyên phấn đấu 95% xã đạt chuẩn nông thôn mới. Để thực hiện, tỉnh đưa mục tiêu này vào nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030, tạo sự thống nhất hành động trong toàn hệ thống.
Cùng đó, tỉnh xây dựng cơ chế đầu tư ưu tiên cho các xã khó khăn, nâng mức hỗ trợ, khuyến khích xã hội hóa nguồn lực. Trọng tâm là phát triển hạ tầng giao thông, nước sạch, môi trường, du lịch cộng đồng, sản phẩm OCOP và ứng dụng công nghệ xanh.
Công tác tuyên truyền cũng được đẩy mạnh theo hướng số hóa, lan tỏa phong trào xây dựng nông thôn mới đến từng người dân.
Với quyết tâm cao và sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị cùng nhân dân, Thái Nguyên kỳ vọng hoàn thành, thậm chí vượt mục tiêu xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026 - 2030.
