Thanh Hóa phân cấp chuyển đổi số về cấp xã

Không chỉ còn là nơi xử lý các vấn đề văn hóa, thể thao, giáo dục cơ bản như trước, các Phòng Văn hóa - Xã hội cấp xã tại Thanh Hóa sắp tới sẽ gánh vác thêm nhiều lĩnh vực mang tính công nghệ và hiện đại như quản lý sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, chuyển đổi số, quản lý điểm Internet, triển khai mô hình công nghệ số cộng đồng, hay thậm chí là vận hành hệ thống điều hành thông minh cấp xã.

Đây là nội dung chính trong Hướng dẫn của UBND tỉnh Thanh Hóa về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Phòng Văn hóa - Xã hội thuộc UBND cấp xã trong lĩnh vực quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ.

Người dân thực hiện thao tác đăng nhập dịch vụ công trực tuyến tại Trung tâm Hành chính công phường Hạc Thành (Thanh Hóa), góp phần thúc đẩy chuyển đổi số từ cơ sở

Hướng dẫn được ban hành trên cơ sở triển khai Nghị định số 150/2025/NĐ-CP và Thông tư số 10/2025/TT-BKHCN, nhằm hiện thực hóa mô hình chính quyền địa phương hai cấp, cấp tỉnh và cấp xã mà Thanh Hóa bắt đầu thực hiện từ ngày 1.7.2025.

Theo Hướng dẫn này, Phòng Văn hóa - Xã hội cấp xã sẽ là đơn vị chuyên môn, đóng vai trò tham mưu và tổ chức thực hiện hàng loạt nhiệm vụ mới gắn với chuyển đổi số, chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.

Trong đó, có những nội dung chưa từng được giao cho cấp xã trước đây, như thẩm định, đăng ký và cấp giấy chứng nhận trong các lĩnh vực khoa học – công nghệ theo phân cấp; triển khai nhiệm vụ sử dụng ngân sách nhà nước cho hoạt động đổi mới sáng tạo; kiểm tra tiêu chuẩn, đo lường chất lượng sản phẩm, hay quản lý sở hữu trí tuệ tại địa phương.

Phòng này cũng có trách nhiệm hướng dẫn tổ công nghệ số cộng đồng, quản lý điểm bưu chính, Internet, tiếp nhận mô hình mẫu về công nghệ từ tỉnh và phổ biến các kết quả nghiên cứu, sáng kiến khoa học vào thực tiễn.

Đặc biệt, Phòng sẽ vận hành hệ thống Điều hành thông minh cấp xã, một bước tiến cho thấy công nghệ đang được “đưa xuống tận cơ sở” không chỉ trên lý thuyết mà bằng những công cụ vận hành cụ thể, trực tiếp hỗ trợ điều hành lãnh đạo cấp xã.

Sự mở rộng phạm vi chức năng cho thấy yêu cầu ngày càng cao đối với chính quyền cấp xã trong bối cảnh chuyển đổi số toàn diện. Không chỉ lo về đời sống, an sinh xã hội, cán bộ Phòng Văn hóa - Xã hội nay phải hiểu cả về công nghệ, đổi mới sáng tạo, có kỹ năng vận hành hệ thống thông minh, theo dõi chỉ số đo lường chất lượng dịch vụ, hay hướng dẫn người dân truy cập và sử dụng dịch vụ công trực tuyến.

Đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội để đội ngũ cán bộ cấp xã chuyển mình mạnh mẽ. Khi các nhiệm vụ hiện đại được “giao về làng”, nếu đội ngũ cán bộ không đủ năng lực để thực hiện, thì tiến trình số hóa ở địa phương sẽ chậm lại.

Nhưng nếu làm tốt, chính quyền cấp xã sẽ trở thành "trạm trung chuyển" thực sự hiệu quả trong hệ thống chính quyền điện tử kết nối giữa người dân và các dịch vụ hiện đại do Nhà nước cung cấp.

Việc định rõ chức năng, nhiệm vụ cụ thể ngay từ đầu cũng giúp giảm tình trạng chồng chéo, không rõ trách nhiệm như trước đây, đồng thời mở đường để tỉnh Thanh Hóa sớm có thể hoàn chỉnh bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả, phục vụ tốt người dân từ gốc.

Chia sẻ về định hướng tổ chức thực hiện, Hướng dẫn nêu rõ: UBND cấp xã có trách nhiệm quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Phòng Văn hóa - Xã hội theo đúng các văn bản pháp luật hiện hành và chỉ đạo của tỉnh. Điều này vừa đảm bảo sự thống nhất từ tỉnh đến xã, vừa linh hoạt theo tình hình đặc thù từng địa phương.

Hành trình xây dựng chính quyền số và chuyển đổi số toàn diện không thể thiếu vai trò của cơ sở, nơi gần dân nhất, hiểu dân nhất. Việc giao thêm quyền, thêm việc cho cấp xã không chỉ là sự phân cấp hành chính đơn thuần, mà là bước đi thể hiện tinh thần phục vụ nhân dân trong thời đại mới: hiện đại hóa từ gốc, để người dân được tiếp cận dịch vụ công nghệ số ngay tại nơi sinh sống.

NGUYỄN LINH