Thảo nguyên Bùi Hui 'thức giấc'

Anh Phạm Văn Đon thực hiện mô hình “Cải tạo cây sim Bùi Hui” cho hơn 300 cây sim của gia đình mình. Ảnh: Minh Ngọc

Hướng đi tiềm năng

Trên bồng bềnh mây trắng, thảo nguyên Bùi Hui (xã Ba Trang, huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi) nằm ở độ cao gần 700m so với mực nước biển, cách trung tâm huyện Ba Tơ khoảng 10km như nàng công chúa xinh đẹp đang cựa mình thức giấc với đồng cỏ xanh mướt, không khí mát lành, những đồi sim tím thẫm dưới ánh hoàng hôn, với sự hoang sơ và con người thân thiện đã trở thành điểm đến hấp dẫn của nhiều người mấy năm trở lại đây.

Thời điểm từ tháng 6 tới tháng 8 là mùa sim rừng chín rộ, thu hút người phương xa đến khám phá, trải nghiệm và tận hưởng. Với khoảng 20ha, đồi sim trên thảo nguyên đã giúp cho gần 100 hộ dân thôn Bùi Hui có thêm việc làm và thu nhập. Sim rừng được bán tại nơi thu hái là 15.000 đồng/kg, bán tại chợ là hơn 20.000 đồng/kg giúp người dân kiếm được từ 300.000-400.000 đồng/ngày. Một bụi sim rừng có thể cho 3-4kg quả. Một người dân một ngày có thể hái 10-15kg, một mùa sim ở thảo nguyên Bùi Hui có thể thu khoảng 2-3 tấn quả. Trước đây, do đường giao thông cách trở nên không tiêu thụ được, một số hộ đã phá bỏ bớt cây sim. Hiện tại, chính quyền địa phương đã hỗ trợ người dân bảo vệ và chăm sóc đồi sim vừa bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, vừa giúp người dân thôn Bùi Hui có thêm nguồn thu nhập.

Một phần trong số sim thu hoạch được người dân đưa vào làm rượu sim, mật sim dưới sự hướng dẫn kỹ thuật chế biến của Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Ba Tơ để sử dụng và bán ra thị trường. “Người dân Bùi Hui đã được tập huấn cách làm rượu sim, mật sim. Dự án giảm nghèo khu vực Tây Nguyên đã đầu tư kinh phí để bảo tồn, phát triển vùng sim Bùi Hui. Những mùa sim chín được ủ thành rượu, đăng ký nhãn hiệu Rượu sim Bùi Hui để đưa ra thị trường” - ông Phạm Văn Mon, Bí thư Đảng ủy xã Ba Trang cho biết.

Nhận thấy giá trị kinh tế mà cây sim mang lại, xác định việc phát triển kinh tế gắn với việc bảo tồn và phát triển cây sim rừng kết hợp với du lịch là một hướng đi mới và lâu dài, địa phương đã quy hoạch vùng trồng sim khoảng 20ha, với 30 hộ tham gia. Dự án giảm nghèo khu vực Tây Nguyên tại huyện Ba Tơ cũng đã hỗ trợ người dân vật tư, đồng thời tổ chức tập huấn, nghiên cứu, hỗ trợ kỹ thuật cho người dân trong quá trình sản xuất. Các cơ sở Đoàn địa phương cũng đã triển khai mô hình “Cải tạo cây sim Bùi Hui”. Thời gian qua, UBND huyện Ba Tơ đề nghị các sở, ngành liên quan hỗ trợ thực hiện Dự án quản lý, bảo vệ, khai thác và chế biến sim rừng Bùi Hui nhằm nâng cao giá trị cây sim rừng tại đây.

Đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng

Làng Bùi Hui trên thảo nguyên này có 104 hộ dân, với hơn 320 nhân khẩu. Từ đầu năm 2022, khi điện lưới quốc gia được kéo về và nhờ sự quan tâm của Nhà nước, tuyến đường từ thị trấn Ba Tơ đi các xã Ba Trang, Ba Khâm và thị xã Đức Phổ (Quảng Ngãi) đã được đầu tư xây dựng. Đường sá đi lại thông suốt, tạo đòn bẩy để địa phương phát triển kinh tế - xã hội. Từ đó, bộ mặt xã Ba Trang từng bước thay đổi rõ rệt, đời sống người dân ngày càng được nâng cao. Cứ thế, thảo nguyên xinh đẹp này chuyển mình nhanh chóng với hàng chục ngôi nhà kiên cố vững chãi, làng Bùi Hui như khoác trên mình chiếc áo mới.

Vào mùa sim, người dân ở thảo nguyên Bùi Hui có thêm thu nhập từ hái sim rừng. Ảnh: Minh Ngọc

Không chỉ có cảnh đẹp với những khoảnh khắc khó tìm, trên thảo nguyên mây trắng Bùi Hui còn có các hoạt động văn hóa của cộng đồng người H’rê với hoạt động trình diễn chiêng ba đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, tham quan và trải nghiệm nghề dệt thổ cẩm truyền thống, giao lưu múa, hát H’chôi (Ka choi) và Tă têu (Ka lêu), đàn Brooc... thu hút rất đông du khách. Đây là tiềm năng rất lớn để tạo thành các điểm du lịch cộng đồng mang đậm nét đặc sắc bản địa núi rừng Ba Tơ.

Những năm gần đây, huyện Ba Tơ đã thực hiện nhiều cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, cá nhân đầu tư vào lĩnh vực du lịch trên địa bàn. Khu vực Bùi Hui đã được các cấp có thẩm quyền cho phép doanh nghiệp phát triển điện gió, kết hợp với phát triển du lịch cộng đồng. Hợp tác xã (HTX) du lịch và nông nghiệp Thảo nguyên Bùi Hui được thành lập vào tháng 7/2023 với 16 xã viên, khai thác những thế mạnh du lịch tại địa phương và phát triển sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh các sản phẩm nông nghiệp, HTX chú trọng sản xuất ớt, sim, mật ong, hoa trà..., kỳ vọng các sản phẩm này sẽ sớm hoàn thành các tiêu chuẩn đánh giá đạt chuẩn OCOP cấp tỉnh. Hiện tại, các sản phẩm đã được biết đến và tiêu thụ rộng rãi trong tỉnh, thời gian tới sẽ mở rộng thị trường, hướng tới xuất khẩu ra các nước khác.

Ông Trương Quang Điền, Giám đốc HTX du lịch và nông nghiệp Thảo nguyên Bùi Hui chia sẻ, trong kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5 vừa qua, thảo nguyên Bùi Hui đón 5.000 lượt khách đến tham quan nghỉ dưỡng. Xác định du lịch nông nghiệp là động lực thúc đẩy cho việc thực hiện phong trào xây dựng nông thôn mới, HTX đang tận dụng lợi thế thiên nhiên, các ngành nghề truyền thống để nâng cao thu nhập của người dân trên địa bàn. Xác định thảo nguyên Bùi Hui là một trong những điểm phát triển du lịch mới nên huyện Ba Tơ đã quy hoạch rừng sim để bảo tồn và hướng dẫn đồng bào dân tộc thiểu số trồng thêm loài cây rừng này, đồng thời chỉ đạo địa phương ngăn chặn tình trạng khai thác những cây sim già và cây ổi sẻ để tránh làm hư hỏng cảnh quan thiên nhiên nơi đây.

Ông Lê Cao Đỉnh, Phó Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Ba Tơ cho biết, thảo nguyên Bùi Hui là điểm du lịch đầy tiềm năng, hấp dẫn du khách gần xa. Tỉnh Quảng Ngãi cũng đã phê duyệt Đề án phát triển du lịch đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030, trong đó có nội dung phát triển du lịch cộng đồng. Theo đó, tỉnh sẽ đầu tư, khai thác, phát triển du lịch cộng đồng tại các địa phương có tiềm năng, lợi thế; đối với du lịch nông nghiệp, nông thôn, sẽ khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tham gia làm du lịch, kết hợp sản xuất nông nghiệp với du lịch theo mô hình OCOP; phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn theo mô hình homestay, mô hình du lịch miệt vườn, du lịch gắn với nghề nông nghiệp.

Từ hoạt động du lịch đã tạo động lực cho các ngành nghề nông thôn có cơ hội để phát triển, mở rộng cánh cửa đón du khách đến với từng cộng đồng, địa phương, chia sẻ giá trị kinh tế, văn hóa, tinh thần một cách bền vững và hiệu quả. Đây là hướng đi phù hợp trong bối cảnh hiện nay, tạo điều kiện giải quyết công ăn việc làm và chuyển đổi ngành nghề cho người dân trong vùng dự án, góp phần thay đổi cơ cấu kinh tế từ sản xuất nông nghiệp thuần túy sang dịch vụ, thay đổi diện mạo nông thôn tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Minh Ngọc