Thầy cô vượt khó 'gieo hạt giống' công nghệ nơi đầu sóng ngọn gió

Mỗi thầy cô chính là 'hạt nhân số' để đổi mới giáo dục nơi vùng khó.

Vượt mọi rào cản để mang công nghệ vào lớp học

Từ đảo tiền tiêu Thổ Châu (An Giang) đến non cao Tuyên Quang, các giáo viên đã và đang "vượt khó", chủ động tìm tòi, đưa mô hình Trường học mở Khan Academy Vietnam (KAV) về với lớp học. Các thầy, cô giáo chứng minh rằng, công nghệ khi kết hợp với trái tim, lòng nhiệt huyết sẽ là chìa khóa mang lại cơ hội học tập bình đẳng cho học trò.

Khác với đô thị, hành trình chuyển đổi số ở vùng sâu, vùng xa không bắt đầu bằng nền tảng thuận lợi, mà bằng sự trăn trở và nỗ lực "vượt khó" của người thầy. Cô Vũ Thị Bích Loan - giáo viên Trường Tiểu học – THCS Thổ Châu, thuộc đặc khu Thổ Châu (An Giang) – cho hay, đây là hòn đảo tiền tiêu của Tổ quốc, nằm cách xa đất liền. Năm ngày mới có một chuyến tàu kết nối giữa đất liền và hải đảo.

Ở đây, hệ thống điện trên đảo chưa có điện 24/24 giờ, chỉ phát điện vào một số khung giờ nhất định trong ngày, nên việc dạy - học bằng công nghệ gặp không ít trở ngại. Hầu hết học sinh chưa có máy tính cá nhân hoặc điện thoại thông minh... Mạng Internet đôi khi chập chờn...

“Tuy vậy, thầy trò chúng tôi luôn nỗ lực khắc phục khó khăn, tận dụng mọi điều kiện có thể để mang lại những tiết học sinh động và hiệu quả nhất” – cô Loan chia sẻ.

Trăn trở cũng là động lực tại Trường tiểu học B Minh Tân (Tuyên Quang), một xã đặc biệt khó khăn với nhiều học sinh dân tộc thiểu số. Cô Lê Thị Thanh - giáo viên Tin học – bộc bạch, trường có phòng tin học, với 25 máy tính cũ được tài trợ.

“Trong bối cảnh còn khó khăn như vậy chúng tôi vẫn luôn tìm tòi và tạo điều kiện tốt nhất để các em có cơ hội được tiếp cận với tri thức qua công nghệ thông tin” – cô Thanh quả quyết.

Từ sự nỗ lực khắc phục và luôn tìm tòi đó, các giáo viên đã chủ động ứng dụng Trường học mở KAV trong dạy học hiệu quả. "Dạy học trong điều kiện thiếu thốn, tôi càng trăn trở tìm kiếm những cách làm mới... Khi biết đến Trường học mở KAV, tôi thấy đây là một giải pháp khá phù hợp với trường mình"- cô Loan cho biết.

Còn với cô Thanh, bằng cách linh hoạt phối hợp với phụ huynh cho học sinh sử dụng điện thoại thông minh để học tại nhà và học tại phòng tin học ở trường, cô đã đưa KAV vào từng lớp học.

Không chỉ giúp học sinh tiếp cận nguồn học liệu chất lượng cao và thu hẹp khoảng cách giáo dục, KAV còn chứng minh như một công cụ của sự thấu cảm, cho phép giáo viên "chạm" đến từng học sinh.

Học sinh Trường trẻ em khuyết tật tỉnh Quảng Trị cùng nhau học Toán trên Khan Academy.

Tại Trường trẻ em khuyết tật tỉnh Quảng Trị, điều này thể hiện rõ nhất. Cô Hoàng Duyên - giáo viên Toán – cho biết, là trường đặc biệt nên học sinh đều bị khuyết tật. Vì thế, việc dạy học khá khó khăn...

Là giáo viên Toán lâu năm, cô nhận thấy chương trình Toán trên Khan rất hay, phù hợp với cả những em học sinh đặc biệt. Các bạn trong lớp cũng khá hào hứng, mong chờ đến giờ học.

Em Trương Công Huy - học sinh lớp 6 chia sẻ qua ký hiệu với cô Duyên: "Con rất thích học trên Khan. Câu hỏi và bài tập rất hay và khó. Làm sai con được làm lại nhiều lần. Con xem video để làm lại bài tập. Khả năng làm lại nhiều lần và xem video theo tốc độ riêng chính là sức mạnh của việc cá nhân hóa học tập trên nền tảng Khan Academy".

Tác động này cũng được cô Vũ Thị Bích Loan khẳng định, không chỉ ở khía cạnh quản lý mà còn trong việc khơi gợi hứng thú học tập. Cô Loan chia sẻ: “Từ khi sử dụng Trường học mở KAV, tôi có thêm nhiều cách để làm mới tiết dạy. Những bài giảng có hình ảnh, trò chơi tương tác giúp học sinh thích học hơn, nhất là môn Toán".

Bên cạnh việc tạo hứng thú, cô cho biết thêm, nền tảng KAV không chỉ giúp cô theo dõi tiến độ học của từng em và điều chỉnh nội dung phù hợp để các em chủ động hơn, tự tin hơn ngay tại lớp, sức mạnh lớn nhất của ứng dụng công nghệ vào dạy học chính là khả năng phá vỡ mọi giới hạn.

Cô chia sẻ một kỷ niệm xúc động khi một học sinh phải về đất liền 10 ngày vì nhà có chuyện buồn. Dù vậy, em vẫn chủ động học tập và nhắn lại: "Cô ơi, con làm xong bài rồi, con coi lại video trên KAV nên con hiểu hết phần số thập phân rồi ạ".

Khoảnh khắc đó khiến cô Loan nhận ra, nhờ có công nghệ, "việc học của học sinh vùng đảo không còn bị giới hạn bởi khoảng cách hay hoàn cảnh nữa", mà quan trọng hơn, nó đã "giữ nhịp học, giữ tinh thần học tập cho học sinh trong mọi hoàn cảnh".

Những "hạt nhân số"

Những câu chuyện từ Thổ Châu, Minh Tân hay Quảng Trị cho thấy, công nghệ dù hiện đại đến đâu cũng chỉ là công cụ. Yếu tố then chốt, linh hồn của mọi cuộc chuyển đổi số chính là người thầy. Họ chính là những “hạt nhân số”.

Tinh thần người thầy trong kỷ nguyên số không chỉ là việc sử dụng thành thạo một phần mềm. Đó là sự trăn trở của cô Vũ Thị Bích Loan khi tìm mọi cách "giữ nhịp học" cho học trò nơi đảo xa, vượt qua cả giới hạn về điện và sóng.

Đó còn là sự kiên trì và sáng tạo của cô Lê Thị Thanh, khi biến những chiếc máy tính cũ thành cầu nối tri thức cho học sinh. Đó là sự thấu cảm của cô Hoàng Duyên, tỉ mỉ tìm cách để công nghệ có thể "chạm" đến những học sinh khuyết tật, giúp các em tìm thấy niềm vui trong học tập.

Họ chính là minh chứng cho thấy chuyển đổi số trong giáo dục không bắt đầu từ những dự án vĩ mô, mà bắt đầu từ chính khát vọng mang lại sự bình đẳng trong tri thức của mỗi giáo viên. Họ không chờ đợi điều kiện lý tưởng, mà chủ động biến khó khăn thành cơ hội.

Học sinh Trường Tiểu học – THCS Thổ Châu trong giờ tự học.

Như chia sẻ bà Hà Thị Oanh - Phó hiệu trưởng Trường Tiểu học – THCS Thổ Châu: “Chuyển đổi số không chỉ là ứng dụng công nghệ, mà là hành trình thay đổi tư duy, phương pháp và cách tiếp cận người học". Bà nhấn mạnh, mỗi thầy cô chính là 'hạt nhân số', là người thắp lên ngọn lửa đổi mới để học sinh được học tập trong môi trường hiện đại, mở và nhân văn hơn.

Minh Phong