Thấy gì qua con số doanh nghiệp rút khỏi thị trường?

Doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể tăng

Báo cáo Cục Thống kê, Bộ Tài chính cho thấy, trong 2 tháng đầu năm nay, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 67 nghìn doanh nghiệp, cao hơn số doanh nghiệp gia nhập thị trường (49,8 nghìn). Trong đó, số doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể tăng 10,3% so với cùng kỳ và là mức cao nhất của cùng kỳ các năm giai đoạn 2021-2025.

Con số 67.000 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong 2 tháng đầu năm 2025, tăng 10,3% so với cùng kỳ, phản ánh một xu hướng đầy lo ngại. Ảnh: TT

Còn nhìn lại năm 2024, số doanh nghiệp rút khỏi thị trường đã tăng 14,7% so với năm 2023, đạt mức kỷ lục 197.900 doanh nghiệp. Cho nên, nếu nhìn vào tình hình hiện tại khi đã trải qua những biến động thương mại trong hai tháng đầu của năm 2025 sẽ thấy còn nhiều vấn đề thách thức đến với doanh nghiệp Việt khi kinh tế toàn cầu tiếp tục diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Đặc biệt, tốc độ tiêu dùng trong nước đang tăng chậm hơn so với tăng trưởng xuất khẩu và du lịch khiến các doanh nghiệp sản xuất hướng vào thị trường trong nước cũng phải đối mặt với khó khăn khi người dân vẫn thắt chặt chi tiêu khiến sức mua chưa phục hồi như kỳ vọng.

Nêu rõ nguyên nhân về thực trạng này, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho hay, những vấn đề liên quan đến chi phí nguyên vật liệu tăng cao hay nhiều doanh nghiệp bị chậm hoàn hoàn thuế làm thiếu hụt về nguồn tiền, ảnh hưởng nghiêm trọng ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh bình thường của doanh nghiệp.

Trong lĩnh vực bất động sản, dù có tín hiệu tích cực, song thị trường này vẫn đang đối mặt với nhiều khó khăn làm cho hệ thống doanh nghiệp trong lĩnh vực này (gồm vật liệu xây dựng, dịch vụ bất động sản) lúc đầu còn cầm cự nhưng sau đó ngày càng có nhiều doanh nghiệp buộc phải rời khỏi thị trường.

Theo các chuyên gia kinh tế, cộng đồng doanh nghiệp nói chung, đặc biệt các doanh nghiệp nhỏ và vừa còn gặp nhiều thách thức để tồn tại và phát triển. Về phía cung, khu vực nông nghiệp, dịch vụ, du lịch đối mặt với chi phí sản xuất tăng cao. Sản xuất công nghiệp phụ thuộc vào sự phục hồi kinh tế thế giới, các ngành, lĩnh vực mới như kinh tế số, kinh tế xanh, chíp, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo... mặc dù có cải thiện nhưng chưa có chuyển biến rõ nét, nguy cơ không bắt kịp được với thế giới và khu vực nếu không có cơ chế, chính sách đột phá.

Điều này cho thấy tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay vẫn còn gặp rất nhiều khó khăn.

‘Phòng ngự chắc’ để doanh nghiệp không phải rời khỏi cuộc chơi

Nhìn chung, việc 67.000 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong 2 tháng đầu năm 2025 cũng là một dấu hiệu rõ ràng về những khó khăn hiện tại của môi trường kinh doanh Việt Nam. Để giảm thiểu những thiệt hại này và hỗ trợ doanh nghiệp tồn tại, Chính phủ cần tiếp tục cải thiện các chính sách hỗ trợ tài chính, thúc đẩy tăng trưởng thị trường nội địa và đẩy mạnh quá trình cải cách thể chế, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Đặc biệt, việc khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi số và cải thiện hiệu quả quản lý sẽ giúp các doanh nghiệp nhỏ vượt qua khó khăn và cạnh tranh tốt hơn trong bối cảnh đầy biến động này. Đây là thời điểm mà sự quyết tâm và sáng tạo của doanh nghiệp cần được thúc đẩy mạnh mẽ, với sự hỗ trợ đồng bộ từ phía nhà nước và xã hội.

Theo ông Tô Hoài Nam, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, một bộ phận doanh nghiệp “ngấm” chính sách hỗ trợ của Nhà nước đã có sự hồi phục, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu. Tuy nhiên, để trợ lực cho doanh nghiệp phục hồi hiệu quả hơn, đại diện cộng đồng doanh nghiệp nhỏ và vừa bày tỏ mong muốn các giải pháp hỗ trợ tiếp tục được thực hiện, đặc biệt là chính sách thuế, tiếp cận tín dụng, mặt bằng sản xuất, kinh doanh, thủ tục hành chính...

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, TS. Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế cho rằng, Chính phủ, bộ, ngành và các địa phương cần có chính sách kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Cần có chính sách để họ trở lại và gia nhập môi trường kinh doanh mới như kinh tế điện tử, doanh nghiệp số hóa, chính phủ điện tử. Đây là thời điểm mà sự quyết tâm và sáng tạo của doanh nghiệp cần được thúc đẩy mạnh mẽ, với sự hỗ trợ đồng bộ từ phía nhà nước và xã hội.

Đặc biệt là nhóm doanh nghiệp nhỏ và hoạt động dưới 5 năm, cần tiếp tục có các chính sách hỗ trợ để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn và phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần có hành động “phòng thủ” một cách chắc chắn, củng cố thị phần trên “sân nhà” từ bản thân doanh nghiệp và sự hỗ trợ của khâu chính sách, sẽ giúp doanh nghiệp tự tin tái gia nhập thị trường, ổn định và phát triển sản xuất kinh doanh.

Duy Anh