'The Big Stay' – Làn sóng người lao động Việt chọn ở lại thay vì nhảy việc

3/4 người lao động tại Việt Nam (75%) được hỏi thừa nhận rằng những lo ngại về sự ổn định trong công việc đang khiến họ do dự khi cân nhắc chuyển sang công việc mới.

Cùng với đó, một nửa (50%) cho biết, họ lo lắng hoặc chần chừ khi ứng tuyển vào vị trí mới, trong khi 25% khác nói rằng họ “hơi lo ngại”. Kết quả này cho thấy tâm lý thận trọng đang tăng lên trong lực lượng lao động Việt Nam khi ngày càng nhiều người ưu tiên sự ổn định hơn là mạo hiểm, giữa bối cảnh kinh tế vẫn còn nhiều biến động.

Những phát hiện này đến từ khảo sát mới nhất của Công ty tư vấn tuyển dụng toàn cầu Robert Walters Việt Nam, phản ánh một xu hướng đang nổi lên được gọi là “The Big Stay” - khi người lao động chọn ở lại công ty hiện tại thay vì tìm kiếm cơ hội mới.

Dù xu hướng này tương đồng với tình hình ở các thị trường khác, dữ liệu tại Việt Nam cho thấy những đặc điểm riêng biệt. Một thị trường từng nổi bật với sự năng động và khát vọng phát triển nghề nghiệp nay đang chững lại rõ rệt, khi người lao động Việt cân nhắc kỹ hơn giữa cơ hội phát triển và rủi ro.

Thay đổi trong ưu tiên nghề nghiệp

Một con số áp đảo - 83% người lao động tại Việt Nam - cho biết họ đặt sự ổn định trong công việc lên trên lương thưởng và phúc lợi, ghi nhận sự thay đổi đáng kể so với giai đoạn trước đại dịch, khi yếu tố tài chính và cơ hội thăng tiến chiếm ưu thế.

Điều này cho thấy một sự chuyển biến sâu sắc trong tư duy của người lao động, khi họ muốn bảo vệ sự ổn định cá nhân trước biến động của nền kinh tế.

Khi được hỏi về các yếu tố kinh tế ảnh hưởng nhiều nhất đến quyết định nghề nghiệp, hơn một nửa (53%) nhắc đến tỷ lệ thất nghiệp, tiếp theo là lạm phát (20%). Dù chi phí sinh hoạt vẫn là một mối lo đáng kể, nỗi sợ mất việc hiện đã trở thành yếu tố chi phối mạnh mẽ hơn, hoàn toàn trái ngược với vài năm trước.

Điều này cho thấy xu hướng chuyển việc ngày càng phụ thuộc vào tâm lý thị trường hơn là tham vọng cá nhân. Nhiều người lao động hiện chọn cách “quan sát thị trường và chờ thời điểm phù hợp”, ưu tiên sự an toàn và quen thuộc của công việc hiện tại thay vì mạo hiểm với điều mới.

Ông Phúc Phạm, Giám đốc quốc gia của Robert Walters Việt Nam, đánh giá, người lao động tại Việt Nam đang trở nên thực tế hơn trong việc hoạch định sự nghiệp của mình. Nhiều người xem sự ổn định trong công việc là nền tảng cho thành công lâu dài - đặc biệt khi hoạt động tuyển dụng và niềm tin doanh nghiệp vẫn chưa ổn định.

"Sự thay đổi này buộc các doanh nghiệp phải nỗ lực hơn trong việc xây dựng niềm tin và thể hiện rõ sự vững vàng tổ chức, nếu muốn thu hút nhân tài hàng đầu", ông nhấn mạnh.

Tác động đối với doanh nghiệp

Hiện tượng “The Big Stay” không chỉ tác động đến người lao động mà doanh nghiệp cũng đang cảm nhận rõ ảnh hưởng của xu hướng này trong quá trình tuyển dụng.

Theo khảo sát, 87% nhà tuyển dụng cho biết đã ghi nhận sự gia tăng số lượng ứng viên từ chối nhận việc trong năm nay, chủ yếu vì lo ngại về an toàn công việc (33%) và sự ổn định của công ty (13%).

Dù 40% ứng viên từ chối vì mức lương hoặc văn hóa doanh nghiệp, yếu tố “ổn định công việc” đang nhanh chóng trở thành điểm quyết định trong việc chấp nhận hay từ chối lời mời.

Để ứng phó, 3/4 doanh nghiệp cho biết họ đã điều chỉnh chiến lược tuyển dụng nhằm trấn an ứng viên. Những thay đổi phổ biến gồm chia sẻ kết quả kinh doanh, cởi mở về thách thức ngành và giới thiệu kế hoạch phát triển dài hạn.

Tuy nhiên, mức độ minh bạch giữa các doanh nghiệp vẫn còn khác nhau. Chỉ 13% doanh nghiệp cho rằng họ rất minh bạch về tình hình tài chính và kế hoạch dài hạn, trong khi 50% cho biết họ khá minh bạch và 25% thừa nhận không minh bạch - thường do lo ngại rằng chia sẻ quá nhiều có thể khiến ứng viên e dè.

Nhiều doanh nghiệp cho rằng việc chia sẻ quá nhiều có thể khiến ứng viên e dè, nhưng người lao động ngày nay lại đánh giá cao sự trung thực và tính minh bạch. Những tổ chức biết cân bằng giữa rõ ràng và tích cực sẽ có lợi thế trong việc xây dựng lòng tin và thu hút nhân tài.

Tìm điểm cân bằng

Khi được hỏi về tiêu chí trong việc cắt giảm nhân sự, 64% người lao động tin rằng doanh nghiệp chủ yếu dựa trên chi phí lương hoặc quy mô đội ngũ, chứ không phải hiệu suất cá nhân.

Điều này cho thấy ngay cả những nhân sự có thành tích tốt cũng không hoàn toàn tránh khỏi tác động từ các thay đổi thị trường, khiến tâm lý thận trọng càng được củng cố.

Đối với doanh nghiệp, đây là lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc truyền thông rõ ràng về định hướng và chiến lược nhân sự. Khi thiếu minh bạch, sự bất an dễ lan rộng - kéo theo sự do dự của cả ứng viên và nhân viên hiện tại.

Ông Phúc Phạm cho biết thêm: "Xu hướng hiện nay không phải là ‘từ bỏ’, mà là ‘cân nhắc’. Người lao động muốn cảm thấy yên tâm trước khi đưa ra quyết định mới, và điều đó đang thay đổi cách doanh nghiệp thể hiện giá trị của mình".

Do đó, những tổ chức biết kết hợp giữa ổn định và cơ hội phát triển sẽ có lợi thế lớn trong việc thu hút những nhân tài sẵn sàng thay đổi.

Khi nền kinh tế toàn cầu dần phục hồi, thị trường lao động Việt Nam đang bước vào giai đoạn tái cân bằng. Lực lượng lao động vốn năng động và cầu tiến nay trở nên thận trọng hơn, phản ánh xu hướng “The Big Stay” đang lan rộng trên toàn cầu.

Đối với doanh nghiệp, đây vừa là thách thức vừa là cơ hội. Một mặt, sự giảm dịch chuyển nhân sự có thể làm chậm quá trình đổi mới và hạn chế luồng ý tưởng mới; mặt khác, việc giữ chân và phát triển đội ngũ hiện tại lại giúp tăng sự gắn kết và ổn định lâu dài.

“Yếu tố then chốt cho năm 2025 sẽ là sự tự tin. Doanh nghiệp cần tìm cách mang lại cảm giác yên tâm cho người lao động, đồng thời vẫn duy trì sự linh hoạt và định hướng phát triển lâu dài. Một tổ chức càng minh bạch và vững vàng, càng dễ thu hút những nhân sự sẵn sàng tiến bước", ông Phúc nhấn mạnh.

Kiều Mai