Thế giới Thế giới WHO kêu gọi các nước chia sẻ dữ liệu về hiệu quả của vaccine phòng bệnh đầu mùa khỉ

Thế giới hiện đã có hơn 18.000 ca nhiễm bệnh đậu mùa khỉ ở 78 quốc gia. Ảnh: Reuters/Thanhnien

Mặc dù vậy, “tại thời điểm này, chúng tôi không khuyến nghị tiêm phòng hàng loạt để chống lại bệnh đậu mùa khỉ”, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Gebreyesus phát biểu hôm qua (27/7).

Ông Tedros cho biết một loại vaccine đậu mùa, được gọi là MVA-BN, đã được phê duyệt ở Canada, Liên minh châu Âu và Mỹ để sử dụng nhằm chống lại bệnh đậu mùa khỉ, trong khi hai loại vaccine khác là LC16 và ACAM2000 hiện đang được xem xét.

Cần thêm dữ liệu

Tuy nhiên, WHO nói rằng hiện vẫn thiếu dữ liệu về hiệu quả của vaccine đậu mùa khỉ, hoặc cần bao nhiêu liều. Do đó, WHO kêu gọi tất cả các quốc gia đang sử dụng vaccine cần thu thập và chia sẻ dữ liệu quan trọng về tính hiệu quả của các loại vaccine phòng bệnh đậu mùa khỉ.

Được biết, WHO đang phát triển khung nghiên cứu mà các quốc gia có thể sử dụng để tạo dữ liệu cần thiết nhằm hiểu rõ hơn về hiệu quả của các loại vaccine này trong việc ngăn ngừa lây truyền và mắc bệnh, cũng như cách sử dụng chúng một cách hiệu quả nhất.

Cần lưu ý rằng việc tiêm phòng sẽ không có hiệu quả bảo vệ ngay lập tức chống lại sự lây truyền hoặc nhiễm bệnh, và có thể phải mất vài tuần để vaccine phát huy tác dụng. Điều đó có nghĩa là những người được tiêm chủng nên tiếp tục thực hiện các biện pháp tự bảo vệ mình, bằng cách tránh tiếp xúc gần gũi, bao gồm cả tình dục, với những người nhiễm hoặc nguy cơ nhiễm bệnh đầu mùa khỉ.

Số lượng vaccine giới hạn

Tổng giám đốc WHO cho biết hiện tại có những thách thức liên quan đến sự sẵn có của vaccine.

Mặc dù trên toàn cầu, có khoảng 16 triệu liều vaccine đậu mùa MVA-BN, nhưng hầu hết đều ở dạng dung dịch lưu trữ lượng lớn, có nghĩa là sẽ phải mất vài tháng để chiết rót và đóng lọ vaccine để có thể đưa vào sử dụng.

Trước bối cảnh đó, WHO kêu gọi các quốc gia có vaccine đậu mùa chia sẻ với các quốc gia không có vaccine. “Chúng ta phải đảm bảo việc tiếp cận công bằng với vaccine cho tất cả các cá nhân và cộng đồng bị ảnh hưởng bởi bệnh đậu mùa khỉ, ở tất cả các quốc gia, ở tất cả các khu vực”, ông Tedros nhấn mạnh. Tuy nhiên, ông cũng nói thêm rằng mặc dù vaccine là một công cụ quan trọng, song việc giám sát, chẩn đoán và giảm nguy cơ vẫn là trọng tâm để ngăn ngừa sự lây truyền và ngăn chặn sự bùng phát của dịch bệnh này.

Giảm rủi ro lây nhiễm

Hiện tại, hơn 70% các ca nhiễm đậu mùa khỉ được báo cáo là thuộc Liên minh châu Âu và 25 % ở châu Mỹ. Cho đến nay, 5 trường hợp tử vong đã được ghi nhận và khoảng 10% số người nhiễm bệnh đã nhập viện để kiểm soát cơn đau.

Sau khi Tổng giám đốc WHO Tedros tuyên bố đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng toàn cầu hôm 23/7, nhiều nhà khoa học cho rằng tình trạng khẩn cấp này có thể sẽ kéo dài nhiều tháng, khi số ca bệnh hiện tăng gấp đôi cứ sau mỗi 2 tuần.

Tuy nhiên, giới chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ hiện nay có thể dừng lại nếu các quốc gia, cộng đồng và cá nhân thông báo tình hình với nhau, cẩn trọng với rủi ro và thực hiện các bước cần thiết để ngừng lây truyền và bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương.

Theo WHO, sự kỳ thị và phân biệt đối xử có thể nguy hiểm như chính một loại virus, và có thể thúc đẩy sự bùng phát, từ đó kêu gọi sự hỗ trợ của các nền tảng truyền thông xã hội và các công ty công nghệ trong việc giải quyết vấn đề thông tin.

Ai cũng có thể nhiễm bệnh

Mặc dù 98% các ca nhiễm đậu mùa khỉ đến nay đều nằm trong số nam giới có quan hệ tình dục đồng tính, nhưng bất cứ ai bị phơi nhiễm đều có thể nhiễm bệnh, và trẻ em, phụ nữ mang thai và những người ức chế miễn dịch đều có nguy cơ mắc bệnh nặng.

Trẻ em có thể bị phát ban nhiều chỗ và bị mất nước. Nếu các khối u xuất hiện trên cổ, chúng có thể gây khó nuốt và bọn trẻ cũng có thể bị đau miệng dữ dội, chuyên gia về bệnh đậu mùa khỉ của WHO Rosamund Lewis cho biết.

Ngoài việc lây truyền qua tiếp xúc tình dục, bệnh đậu mùa khỉ cũng có thể lây lan thông qua tiếp xúc gần giữa những người thân trong gia đình, chẳng hạn như qua việc ôm hôn, và trên các khăn, ga giường bị nhiễm virus.

Đáng chú ý, các nhà khoa học cho rằng việc lây truyền liên tục cũng có thể dẫn đến các đột biến khiến virus lây lan sang người dễ dàng hơn.

TỐ QUYÊN (Lược dịch từ UN & Reuters)