Thế giới tiếp tục mục tiêu hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C

Cách đây 9 năm, thế giới đã cùng nhau đạt được thỏa thuận chưa từng có để ứng phó với mối đe dọa của biến đổi khí hậu. Thỏa thuận mang tính bước ngoặt ở Paris vào năm 2015 (Thỏa thuận Paris) đã nhấn mạnh đến cam kết các bên tham gia thỏa thuận theo đuổi mục tiêu hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,5 độ C.

Cựu Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon (giữa) chúc mừng về việc ký kết Thỏa thuận Paris 2015 với các quan chức Pháp. Ảnh: Reuters

Mục tiêu này hiện đang bị đe dọa trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng vẫn có cơ hội để tiếp tục duy trì mục tiêu tại Thỏa thuận Paris 2015.

Dự báo mới nhất của Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) nhắc đến xu hướng đáng lo ngại, cụ thể là khả năng hiện tượng nóng lên toàn cầu sẽ vượt quá ngưỡng quan trọng 1,5 độ trong khoảng thời gian từ năm 2021 đến năm 2040 bởi nhiệt độ được ghi nhận đã tăng 1,1 độ chỉ trong thập kỷ qua.

Sự cấp bách của tình hình không phải là "phóng đại". Cảnh báo của IPCC yêu cầu thế giới phải hành động ngay lập tức và quyết đoán để giảm đáng kể lượng khí thải carbon.

Nếu không có các biện pháp như vậy, nguy cơ vượt ngưỡng 1,5 độ C sẽ ngày càng trở nên nghiêm trọng, gây ra những hậu quả thảm khốc tiềm tàng cho hành tinh của chúng ta. Việc vượt quá mức giới hạn nhiệt độ sẽ dẫn đến sự mất mát không thể khắc phục được về nhà ở và môi trường sống. Đây cũng sẽ là mối đe dọa hiện hữu đối với nhiều người, đặc biệt là các nước kém phát triển và các quốc đảo nhỏ.

Là một quốc gia đang phát triển và dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu, Azerbaijan là quốc gia đang chịu tác động của tình trạng nhiệt độ tăng cao. Hơn 1/3 lực lượng lao động làm việc trong lĩnh vực nông nghiệp. Hiện nay thế giới phải đối mặt với rủi ro từ tình trạng thiếu nước và suy thoái đất. Đây là những vấn đề được chia sẻ bởi khoảng 4 tỷ người trên thế giới.

Khi nhóm chủ tịch chuẩn bị cho Hội nghị lần thứ 29 năm nay của các Bên tại Liên hợp quốc. Công ước khung về biến đổi khí hậu, hay COP29, ở Azerbaijan, chúng tôi nhận thấy rằng niềm tin vào mức 1,5 độ C là mục tiêu cố định trong một thế giới đang bị ảnh hưởng mạnh mẽ bởi biến đổi khí hậu.

Theo ông Mukhter Babayev - Bộ trưởng Sinh thái và Tài nguyên thiên nhiên của Azerbaijan Mukhter Babayev và cũng là người sẽ giữ vai trò Chủ tịch Hội nghị lần thứ 29 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29) vào tháng 11 tới, trong chuyến thăm của nhóm tới các nước, nhiều người đã hỏi liệu mục tiêu này có còn đạt được hay không. Câu trả lời rõ ràng của chúng tôi là có. Mức hạn chế nóng lên toàn cầu 1,5 độ C vẫn là mục tiêu lý tưởng và sẽ tiếp tục duy trì cam kết trong hội nghị ở Azerbaijan vào tháng 11 tới.

"Kế hoạch của chúng tôi hướng đến cách tiếp cận hai chiều nhằm khuyến khích các bên tiếp tục tham vọng đồng thời tạo điều kiện hành động", Bộ trưởng Sinh thái và Tài nguyên thiên nhiên của Azerbaijan Mukhter Babayev nhấn mạnh.

Duy trì hai trụ cột

Bộ trưởng Mukhter Babayev tuyên bố chính phủ các nước cần nhất trí về cách thức tích lũy nhiều tỷ USD cần thiết để giúp các nước nghèo đối phó với tình trạng ấm lên toàn cầu.

"Trụ cột đầu tiên của chúng ta đều khẳng định thực tế tất cả các quốc gia đều được khuyến khích tăng cường tham vọng. Cụ thể là đưa ra các kế hoạch giảm lượng khí thải phù hợp với quỹ đạo 1,5 độ tùy theo hoàn cảnh khác nhau ở các quốc gia", ông Mukhter Babayev nhấn mạnh.

Đây là lý do tại sao năm 2024 rất quan trọng. Các quốc gia cần thể hiện quyết tâm hành động với những đóng góp do quốc gia tự quyết định nhằm duy trì mục tiêu hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C trong tầm tay cũng như các kế hoạch thích ứng quốc gia và báo cáo minh bạch. Với tư cách là chủ nhà COP29, Azerbaijan đang dẫn đầu với cam kết thực hiện NDC tuân thủ mục tiêu hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C.

Bên cạnh đó, trụ cột thứ hai của quá trình hướng tới mục tiêu này là tạo điều kiện cho hành động.

Tài chính là một trong những công cụ quan trọng có thể biến tham vọng thành hành động. Khi tất cả các bên tham gia chuẩn bị nâng cao tham vọng trong vòng NDC tiếp theo, chúng ta cần gửi những tín hiệu rõ ràng và mạnh mẽ rằng đã có sẵn tài chính hỗ trợ tăng cường cho việc này.

Điều này có nghĩa là không chỉ hỗ trợ cho các nỗ lực giảm nhẹ ảnh hưởng của biến đổi khí hậu mà còn hỗ trợ tài chính để thích ứng với biến đổi khí hậu và xây dựng năng lực phục hồi.

Tất cả các bên tham gia phải đồng ý về mục tiêu tài chính khí hậu mới, đó là công bằng và tham vọng. Đầu tư cũng cần có khuôn khổ, quy định và chiến lược chính trị hỗ trợ. Thế giới cần tăng dòng tài chính ứng phó với khí hậu lên nhiều lần hơn nữa.

"Chúng ta phải giải quyết các vấn đề đang cản trở ở một số quốc gia trong quá trình thực hiện tham vọng và khai thác nguồn tài chính khí hậu hiệu quả hơn", ông Mukhter Babayev nhấn mạnh.

Tầm quan trọng của thách thức này thể hiện rõ ràng ở châu Á, nơi có nhiều nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới. Trong khu vực này, việc theo đuổi quá trình chuyển đổi công bằng phụ thuộc vào dòng vốn tiếp cận các cộng đồng dễ bị tổn thương, hỗ trợ bền vững cho phát triển kinh tế và hợp tác đa phương để giải quyết các vấn đề như tài sản bị mắc kẹt.

Đây là lý do tại sao COP29 hướng đến nhiều chủ thể khác nhau, từ chính phủ và các tổ chức tài chính đa phương đến khu vực tư nhân, tổ chức tài chính và các nhà từ thiện.

Trong các cuộc đối thoại cấp cao, nhóm làm việc đang tiếp tục cố gắng tạo động lực cho hành động tích cực về khí hậu để đảm bảo rằng việc bảo vệ hành tinh sẽ được đền đáp.

Hai trụ cột trong kế hoạch đưa ra lần này sẽ có tác dụng củng cố lẫn nhau vì không có giải pháp duy nhất nào cho mối đe dọa hiện hữu do biến đổi khí hậu gây ra.

"Với COP29, chúng tôi hướng tới việc thúc đẩy tính toàn diện trong suốt quá trình, đảm bảo rằng các quan điểm đa dạng đều được lắng nghe và đánh giá cao. Bằng cách ưu tiên điều này, COP29 có thể đạt được kết quả phản ánh nhu cầu và nguyện vọng của tất cả các bên liên quan. Chúng tôi hy vọng sự tiến bộ trong năm có thể mang lại niềm tin cho tất cả các bên rằng chúng ta có thể đầu tư hôm nay để tiết kiệm cho ngày mai. Và chúng ta có thể trao quyền cho tất cả mọi người để đoàn kết tiến lên vì một thế giới xanh", ông Mukhter Babayev nhấn mạnh./.

Hồng Nhung