Thêm động lực cho các DN, HTX đầu tư chế biến, bảo quản nông sản

Công nhân Công ty cổ phần Nafoods Tây Bắc (Mộc Châu) sơ chế quả chanh leo.

Ảnh: PV

Theo Quyết định 1818, tỉnh sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX, hộ gia đình đầu tư xây dựng kho bảo quản; container đông lạnh, lạnh; lò sấy hơi nhiệt, nhiệt lạnh; ứng dụng máy móc thiết bị để sơ chế, chế biến, bảo quản sản phẩm nhãn, xoài, mận, chanh leo và các loại rau trên địa bàn tỉnh. Việc hỗ trợ chỉ áp dụng đối với các cơ sở đầu tư, hoàn thành đưa vào sử dụng trong năm 2021, được các cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xác nhận và không có khiếu kiện, tranh chấp. Trong trường hợp nội dung hỗ trợ có nhiều chính sách hỗ trợ từ các chương trình, dự án khác nhau thì đối tượng thụ hưởng được lựa chọn áp dụng một chính sách hỗ trợ có lợi nhất, nhưng chỉ được hưởng một hình thức hỗ trợ cho một nội dung đầu tư. Một doanh nghiệp, HTX, hộ gia đình thực hiện đầu tư nhiều nội dung sẽ được hỗ trợ đối với từng nội dung đầu tư theo quy định.

Về điều kiện, nội dung và mức hỗ trợ được quy định cụ thể như sau: Hỗ trợ xây dựng kho bảo quản (đông lạnh, kho lạnh) chỉ áp dụng đối với các kho bảo quản có diện tích từ 50 m² trở lên, với mức hỗ trợ 500.000 đồng/m² xây dựng kho và 30% chi phí mua thiết bị nhưng tối đa không quá 500 triệu đồng/doanh nghiệp, HTX, hộ gia đình. Hỗ trợ container đông lạnh, lạnh (chỉ thực hiện hỗ trợ đối với hộ gia đình), áp dụng đối với container đông lạnh, lạnh loại 20 feet (dài 6 m, rộng 2,4 m, cao 2,6 m) trở lên, với mức hỗ trợ 70% tổng mức đầu tư về lắp điện và mua thiết bị làm lạnh nhưng tối đa không quá 50 triệu đồng/hộ gia đình.

Kho lạnh của HTX nông nghiệp Dũng Tiến, xã Phiêng Luông (Mộc Châu) quy mô nhỏ chưa đáp ứng nhu cầu bảo quản nông sản.

Đối với các lò sấy hơi nhiệt, nhiệt lạnh có diện tích lò sấy từ 10 m² trở lên, mức hỗ trợ 2.000.000 đồng/m² xây dựng lò sấy hơi (lò sấy và thiết bị) nhưng tối đa không quá 60 triệu đồng/HTX, hộ gia đình. Ngoài ra, Quyết định cũng hỗ trợ ứng dụng máy móc thiết bị tiên tiến theo Chương trình khuyến công, với mức hỗ trợ 50% tổng mức đầu tư nhưng không quá 300 triệu đồng/doanh nghiệp, hợp tác xã.

Chị Lò Thị Thủy, Giám đốc HTX Đoàn Kết, xã Mường Bú (Mường La), cho biết: Năm 2020, HTX được hỗ trợ xây dựng kho lạnh 10m³, với sức chứa 10 tấn quả. Do dịch bệnh COVID-19, nhãn năm nay được mùa năng suất cao, nhưng việc tiêu thụ gặp khó, vì vậy HTX đã đầu tư lò sấy hơi gần 20 m², công suất 1 tấn long nhãn/mẻ/12 tiếng, với tổng vốn đầu tư trên 100 triệu đồng. Dự kiến, sản lượng nhãn thu mua từ giờ đến cuối vụ khoảng 500 tấn, HTX mong được hỗ trợ để mở rộng kho lạnh, vì kho lạnh hiện tại quá bé so với nhu cầu.

Việc sử dụng kho lạnh kéo dài thời gian tiêu thụ nông sản là giải pháp tối ưu trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 đang diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp, HTX, hộ gia đình trên địa bàn tỉnh hiện nay có quy mô vốn đầu tư nhỏ, chỉ mới đầu tư xây dựng cơ sở bảo quản lạnh, sấy với quy mô công suất từ 30 đến dưới 500 tấn. Về hệ thống kho, bãi, nhà lạnh phục vụ mục đích tập kết, bảo quản hàng mới chỉ hình thành dưới hình thức tự phát, quy mô nhỏ. Cả tỉnh mới có 24 kho lạnh, với tổng 3.652 m³ để bảo quản hàng hoa quả tươi trong ngắn hạn, con số này quá ít so với nhu cầu thực tế.

Ông Kim Văn Dũng, Giám đốc HTX Nông nghiệp Dũng Tiến, xã Phiêng Luông (Mộc Châu), cho biết: HTX có quy mô 10 ha trồng rau, củ theo quy trình VietGAP. Đầu năm 2021, HTX được dự án Aid của Australia hỗ trợ làm kho lạnh 15m³. Hiện, cà chua đang đến kỳ thu hoạch, nhưng do dịch COVID-19, nhiều chợ đầu mối đóng cửa, giá giảm chỉ còn 7.000 đồng/kg, vì vậy, HTX phải thu mua để trữ trong kho lạnh. Tuy nhiên, kho lạnh chỉ chứa được 8 tấn củ, quả là quá ít so với nhu cầu của HTX.

Dự kiến kinh phí hỗ trợ thực hiện Quyết định số 1818 là 22 tỷ đồng. Ông Hà Như Huệ, Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT, cho biết: Các sở, ngành đã ban hành hướng dẫn liên ngành về lập dự toán ngân sách; lập hồ sơ đề nghị hỗ trợ, nghiệm thu; hồ sơ chi trả kinh phí hỗ trợ cho doanh nghiệp, HTX, hộ gia đình thuộc đối tượng được hưởng hỗ trợ theo Quyết định này. Qua rà soát, tổng hợp, toàn tỉnh có khoảng 500 doanh nghiệp, HTX, hộ gia đình có nhu cầu đăng ký được hỗ trợ kho đông lạnh, kho lạnh, lò sấy, container lạnh.

Hiện nay, nông dân toàn tỉnh đang bước vào vụ thu hoạch nhãn, bơ, thanh long, sơn tra và một số cây ăn quả khác, nhưng dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, gây khó khăn cho tiêu thụ và xuất khẩu nông sản. Quyết định 1818 được ban hành góp phần gỡ khó, tiếp thêm sức cho doanh nghiệp, HTX, hộ gia đình sản xuất, tiêu thụ nông sản.

Minh Thu