Theo dõi sát diễn biến giá cả để điều chỉnh hợp lý, kịp thời

Theo bà Nguyễn Thu Oanh, chúng ta phải theo dõi sát tình hình, vì diễn biến giá cả trong và ngoài nước luôn luôn biến động, có những yếu tố tiềm ẩn làm giá cả tăng cao.

PHÓNG VIÊN: Có ý kiến cho rằng từ nay đến cuối năm 2024 có thể có những yếu tố tác động làm tăng lạm phát. Bà có bình luận gì?

Bà Nguyễn Thu Oanh

* Bà NGUYỄN THU OANH: Trên thế giới, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn tiếp tục gay gắt, xung đột giữa Nga - Ukraine và tại dải Gaza kéo dài, bất ổn leo thang trên Biển Đỏ là những yếu tố tiềm ẩn rủi ro tạo nên cú sốc cho lạm phát của thế giới khi chuỗi cung ứng bị gián đoạn. Bên cạnh đó, giá nguyên vật liệu đầu vào trên thế giới đang ở mức cao trong khi tình hình kinh tế, chính trị trên thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong khi đó, Việt Nam là nước nhập khẩu nhiều nguyên liệu phục vụ sản xuất nên biến động của giá hàng hóa trên thế giới sẽ ảnh hưởng đến chi phí, giá thành, tạo áp lực cho sản xuất của doanh nghiệp và từ đó đẩy giá hàng hóa tiêu dùng trong nước tăng lên. Ngoài ra, đồng USD tăng giá làm tăng chi phí nhập khẩu nguyên vật liệu, nhiên liệu, gây sức ép lên mặt bằng giá hàng hóa trong nước.

Trong nước, việc thực hiện điều chỉnh giá dịch vụ do nhà nước quản lý theo hướng tính đúng, tính đủ các yếu tố, các chi phí thực hiện vào giá dịch vụ y tế và học phí giáo dục sẽ tác động làm tăng CPI. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) có thể tiếp tục tăng giá điện khi nguyên liệu đầu vào như xăng dầu, than đều đang ở mức cao. Thêm vào đó, theo quy luật thông thường, việc cải cách tiền lương và tăng lương tối thiểu từ tháng 7 tới cũng sẽ kéo theo giá các hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng trong gia đình tăng lên. Các tháng cuối năm và dịp lễ, tết, một số nhóm hàng hóa và dịch vụ như lương thực, thực phẩm, đồ uống, may mặc, thiết bị và đồ dùng gia đình cũng sẽ tăng.

Cũng cần nói thêm là nếu nhìn vào số liệu từng tháng thì thấy tốc độ tăng CPI bình quân đang có xu hướng tăng dần. Các chương trình hỗ trợ phục hồi kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công… ít nhiều sẽ gây áp lực lên mặt bằng giá cả.

Không nằm trong rổ tính CPI, nhưng tỷ giá USD bán tại các ngân hàng thương mại có xu hướng tăng, dự báo còn tiếp tục chịu áp lực tăng do: nhu cầu nhập khẩu nguyên vật liệu dự báo tăng cao; áp lực dư thừa thanh khoản trong bối cảnh dư nợ tín dụng tiếp tục tăng thấp và chênh lệch lãi suất giữa đồng Việt Nam với USD có thể tác động đến giá cả các mặt hàng nhập khẩu và nhiều cân đối khác…

Đây là những vấn đề cần theo dõi sát, chủ động có giải pháp điều hành linh hoạt, kịp thời, thực hiện kiên định, nhất quán định hướng ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng kinh tế gắn với giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô.

Người tiêu dùng chọn mua hàng hóa tại siêu thị Co.opmart Ảnh: THI HỒNG

Tại phiên họp của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng có đề xuất chọn phương án tăng trưởng GDP 6,5%, phương án cao. Với phương án này, kịch bản lạm phát sẽ như thế nào?

* Trên cơ sở tình hình thị trường trong nước quý 1, đánh giá tình hình thế giới và phân tích các yếu tố tác động tới lạm phát của Việt Nam trong thời gian tới, Tổng cục Thống kê đã xây dựng một số kịch bản lạm phát cho năm 2024. Nếu GDP năm 2024 ở mức 6,5% thì tương ứng với CPI bình quân năm có thể ở mức 4%-4,5%, nghĩa là bằng với chỉ tiêu Quốc hội đã phê duyệt.

Tổng cục Thống kê có khuyến nghị gì cho Chính phủ trong công tác điều hành giá?

* Tổng cục Thống kê kiến nghị Ban Chỉ đạo điều hành giá của Chính phủ chủ trì, chỉ đạo các bộ, ban, ngành xây dựng và báo cáo các phương án tăng giá mặt hàng thiết yếu (điện, xăng dầu, dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục...) với mức độ tăng và thời điểm cụ thể để xem xét, quyết định về mức độ và thời điểm điều chỉnh giá các mặt hàng, dịch vụ do Nhà nước quản lý một cách phù hợp, chủ động, đồng bộ; vừa tránh bị động trong ban hành và thực thi chính sách về giá, vừa đảm bảo kiểm soát lạm phát năm 2024, vừa đạt được mục tiêu Quốc hội đề ra.

Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả, lạm phát trên thế giới, kịp thời cảnh báo các nguy cơ ảnh hưởng đến giá cả, lạm phát của Việt Nam để có các biện pháp ứng phó phù hợp nhằm đảm bảo nguồn cung, bình ổn giá trong nước; đảm bảo thông suốt hoạt động cung ứng, lưu thông, phân phối hàng hóa, dịch vụ, nhất là đối với xăng dầu và các mặt hàng chiến lược có khả năng bị ảnh hưởng từ sự đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu và xung đột căng thẳng địa chính trị trên thế giới.

Các bộ, ngành, địa phương cần theo dõi sát diễn biến giá cả của các mặt hàng thiết yếu (lương thực, thực phẩm, thịt heo, xăng dầu, gas...) để có giải pháp điều hành phù hợp và chủ động chuẩn bị các nguồn hàng vào dịp cuối năm nhằm hạn chế tăng giá. Cùng với đó là các biện pháp kiểm soát, bình ổn giá, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, tránh để xảy ra hiện tượng tăng giá bất hợp lý, tung tin thất thiệt gây bất ổn thị trường…

Chính phủ cần tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, thận trọng, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách kinh tế vĩ mô khác nhằm kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra.

Cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng là tăng cường công tác thông tin, truyền thông, đảm bảo kịp thời, minh bạch, tạo sự đồng thuận trong dư luận đối với công tác điều hành giá của Chính phủ, ổn định tâm lý người tiêu dùng và ổn định kỳ vọng lạm phát.

NHÓM PV thực hiện