Theo sát việc triển khai chính quyền địa phương 2 cấp, kịp thời giải đáp khó khăn, vướng mắc

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trả lời chất vấn của ĐBQH. Ảnh: Lâm Hiển

Sáng nay, ngay sau khi kết thúc phần chất vấn và trả lời chất vấn với lĩnh vực giáo dục và đào tạo, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, thay mặt Chính phủ, đã trả lời chất vấn trước Quốc hội.

Khẩn trương hoàn thiện hệ thống nghị định, tăng cường phân cấp, phân quyền

Việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025 là bước đi quan trọng nhằm cụ thể hóa chủ trương của Đảng, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ nhân dân. Nhấn mạnh quan điểm này, ĐBQH Đặng Thị Bảo Trinh (Quảng Nam) nêu rõ, đây là nhiệm vụ lớn có tác động sâu rộng đến hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở.

ĐBQH Đặng Thị Bảo Trinh (Quảng Nam) chất vấn. Ảnh: Phạm Thắng

Dù đang được triển khai rất khẩn trương, quyết liệt, song, đại biểu nêu thực tế tại nhiều địa phương vẫn còn nhiều vướng mắc cần Chính phủ chỉ đạo tháo gỡ như: việc sắp xếp tổ chức bộ máy; giải quyết chế độ, chính sách cho cán bộ dôi dư; bố trí lại trụ sở tài sản công...

Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, Chính phủ có giải pháp trọng tâm gì để chỉ đạo, bảo đảm bộ máy vận hành hiệu quả, thông suốt, không làm gián đoạn hoạt động hành chính trong điều kiện mới?

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, việc sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là một chủ trương lớn, được xã hội hoan nghênh, hướng đến nhiều mục tiêu, trong đó có hỗ trợ tăng trưởng. Việc tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sẽ tạo ra bộ máy chính quyền tinh gọn, gần dân, bỏ cấp trung gian; một đội ngũ cán bộ được lựa chọn; có một không gian kinh tế phát triển đa dạng và đủ lớn, đủ sức cạnh tranh trong nước và quốc tế.

Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sẽ được vận hành từ ngày 1/7/2025 theo chủ trương của Bộ Chính trị và trong quá trình vận hành bộ máy mới chắc chắn sẽ có những khó khăn.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trả lời chất vấn của ĐBQH. Ảnh: Phạm Thắng

Để tháo gỡ khó khăn của việc thực hiện triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cho biết, Chính phủ đang khẩn trương xây dựng và hoàn thiện hệ thống nghị định nhằm tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương. Đây cũng là nguyện vọng từ nhiều năm nay của chính quyền các địa phương. Đồng thời, tổ chức tập huấn với quy mô toàn quốc đối với hơn 100 nhiệm vụ của cấp huyện chuyển về tỉnh, gần 600 nhiệm vụ của cấp huyện chuyển về xã.

Chính phủ cũng có 3 cơ chế để giải đáp những yêu cầu của cơ sở và người dân.

Một là, Chính phủ cũng như tất cả các bộ, ngành phải thiết lập đường dây nóng công khai trên toàn quốc để người dân, chính quyền địa phương khi cần thiết có thể hỏi những vấn đề liên quan đến dịch vụ công.

Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai tham dự phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Ảnh: Phạm Thắng

Hai là, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), triển khai trợ lý ảo và trợ lý ảo này có thể cung cấp thông tin và cung cấp 1.800 dịch vụ công cho người dân; giải quyết ngay tất cả những câu hỏi của chính quyền cơ sở về chức năng nhiệm vụ, thủ tục hành chính.

Ba là, duy trì việc kiểm tra các Ban Chỉ đạo để hướng dẫn các địa phương; các địa phương sẽ tập hợp những vướng mắc, khó khăn và báo cáo định kỳ để Chính phủ xem xét tháo gỡ. Bộ Chính trị tiếp tục duy trì 19 đoàn công tác do Bộ Chính trị, Ban Bí thư làm Trưởng đoàn, theo sát tình hình tại các địa phương trong suốt quá trình vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp để kịp thời giải đáp các khó khăn, vướng mắc.

“Đối với đội ngũ cán bộ, để giảm áp lực cho trung tâm hành chính, Chính phủ đã duy trì một bộ phận cán bộ ở trụ sở cấp tỉnh nơi sáp nhập để bảo đảm nắm bắt kịp thời, kiểm soát tình hình tại chỗ. Với những cán bộ tập trung đến làm việc tại cơ sở mới, sẽ tiến hành bố trí chỗ ở, chỗ học cho con cháu, có các tuyến xe buýt miễn phí đi về quê cuối tuần... cùng các hỗ trợ khác”, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cho biết.

Kiểm soát giá nhà ở các địa phương khi sáp nhập

Quan tâm đến vấn đề giá nhà ở các địa phương sáp nhập có xu hướng tăng, ĐBQH Nguyễn Thị Thu Dung (Thái Bình) nêu rõ, điều này gây khó khăn cho cán bộ khi được chuyển đến nơi công tác mới. Do đó, đề nghị, Phó Thủ tướng Thường trực cho biết, Chính phủ có giải pháp như thế nào để hỗ trợ người dân?

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Dung (Thái Bình) chất vấn. Ảnh: Lâm Hiển

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho rằng, giá cả là phát triển theo quan hệ cung cầu, khi thành trung tâm hành chính của địa phương, việc tăng là điều dễ hiểu. Ngược lại, đối với địa phương phải di dời, phải nhập vào tỉnh khác, không được chọn là trung tâm chính, giá nhà có thể giảm.

Trước thực trạng này, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cho biết, Chính phủ đã chỉ đạo các địa phương là trung tâm địa giới hành chính đều có giải pháp hỗ trợ người dân, cán bộ công chức.

Trước mắt, nhiều địa phương lấy kí túc xá, nhà sinh viên, nhà ở xã hội, trụ sở dôi dư sau sáp nhập, bố trí chỗ ở cho cán bộ. Còn về lâu dài, có địa phương chuẩn bị khu đất, sẵn sàng trong lâu dài, có thể bố trí cho cán bộ… “Để kiểm soát giá lên, giá xuống, Chính phủ sẽ có giải pháp để không có đầu cơ, trục lợi giá nhà đất”, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ nói.

Minh Trang