Thị trường lao động: Có khởi sắc nhưng chưa bền vững

Thêm hàng triệu người có việc làm

Sự hồi phục nhanh chóng của nền kinh tế đã kéo nhu cầu tuyển dụng tăng cao ở hầu hết các địa phương những tháng đầu năm nay. Điển hình tại Bắc Giang, địa phương liên tiếp tổ chức chương trình nhằm thu hút lao động đến làm việc tại các doanh nghiệp trên địa bàn. Trong đó có những doanh nghiệp cần tuyển dụng lớn như: Tập đoàn Khoa học kỹ thuật Hồng Hải, Công ty TNHH Luxshare - ICT, Công ty TNHH Newing Interconnect Technology, Công ty TNHH JA Solar Việt Nam, Công ty TNHH Công nghệ Lens Việt Nam)...

Phát biểu nhân hội nghị xúc tiến, thu hút lao động đến làm việc trên địa bàn tỉnh Bắc Giang tại Đại học Bách khoa Hà Nội mới đây, ông Trần Văn Hà - Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Bắc Giang – chia sẻ: Chủ trương của tỉnh trong công tác thu hút đầu tư là lựa chọn doanh nghiệp, dự án công nghệ cao, thân thiện với môi trường, tăng khả năng đóng góp cho ngân sách, sử dụng lao động hợp lý. Vì vậy, tỉnh mong muốn ngày càng có thêm nhiều lao động trẻ, có tay nghề cao, kỹ sư đến làm việc, gắn bó với Bắc Giang.

Thị trường lao động khởi sắc nhưng chưa bền vững. Ảnh minh họa

Liền kề với Bắc Giang, trong các khu công nghiệp tỉnh Bắc Ninh hiện nay tình hình lao động không biến động, nhưng một số doanh nghiệp có vốn đầu từ nước ngoài vẫn đang tuyển dụng hàng chục nghìn lao động để đáp ứng nhu cầu sản xuất. Một số doanh nghiệp FDI dự kiến tuyển dụng hàng chục nghìn lao động, như Công ty Goetek cần tuyển khoảng 10.000 người trong năm 2024.

Còn tại Hà Nội, theo ông Vũ Quang Thành - Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, doanh nghiệp đang tích cực tập trung tuyển dụng lao động để bổ sung nguồn lao động, đáp ứng nhu cầu sản xuất, kinh doanh.

Với nhu cầu tuyển dụng lớn khiến số lao động có việc làm tăng cao. Báo cáo của Tổng Cục thống kê cho thấy, số lao động có việc làm quý II/2024 ước tính 51,4 triệu người, tăng 126,6 nghìn người so với quý trước và tăng 217,4 nghìn người so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 6 tháng đầu năm 2024, lao động có việc làm là 51,4 triệu người, tăng 195,7 nghìn người so với cùng kỳ năm trước.

Quan tâm hơn nữa tới lao động phi chính thức

Đánh giá chung của Tổng Cục thống kê, lao động có việc làm có xu hướng tăng nhưng thị trường lao động phát triển chưa bền vững, khi mà chất lượng cung lao động còn bất cập, hạn chế, chưa đáp ứng cho cầu lao động của một thị trường lao động hiện đại, linh hoạt, bền vững và hội nhập.

Thực tế vẫn còn khoảng hơn 70% lao động chưa qua đào tạo từ sơ cấp trở lên, điều này không chỉ cho thấy nhu cầu cần thiết trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực mà cả sự cấp thiết trong việc mở rộng cơ hội đào tạo, nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của nền kinh tế hiện đại.

Bên cạnh đó, thị trường lao động chưa có sự cải thiện nhiều về chất lượng lao động khi số lao động phi chính thức làm các công việc bấp bênh, thiếu tính ổn định chiếm tỷ trọng lớn, khoảng hơn 3/5 tổng số lao động có việc làm của cả nước. Số lao động có việc làm phi chính thức chung (bao gồm cả lao động làm việc trong hộ nông, lâm nghiệp và thủy sản) quý II/2024 là 33,5 triệu người, chiếm 65,2% trong tổng số lao động có việc làm.

Tính chung 6 tháng đầu năm 2024, số lao động phi chính thức là 33,4 triệu người, tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức là 65%, tăng 0,2 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm 2023.

Trước tình trạng này, nhiều ý kiến cho rằng, cần đầu tư phát triển kỹ năng cho lao động phi chính thức, nhất là lao động nữ để họ có thể tiếp cận đến việc làm chính thức. Ngoài ra, nhà nước cần hỗ trợ người lao động phi chính thức chuyển đổi sang việc làm chính thức thông qua đào tạo nghề, hỗ trợ vay vốn, hỗ trợ hoạt động vào các nghiệp đoàn; tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh nhằm tạo điều kiện cho các đơn vị kinh tế phi chính thức gia nhập khu vực chính thức; tăng cường bảo đảm an sinh xã hội cho lao động phi chính thức, nhất là lao động nữ.

Theo Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, giải quyết việc làm cho người lao động là một trong những ưu tiên hàng đầu của các quốc gia, góp phần thực hiện tiến bộ, công bằng và đảm bảo an sinh xã hội. Thời gian tới, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội tiếp tục nâng cao chất lượng về đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm.

Đồng thời tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách thị trường lao động theo hướng giải phóng triệt để sức lao động và tự do hóa lao động, thúc đẩy tạo việc làm bền vững; tăng cường chính sách, chương trình hỗ trợ tạo việc làm và phát triển việc làm bền vững cho các nhóm lao động đặc thù, yếu thế như người nghèo, lao động là người dân tộc thiểu số, người khuyết tật, người bị ảnh hưởng do thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu và nhóm đối tượng yếu thế, lao động có hoàn cảnh khó khăn...

Từ góc độ địa phương, để cân bằng cung - cầu, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Bắc Giang yêu cầu doanh nghiệp thực hiện nghiêm quy định thông báo lần đầu quy mô sử dụng lao động và biến động lao động; Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh chủ động nắm bắt thông tin thị trường lao động trong và ngoài tỉnh, phân tích xu hướng cạnh tranh... từ đó làm căn cứ để Sở tham mưu hoạch định, điều chỉnh chính sách, hỗ trợ doanh nghiệp tuyển dụng.

Tổng hợp của Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Bắc Giang, trong quý III năm nay, có 31 doanh nghiệp trong tỉnh đăng ký tuyển hơn 37,2 nghìn lao động, tăng 58% so với cùng kỳ năm 2023. Dự báo trong quý IV/2024, nhu cầu tuyển dụng lao động tiếp tục tăng thêm khoảng 50.000 người. Cùng với lao động phổ thông, dự báo giai đoạn 2025-2030, trung bình mỗi năm các doanh nghiệp trên địa bàn Bắc Giang cần tuyển khoảng 6.000 người có trình độ đại học, cao đẳng, nhất là ở lĩnh vực linh kiện bán dẫn.

Để tiến tới xây dựng thị trường lao động ổn định, bền vững, giới chuyên gia khuyến nghị, thời gian tới, cơ quan chức năng cần tập trung nâng cao năng lực dự báo cung - cầu lao động; theo dõi sát tình hình cũng như chủ động điều tiết thị trường lao động...

Tâm An