Thị trường lao động cuối năm: Nhiều thách thức đan xen

Tuy nhiên, bức tranh lạc quan này vẫn tồn tại những mảng màu tối, khi thị trường lao động cuối năm phải đối mặt với các thách thức lớn về sự thiếu hụt lao động có kỹ năng, chênh lệch việc làm vùng miền, và tỷ lệ thất nghiệp cao ở nhóm thanh niên, đòi hỏi những giải pháp kịp thời và chiến lược từ cả người lao động lẫn doanh nghiệp.

Tích cực khâu tuyển dụng

Sự phục hồi và bứt tốc của nền kinh tế ở quý cuối cùng của năm đã thúc đẩy nhu cầu tuyển dụng tăng cao, đặc biệt trong nhóm ngành sản xuất, F&B (Thực phẩm và Đồ uống), và hàng tiêu dùng nhanh. Tại một số khu vực trọng điểm, nhu cầu nhân lực đang rất lớn.

Đơn cử như tại Hà Nội, theo kết quả khảo sát từ Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, nhu cầu tuyển dụng trên địa bàn thành phố ước tính đạt hơn 50 nghìn vị trí việc làm. Điều này cho thấy các doanh nghiệp đang có kế hoạch mở rộng sản xuất, kinh doanh cho nửa cuối năm 2025 và phản ánh sự lạc quan trước đà tăng trưởng của các lĩnh vực trọng điểm như thương mại - dịch vụ, du lịch.

Thị trường lao động đang “khát” nguồn nhân lực chất lượng cao.

Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội Vũ Quang Thành cho biết, giai đoạn này, khối ngành Dịch vụ - Thương mại - Du lịch – Logistics đang là khối ngành thu hút nhiều lao động nhất, với hoạt động dịch vụ vẫn dẫn đầu, chiếm 55,1% tổng nhu cầu tuyển dụng tại Hà Nội.

Các tháng cuối năm phục vụ thị trường Tết thường đẩy mạnh cơ hội việc làm trong ngành bán lẻ, thương mại điện tử, logistics và các dịch vụ ăn uống, giải trí. Ngành du lịch, lữ hành, lưu trú, và ăn uống được dự báo sẽ duy trì sự ổn định và tăng trưởng tốt.

“Các khối ngành khác như Công nghiệp Chế biến - Chế tạo, Công nghệ thông tin - Tài chính - Quản trị doanh nghiệp cũng là những ngành có nhu cầu tuyển dụng lớn. Đặc biệt, thu nhập bình quân của người lao động tiếp tục tăng trong hầu hết các ngành, nổi bật nhất là tài chính, ngân hàng, bảo hiểm và bất động sản”, ông Thành cho hay.

Theo đánh giá mới đây của Công ty JobTest (đơn vị dẫn đầu thị trường trong lĩnh vực định hướng nghề nghiệp và tuyển dụng nhân lực thế hệ mới), phần lớn doanh nghiệp trong khối sản xuất công nghiệp nhẹ, chế biến xuất khẩu đều đang mở rộng quy mô hoạt động và gia tăng tuyển dụng trong giai đoạn cuối năm 2025, đầu năm 2026. Điều này thể hiện rất rõ qua việc không ít doanh nghiệp tăng tốc sản xuất đón đầu đơn hàng.

Điển hình, Tập đoàn dệt may Nhật Bản YKK Vietnam đang tăng cường tuyển dụng kỹ sư, quản lý dây chuyền và công nhân kỹ thuật cao do nhu cầu đơn hàng tăng mạnh từ các thương hiệu toàn cầu. Tương tự, Công ty Dệt may Thành Công (TCM), với hơn 7.000 lao động, vẫn duy trì mức tuyển dụng cao ở các vị trí vận hành, kỹ thuật và quản lý sản xuất, nhằm "tăng tốc để đón đầu" nhu cầu đơn hàng năm 2026. Công ty Dệt may Thái Dương thậm chí đang mở thêm 2 nhà máy mới, nâng tổng số lao động lên gần 5.000 người để đáp ứng nhu cầu xuất khẩu sang thị trường EU và Nhật Bản…

Chất lượng nhân lực, cân đối cung - cầu là thách thức lớn

Mặc dù có nhiều tín hiệu khả quan, theo các chuyên gia lao động, thị trường lao động cuối năm vẫn đối mặt với các thách thức lớn, chủ yếu xoay quanh chất lượng nguồn nhân lực, sự mất cân đối cung - cầu, và ảnh hưởng của công nghệ.

Đầu tiên và cũng là thách thức lớn nhất hiện nay là tình trạng thiếu hụt lao động có kỹ năng cao, đặc biệt trong các ngành công nghệ, kỹ thuật và ngôn ngữ. Doanh nghiệp ngày càng ưu tiên ứng viên có kinh nghiệm và các kỹ năng cao cấp như sử dụng AI (Trí tuệ Nhân tạo), công nghệ số, tư duy phân tích, khả năng thích ứng và lãnh đạo.

Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ đang thu hẹp các công việc truyền thống, buộc người lao động phải liên tục học hỏi và chuyển đổi kỹ năng để thích ứng. Điều này dẫn đến sự mất cân đối cung - cầu. Mặc dù nhu cầu tuyển dụng tăng, nhiều người lao động tái gia nhập thị trường vẫn gặp khó khăn trong việc tìm được việc làm phù hợp do cơ hội không đồng đều và quá trình tìm việc có thể kéo dài.

Một thách thức không nhỏ là thị trường lao động cuối năm chứng kiến sự cạnh tranh gay gắt hơn khi nhu cầu tuyển dụng nhân sự có kinh nghiệm tăng cao. Điều này gây khó khăn lớn cho những người lao động ít kinh nghiệm, đặc biệt là sinh viên mới tốt nghiệp.

“Tỷ lệ thất nghiệp ở nhóm thanh niên (15 - 24 tuổi) vẫn cao hơn nhiều so với tỷ lệ chung. Tại Hà Nội, tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên là khoảng 7,7%, mặc dù thấp hơn mức 8,2% của cả nước, nhưng vẫn cho thấy lực lượng lao động trẻ đang gặp nhiều rào cản khi gia nhập thị trường”, ông Vũ Quang Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội cho hay.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lan Hương, chuyên gia lao động, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động và xã hội, để tận dụng tối đa đà phục hồi của thị trường lao động cuối năm và giải quyết các thách thức hiện hữu, cần có sự thay đổi chiến lược từ cả phía người lao động và doanh nghiệp.

Đối với người lao động, theo bà Hương, lao động trẻ và có bằng cấp cần chủ động hơn trong việc chuẩn bị hành trang nghề nghiệp. Việc nâng cao năng lực ngoại ngữ, kỹ năng số, tư duy sáng tạo và kỹ năng mềm (như làm việc nhóm, lãnh đạo và tư duy chiến lược) là rất cần thiết. Đặc biệt, cần thay đổi và phát triển thêm một số kỹ năng kỹ thuật và công nghệ do công nghệ đang thay đổi nhanh chóng, bao gồm việc sử dụng các công cụ và phần mềm mới, cùng kiến thức về trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn.

“Đối với doanh nghiệp cần có giải pháp giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động có kỹ năng cao. Doanh nghiệp cần linh hoạt hơn trong tuyển dụng, có thể giảm bớt sự thận trọng đối với ứng viên trẻ và đầu tư vào các chương trình đào tạo nội bộ để thu hẹp khoảng cách kinh nghiệm. Bên cạnh đó, việc Chính phủ đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công tại hàng loạt dự án hạ tầng giao thông trọng điểm sẽ duy trì tăng trưởng nhu cầu nhân lực ngành xây dựng, góp phần ổn định việc làm”, bà Hương nói.

Phan Hoạt