Thị trường xe máy cũ 'chạy nước rút':Thay đổi để thích nghi

Các dòng xe máy cũ đang gặp thách thức lớn trước làn sóng xe điện giá rẻ mới. Ảnh: Nguyễn Thúc

Nhiều diễn biến trước "giờ G"

Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã đặt ra dấu mốc mới: Không có xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch lưu thông trong Vành đai 1 của thành phố Hà Nội kể từ ngày 1-7-2026. Trong những ngày này, hàng loạt chợ xe máy cũ tại Thủ đô, từ khu vực phố Chùa Hà (phường Cầu Giấy), Phùng Hưng (phường Hoàn Kiếm), Lĩnh Nam (phường Lĩnh Nam) đều đang chứng kiến thay đổi rõ rệt về cả số lượng giao dịch, giá bán các dòng xe xăng, cũng như thị hiếu tiêu dùng liên quan.

Theo chia sẻ từ những người trực tiếp kinh doanh, lượng xe bán ra sau ngày 4-7 thấp hơn khoảng 20%-30% so với cùng kỳ năm ngoái. Không khí buôn bán có phần trầm lắng hơn, khi người bán dè dặt nhập hàng, còn người mua phân vân, lo ngại việc đầu tư một chiếc xe máy xăng cũ lúc này là không hợp lý.

Chủ một hệ thống kinh doanh xe cũ có thâm niên hơn 30 năm ở phố Chùa Hà cho biết, những tác động lúc này có thể thấy rõ, nhưng mức độ ảnh hưởng còn tùy vào từng hộ kinh doanh và mặt hàng chủ lực của họ. Trong đó, nhóm bị tác động lớn nhất là xe máy cũ có giá khoảng 15-30 triệu đồng, bởi nhiều người tiêu dùng có nhu cầu phương tiện đi lại ở khoảng giá này có xu hướng "nhân tiện" chuyển sang mua xe điện hai bánh khi ra quyết định vào thời điểm hiện tại.

Để khắc phục, các hộ kinh doanh xe máy cũ trước mắt cũng có sự điều chỉnh giá. "Hiện nay, các nhà bán xe chủ động giảm khoảng 5-10% giá và vẫn thuyết phục được người mua", chủ hệ thống kinh doanh xe cũ trên chia sẻ. Giá xe bán ra giảm đi cũng đồng nghĩa giá nhập xe cũ phải giảm tương ứng. Một chiếc xe máy xăng cũ trước đây cửa hàng chấp nhận mua vào ở khoảng 100 triệu đồng thì nay sẽ nhập vào với giá khoảng 90-93 triệu đồng, tương đương mức giảm 5-10%.

Hiếm hoi duy trì được doanh số ổn định trước mắt là các dòng xe có nét đặc thù, xe cao cấp như Honda SH hay SuperCub 125, xe phân khối lớn... Theo các hộ kinh doanh, thị trường xe máy điện chưa có lựa chọn thay thế cho các xe tay ga cao cấp hay xe mang đậm cá tính. Do đó, người tiêu dùng cơ bản vẫn tìm đến các lựa chọn truyền thống.

Cơ hội kèm rủi ro

Trong bối cảnh đó, câu hỏi đặt ra là: Liệu các cửa hàng xe cũ có thể thích nghi và chuyển mình kịp trước khi bị bỏ lại phía sau? Như bất kỳ sự chuyển dịch lớn nào, rủi ro luôn đi kèm với cơ hội. Với các hộ kinh doanh xe máy cũ, muốn tồn tại qua thời kỳ chuyển giao đòi hỏi sự thích nghi nhanh chóng. Việc tái cấu trúc nguồn hàng, tìm kiếm phân khúc mới, hợp tác với các đơn vị chuyển đổi xe điện... là những hướng đi có tiềm năng. "Chúng tôi cũng đã có những phương án ứng phó cho các diễn biến mới của thị trường", chủ hệ thống kinh doanh xe cũ trên tự tin, nhưng chưa nêu rõ hướng đi nào là khả thi nhất.

Tuy nhiên, không phải hộ kinh doanh xe máy cũ nào cũng có thể tự tin chuyển đổi, đặc biệt là với các hộ nhỏ, lẻ có doanh số dưới mức 30 xe/tháng. Quy mô vốn ít đòi hỏi quay vòng nhanh, đồng nghĩa là việc tồn tại trước mắt đã trở thành thách thức lớn. Một số hộ chỉ bán tại cửa hàng trực tiếp trong nội thành Hà Nội, không có hệ thống bán hàng trực tuyến, mạng xã hội, hay đối tác ngoại tỉnh..., sẽ gặp khó khăn trước diễn biến mới. Trong khi đó, các cá nhân kinh doanh xe máy cũ dựa vào kinh nghiệm... cũng dễ bị hoang mang hoặc duy trì tư duy bảo thủ, khiến rủi ro càng cao hơn.

Việc chuyển đổi sang kinh doanh xe điện cũng chưa phải lối đi phù hợp. Các hộ kinh doanh cho biết, bên cạnh vấn đề sản phẩm, tâm lý của người tiêu dùng đang là rào cản lớn nhất. Anh Khánh Hưng - một người kinh doanh xe máy cũ đang tìm kiếm cơ hội với các dòng xe mới - đánh giá, người mua xe lúc này có sự ngại ngần khi tiếp cận xe máy điện mới, chưa nói tới việc mua cũ. Lý do là bởi thị trường xe điện cũ chưa hình thành những khung tiêu chuẩn chất lượng và giá thành cụ thể như với xe máy xăng cũ. Việc đánh giá chất lượng pin, mô tơ không thể chỉ dựa vào cảm quan hoặc kinh nghiệm cá nhân theo kiểu truyền thống, tiềm ẩn rủi ro cho cả người bán và người mua.

Những cửa hàng xe máy cũ muốn đầu tư bài bản để chuyển đổi sang kinh doanh xe điện cũng gặp rào cản trong việc tiếp cận vốn để đầu tư thiết bị kiểm định, bảo hành hoặc mở rộng dịch vụ kỹ thuật. Họ cũng chưa có các mối liên kết với nhà cung ứng, nhà sản xuất... để nhập linh kiện thay thế một khi chuyển đổi sản phẩm kinh doanh.

Dù thế nào, việc đang trải qua khoảnh khắc giao thời cũng đồng nghĩa những đơn vị kinh doanh xe máy cũ muốn tồn tại sẽ phải có bước chuyển mình phù hợp. Ở góc độ vĩ mô, thị trường xe máy cũ tại Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng chắc chắn cũng sẽ có những thay đổi căn bản để thích nghi với xu hướng hạn chế phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch.

Hoàng Linh