Thiết kế 'chiếc áo rộng' để TP HCM phát triển

Đại biểu Hoàng Văn Cường. Ảnh: Media Quốc hội

Góp ý vào dự thảo sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù cho TP HCM sáng 8/12, đại biểu Hoàng Văn Cường (Đoàn Hà Nội) cho biết, sau sáp nhập với Bình Dương và Vũng Tàu, vị thế và tiềm lực của TP HCM càng thêm lớn mạnh cả trong nước và quốc tế "mà không địa phương nào có thể so được".

Ông cho rằng, với chỉnh thể to lớn, TP HCM không thể khoác chung “một cái áo” thể chế giống như các địa phương khác, mà cần phải có một khung khổ pháp luật khác biệt hơn, rộng mở hơn. “Nói cách khác, Nghị quyết sửa đổi cần tạo cơ chế cho TP HCM có một khoảng trời riêng để tự do sáng tạo và phát triển có kiểm soát,” ông Cường nói.

Đồng tình với những chính sách về phát triển mô hình đô thị TOD (mô hình phát triển đô thị lấy hệ thống giao thông công cộng làm trung tâm), thu hút nhà đầu tư chiến lược, thành lập khu thương mại tự do, song đại biểu Hoàng Văn Cường nhận định, tất cả những đề xuất này "còn có phần khiêm tốn và chưa đủ mạnh mẽ để TP HCM tự do sáng tạo, phát triển bứt phá đúng với tiềm năng và vị thế đang có".

Ông đề nghị rà soát loại bỏ các quy định mang tính rào cản, ví dụ như quy định cho phép HĐND thành phố sử dụng ngân sách nhưng lại kèm điều kiện tuân thủ quy định pháp luật. “Nếu tuân thủ quy định pháp luật thì không cần xin cơ chế đặc thù,” đại biểu lập luận.

Ngoài ra theo ông Cường, dự thảo không nên liệt kê danh sách cứng các dự án, vì sẽ phát sinh thêm dự án mới trong tương lai dẫn đến phải xin điều chỉnh. Thay vào đó nên quy định các nguyên tắc, tiêu chí và giao HĐND thành phố tự quyết định. “Trong trường hợp cần có các quy định đặc thù khác so với các quy định hiện hành thì HĐND ra nghị quyết và báo cáo Chính phủ để Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất,” ông Cường nêu đề xuất.

Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, việc mạnh mẽ trao quyền sẽ giúp TP HCM thực sự trở thành "phòng thí nghiệm về thể chế", tạo không gian sáng tạo và bứt phá cho cả nước.

Đại biểu Trịnh Xuân An. Ảnh: Media Quốc hội

Đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn Đồng Nai) thì cho rằng cần có "luật riêng" cho TP HCM thay vì chỉ là các nghị quyết thí điểm, bởi đây là đầu tàu của cả nước về kinh tế. Theo ông, điều này sẽ giúp giải quyết các vấn đề căn cơ và giúp Thành phố “có chiếc áo rộng” để phát triển.

Theo đại biểu, vùng Đông Nam Bộ hiện chỉ còn 3 tỉnh, thành là TP HCM, Đồng Nai và Tây Ninh; và TP HCM không thể phát triển nếu không có sự kết nối với các địa phương lân cận, nhất là với tỉnh Đồng Nai. Thực tế, các công trình lớn của Đồng Nai cũng gắn với sự phát triển của TP HCM và cả nước, như sân bay Long Thành. Vì vậy, ông cho rằng phải đặt những chính sách đặc thù phát triển TP HCM trong tổng thể phát triển của khu vực Đông Nam Bộ.

Cụ thể, đại biểu đề xuất bổ sung vào Nghị quyết 98 các dự án đường sắt kết nối vùng như tuyến Metro Bến Thành - Suối Tiên qua trung tâm hành chính Đồng Nai về sân bay Long Thành, tuyến Tham Lương - Bến Thành - Thủ Thiêm. “Kể cả các dự án, công trình khác, nếu kết nối với TP HCM thì cho hưởng cơ chế chính sách đặc thù trong Nghị quyết 98. Điều này sẽ giúp giải quyết các điểm vướng, thúc đẩy kết nối vùng,” đại biểu nêu quan điểm.

Tạo cơ chế thực sự hấp dẫn để thu hút nhà đầu tư chiến lược

Đại biểu Trần Khánh Thu. Ảnh: Media Quốc hội

Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn Hưng Yên) nhìn nhận, TP HCM có quy mô dân số và kinh tế rất lớn, đặt ra yêu cầu phải có cơ chế đủ mạnh để đáp ứng thực tiễn quản lý chủ động và hiệu quả. Theo bà, sau sáp nhập, TP HCM là đô thị có quy mô lớn nhất cả nước với dân số 13,6 triệu người, đóng góp hơn 23% GDP và khoảng 1/3 tổng thu ngân sách quốc gia.

Chính vì vậy, việc Quốc hội xem xét một nghị quyết với những cơ chế, chính sách chưa từng có tiền lệ cho TP HCM không chỉ là câu chuyện của riêng một địa phương. “Đây là một cam kết chính trị mạnh mẽ của Quốc hội và Chính phủ trong việc trao cho TP HCM điều kiện để dẫn dắt, mở đường và thử nghiệm những mô hình phát triển có tầm ảnh hưởng quốc gia. Nghị quyết lần này, do đó, không chỉ tạo thêm dư địa phát triển cho một địa phương, mà là tạo ra phòng thí nghiệm chính sách của quốc gia, nơi những mô hình mới, đột phá mới sẽ được thử nghiệm trước khi nhân rộng,” bà Thu nhấn mạnh.

Nữ đại biểu ủng hộ việc bổ sung 11 nhóm dự án, trong đó bà quan tâm ba nhóm đặc biệt quan trọng về: Y tế chuyên sâu, khu liên hợp thể thao, công viên văn hóa - công viên chuyên đề; cải tạo, di dời nhà trên kênh rạch và ven sông; công viên cây xanh, bãi đỗ xe công cộng, năng lượng sạch, nhà vệ sinh công cộng.

Theo bà Thu, các nhóm dự án trên đều có một điểm chung là tính chất công - tư đan xen, khối lượng đầu tư lớn, đòi hỏi năng lực quản trị và điều phối rất cao. Nếu không có cơ chế đặc thù sẽ khó có thể thu hút nhà đầu tư chiến lược đúng nghĩa, sẽ không thể giải quyết các bài toán đô thị tồn đọng nhiều năm nay và TP HCM sẽ không thể bước vào giai đoạn phát triển mới với vai trò dẫn dắt quốc gia.

“Sửa đổi Nghị quyết 98, điều quan trọng nhất là phải tạo được cơ chế thực sự hấp dẫn để thu hút nhà đầu tư chiến lược, đồng thời xử lý tốt vấn đề quản lý và sử dụng đất đai. Tôi đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát danh mục các dự án cần được khái quát theo mục tiêu, bản chất và vấn đề cần giải quyết, tránh mô tả quá chi tiết từng hạng mục vì điều đó dễ lạc hậu, hạn chế tính linh hoạt và làm mất cơ hội thu hút những mô hình, công nghệ mới,” bà Thu nêu kiến nghị.

Đinh Nhung