Thiếu nhân lực ESG khó hội nhập kinh tế toàn cầu

Tại Hội thảo, các chuyên gia và đại diện doanh nghiệp, diễn giả trình bày quan điểm về tiến trình chuyển đổi số trong hoạt động sản xuất kinh doanh; gợi ý nhiều giải pháp công nghệ và định hướng chiến lược nhằm nâng cao hiệu quả thực thi trong bối cảnh mới.

Chuyên gia cũng chia sẻ bài học trong việc triển khai các giải pháp phát triển bền vững từ VietinBank, với vai trò là một trong những ngân hàng đi đầu trong việc thực hiện chiến lược ESG và thúc đẩy tài chính bền vững tại Việt Nam. Với kinh nghiệm hơn 14 năm tích hợp các nguyên tắc ESG trong vận hành, VietinBank đang xây dựng hệ sinh thái ESG toàn diện, hỗ trợ doanh nghiệp không chỉ về nguồn vốn mà còn cả tư vấn và giải pháp kỹ thuật, nổi bật là các sản phẩm tín dụng xanh và tài chính xanh.

Bàn luận sâu hơn về bức tranh ESG tại Việt Nam, nhất là trong lĩnh vực ngân hàng, TS. Lương Thái Bảo, Trưởng Bộ môn Tài chính quốc tế, Viện Ngân hàng và Tài chính, Đại học Kinh tế quốc dân cho hay các ngân hàng đang đi đầu trong quá trình số hóa.

Đối với ngành Ngân hàng, theo ông Bảo, ngành cũng đang đối mặt với nhiều thách thức như sự biến động của thị trường, yêu cầu về an ninh thông tin và bảo mật cá nhân, cũng như sự cạnh tranh từ các mô hình kinh doanh mới. Tuy nhiên, ngành Ngân hàng cũng có cơ hội để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và đa dạng hóa các dịch vụ tài chính, đặc biệt là trong lĩnh vực tài chính xanh, qua đó góp phần vào thực thi ESG.

TS. Lương Thái Bảo, Viện Ngân hàng và Tài chính, Đại học Kinh tế quốc dân

Đối với doanh nghiệp, chia sẻ về kinh nghiệm triển khai ESG, ông Sam Hanna - Giám đốc điều hành và Phó chủ tịch Strategy ASEAN Shell Global Lubricants đề xuất 5 bước để các doanh nghiệp tại Việt Nam có thể dễ dàng tích hợp ESG vào nền tảng kinh doanh của mình: Xác định yếu tố ESG trọng yếu liên quan đến hoạt động kinh doanh và các bên liên quan; Tích hợp ESG vào chiến lược và các quyết định kinh doanh trọng yếu; Đo lường và quản lý ESG thông qua hệ thống dữ liệu, chỉ số minh bạch; Đổi mới sáng tạo vì phát triển bền vững, từ sản phẩm, dịch vụ đến quy trình vận hành; Cam kết minh bạch với cổ đông, cộng đồng và cơ quan quản lý.

Ông Hanna cũng nhận định, hiện đã có nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang đi đầu thực thi ESG thành công và ghi nhận hiệu quả tích cực, tiêu biểu như trong các lĩnh vực: xuất khẩu gỗ, ngân hàng và vận tải.

Ông Sam Hanna - Giám đốc điều hành và Phó chủ tịch Strategy ASEAN Shell Global Lubricants

Một trong những vấn đề đáng chú ý khác được các chuyên gia chỉ ra tại Hội thảo là nhiều doanh nghiệp gặp thách thức trên hành trình số hóa gắn với ESG bởi sự thiếu hụt về tư duy tích hợp và năng lực hoạch định dài hạn do hạn chế về đội ngũ nhân sự có nền tảng kiến thức cũng như kinh nghiệm thực tiễn để triển khai hiệu quả, trong khi đây là kết quả của quá trình đào tạo chuyên sâu và bài bản.

Cụ thể, TS. Phùng Văn Đông, Giám đốc AIT Việt Nam, chuyên gia cao cấp về Tư duy thiết kế và Đổi mới sáng tạo, đã nêu ra một loạt số liệu minh chứng về thực trạng thiếu hụt nhân lực ESG tại Việt Nam.

Các diễn giả tại Hội thảo “Giải pháp chuyển đổi số và thực hành ESG - Chìa khóa hướng tới hội nhập nền kinh tế toàn cầu”

Vị Tiến sỹ cho hay, ESG là lĩnh vực liên ngành, cần tư duy tích hợp, tuy nhiên Việt Nam thiếu nhân sự được đào tạo bài bản, có bằng cấp và kinh nghiệm thực hành, đặc biệt ở cấp quản lý trung/cao cấp, trong khi con người là yếu tố then chốt để thực thi thành công ESG. “80% doanh nghiệp Việt Nam đã cam kết hoặc lên kế hoạch triển khai ESG trong 2 - 4 năm tới. Tuy nhiên, 60% cho rằng thiếu kiến thức chuyên môn là rào cản lớn nhất. 54% chưa từng tổ chức đào tạo ESG cho nhân viên; 38% chưa có bộ phận lãnh đạo ESG chuyên trách và 41% giao cho các quản lý kiêm nhiệm thêm mảng ESG”, Giám đốc AIT Việt Nam đưa ra thông tin.

Kể từ năm 2022, các doanh nghiệp xuất khẩu, ngân hàng, công ty niêm yết tại Việt Nam đã chịu áp lực lớn từ các tiêu chuẩn ESG của chuỗi cung ứng toàn cầu, nhà đầu tư nước ngoài và các định chế tài chính. Bên cạnh đó, Nghị định 06/2022 của Chính phủ về giảm phát thải khí nhà kính cũng yêu cầu các doanh nghiệp phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính và giảm phát thải khí CO2. Các ngân hàng trong nước cũng đã nhanh chóng áp dụng tiêu chí ESG vào hoạt động tín dụng, điều này mở cơ hội về tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, nhưng cũng đặt ra áp lực buộc doanh nghiệp nâng cao năng lực thực thi ESG. Khảo sát của PwC nêu ra một thông tin đáng lưu tâm, 78% CEO Đông Nam Á xem ESG là trọng tâm chiến lược nhưng có tới 40% số này thiếu đội ngũ nhân sự đáp ứng yêu cầu.

TS. Phùng Văn Đông chia sẻ thông tin tại hội thảo.

Đặc biệt, ESG cần song hành với chuyển đổi số, nhưng điều đáng nói là khoảng trống nhân lực công nghệ ở nước ta cũng đang rất lớn. Việt Nam đặt mục tiêu đạt 700.000 nhân lực công nghệ thông tin vào năm 2025, nhưng hiện mới chỉ có khoảng 530.000 người. Mỗi năm có khoảng 57.000 sinh viên công nghệ thông tin tốt nghiệp, nhưng chỉ 30% đạt yêu cầu doanh nghiệp ngay sau khi ra trường. Riêng ở lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), NVIDIA từng dự báo trong vòng 3 năm tới, Việt Nam cần bổ sung thêm hàng trăm nghìn kỹ sư AI để đáp ứng nhu cầu phát triển ngành, song có thể thấy thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, cả về số lượng lẫn chuyên môn, đang trở thành những vấn đề lớn trên hành trình số hóa và thực thi ESG bền vững.

Hồng Quang