Thổ Hà - ngôi làng ở Bắc Giang còn nguyên vẹn cây đa, bến nước, sân đình
Dọc theo bờ sông Cầu thơ mộng, làng Thổ Hà (xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) là một trong những ngôi làng hiếm hoi còn giữ được vẻ đẹp văn hóa cổ của vùng đất Kinh Bắc.
Làng Thổ Hà, xã Vân Hà (huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang) không chỉ là nơi lao động, sản xuất và tổ chức sinh hoạt văn hóa tinh thần. Mà còn lưu giữ những phong tục tập quán tốt đẹp, một mảnh đất địa linh nhân kiệt, đã từng nổi tiếng cả nước với nghề gốm cổ truyền.
Nơi gắn kết quan hệ dòng tộc, xóm giềng bằng những ký ức rất gần gũi, bình dị, thân thương. Từ Hà Nội, đi theo Quốc lộ 1 về phía Bắc 31 km đến thành phố Bắc Ninh, rẽ trái 3 km đến phố Đặng, ngược theo đê sông Cầu 1 km thì đến bến đò Thổ Hà, qua đò là đến làng.
Ngôi làng vẫn còn giữ nguyên vẹn hình ảnh cây đa, bến nước, sân đình, nếp nhà cổ tạo nên một quần thể kiến trúc cảnh quan hết sức độc đáo.
Nhiều nhà nghiên cứu lịch sử ví rằng: “Đình Thổ Hà là bông hoa của nghệ thuật chạm khắc Việt Nam”.
Với những giá trị độc đáo, tiêu biểu, tháng 12/2020, cửa võng đình Thổ Hà được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật quốc gia. Ông Nguyễn Đăng Thường, ban quản lý đình Thổ Hà cho hay: “Năm 1692, dưới thời vua Lê Hy Tông, đình Thổ Hà được xây dựng trở thành một công trình có quy mô kiến trúc điêu khắc độc đáo. Đình thờ Thành hoàng làng là Thái Thượng Lão Quân (còn gọi là Lão Đam hay Lão Tử) và tổ sư nghề gốm Tiến sĩ Đào Trí Tiến”.
Những con ngõ nhỏ với sắc màu của thời gian khiến bất cứ ai ghé thăm cũng cảm nhận cuộc sống như đang chậm lại.
Sản phẩm gạch, gốm đặc trưng của làng nghề truyền thống lâu năm.
Đình Thổ Hà là ngôi đình cổ thứ 2 ở Bắc Giang sau đình Lỗ Hạnh (xã Đông Lỗ, huyện Hiệp Hòa) được xây dựng vào năm 1576. Không những vậy, ngôi đình còn tiêu biểu cho không gian tâm linh, văn hóa của người Việt, các mảng chạm khắc thể hiện đề tài tứ linh, tứ quý, hoa lá cách điệu, chim thú và con người.
Những hiện vật ở đình Thổ Hà còn lưu giữ nhiều giá trị nghệ thuật, giá trị nghiên cứu văn hóa - lịch sử. Trong đó, cửa võng đình Thổ Hà là một kiệt tác chạm khắc gỗ độc đáo, đại diện cho nền nghệ thuật tinh hoa thời Lê Trung hưng (Thế kỷ XVII - XVIII).
Thổ Hà nổi tiếng với món bánh đa nức tiếng cả nước bấy lâu nay.
