Thu gom, vận chuyển rác thải từ f0 cách ly tại nhà: Quan trọng là ý thức của bệnh nhân
Thời gian qua, dịch bệnh diễn biến phức tạp, số người nhiễm Covid-19 (F0) triệu chứng nhẹ thực hiện điều trị tại nhà khá nhiều. Ngoài việc quan tâm đến các quy định của ngành Y tế về cách ly, điều trị tại nhà thì vấn đề thu gom rác thải sinh hoạt của F0 được dư luận hết sức chú ý, bởi lẽ đó là một trong những nguồn lây nhiễm cao, cần thu gom, vận chuyển, xử lý đúng quy định.
Đầu tháng 12.2021, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) ban hành hướng dẫn vấn đề trên để chính quyền các địa phương căn cứ thực hiện. Thực tế, qua trao đổi với một số địa phương, việc thu gom, xử lý rác thải y tế của F0 cách ly tại nhà nhìn chung thực hiện tương đối tốt. Tuy nhiên, tất cả còn phụ thuộc vào ý thức của F0 và gia đình.
Theo hướng dẫn của Sở TN&MT, chất thải y tế của đối tượng tiếp xúc gần với người nhiễm Covid-19 (F1) cách ly tại nhà được quy định để trong túi nylon chứa chất thải như sau: túi nylon màu vàng chứa chất thải lây nhiễm gồm khẩu trang, khăn, giấy lau mũi miệng, bên ngoài túi hoặc thùng có dán nhãn “CHẤT THẢI CÓ NGUY CƠ CHỨA SARS-CoV-2”; túi nylon màu xanh chứa chất thải sinh hoạt khác.
Đối với chất thải lây nhiễm gồm khẩu trang, khăn, giấy lau mũi miệng khi bỏ vào túi đựng chất thải, yêu cầu người dân xịt cồn 70 độ để khử trùng và buộc chặt miệng túi, tiếp tục bỏ vào túi thứ 2.
Khi chuyển giao chất thải lây nhiễm cho tổ chức, cá nhân có chức năng đến thu gom, túi đựng chất thải lây nhiễm thứ 2 phải buộc kín miệng. Đối với chất thải sinh hoạt yêu cầu người dân chuyển giao cho đơn vị thu gom rác thải sinh hoạt đang thu gom trên địa bàn.
Trường hợp người cách ly xuất hiện triệu chứng nghi ngờ mắc Covid-19 hoặc có kết quả xét nghiệm dương tính thì tất cả chất thải tại phòng cách ly của người này phải được thu gom và xử lý như chất thải lây nhiễm.
Về quản lý chất thải đối với F0 cách ly điều trị tại nhà, Sở quu định túi nylon màu vàng chứa toàn bộ chất thải phát sinh trong quá trình cách ly, gồm khẩu trang, khăn, giấy lau mũi miệng và chất thải rắn sinh hoạt khác, bên ngoài túi hoặc thùng có dán nhãn “CHẤT THẢI CÓ NGUY CƠ CHỨA SARS-CoV-2”.
Tất cả chất thải phát sinh sau khi bỏ vào túi phải xịt cồn 70 độ để khử trùng và buộc chặt miệng túi, tiếp tục bỏ vào túi thứ 2. Khi chuyển giao chất thải lây nhiễm cho tổ chức, cá nhân có chức năng đến thu gom, túi đựng chất thải lây nhiễm thứ 2 phải buộc kín miệng.
Sở TN&MT đề nghị UBND các huyện, thị xã, thành phố căn cứ vào điều kiện cụ thể của địa phương xây dựng phương án thu gom, xác định người chịu trách nhiệm thu gom chất thải tại nhà có người cách ly y tế ở từng tổ, ấp, khu phố tập kết về trạm y tế của xã, phường, thị trấn để đơn vị mà địa phương đã ký hợp đồng đến thu gom, vận chuyển, xử lý theo quy định.
UBND các huyện, thị xã, thành phố có thể xem xét giao tổ y tế lưu động (sử dụng tổ tự quản thuộc xã, phường, thị trấn) kết hợp công tác giám sát, theo dõi sức khỏe với việc thu gom chất thải lây nhiễm.
UBND các huyện, thị xã, thành phố bố trí thùng thu gom chất thải lây nhiễm có nắp đậy kín, bên ngoài thùng có dán nhãn “CHẤT THẢI CÓ NGUY CƠ CHỨA SARS-CoV-2” cho các trạm y tế của xã, phường, thị trấn để lưu chứa tạm thời. UBND các huyện, thị xã, thành phố làm việc với các đơn vị đã ký hợp đồng thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải y tế lây nhiễm trên địa bàn về phương thức, thời gian, tần suất, địa điểm, tuyến đường thu gom một cách hợp lý, khoa học, bảo đảm thu gom triệt để chất thải lây nhiễm phát sinh, không để tồn đọng, gây ô nhiễm môi trường.
Sau khi có hướng dẫn của Sở TN&MT, UBND các huyện, thị xã, thành phố đã có văn bản chỉ đạo các ngành, địa phương về việc thực hiện nghiêm quy trình bảo quản, thu gom, vận chuyển rác thải y tế thực hiện cách ly tại nhà theo hướng dẫn của ngành Tài nguyên & Môi trường để các xã, phường, thị trấn triển khai thực hiện.
Theo ông Bùi Văn Tám- Chủ tịch UBND xã Phước Đông, huyện Gò Dầu, việc bảo quản, thu gom rác thải F0 thực hiện cách ly, điều trị tại nhà ở xã Phước Đông đã từng bước đi vào ổn định. Thời gian đầu, nhiều F0 chưa ý thức được vấn đề trên, nên UBND xã cùng các tổ y tế cộng đồng đẩy mạnh công tác tuyên truyền. Nếu F0 không thực hiện đúng quy định, để lây lan dịch bệnh phải chịu trách nhiệm trước pháp luật; yêu cầu F0 cách ly điều trị tại nhà ký cam kết bảo quản, thu gom rác thải y tế đúng quy định…
Trên địa bàn xã Phước Đông có nhiều nhà trọ công nhân, UBND xã vận động các chủ nhà trọ hướng dẫn, nhắc nhở F0 cách ly tại phòng trọ thực hiện đúng quy trình bảo quản, thu gom chất thải trong quá trình cách ly, điều trị tại nơi ở. Ngoài ra, xã còn nỗ lực tuyên truyền cũng như hỗ trợ túi nylon màu vàng cho các F0 thu gom rác thải đúng hướng dẫn.
Tuy nhiên, ông Bùi Văn Tám cho rằng, không thể khẳng định tất cả F0 cách ly tại nhà trên địa bàn xã đều thực hiện đúng quy định. Có trường hợp F0 cách ly tại nhà không mang rác đến nơi quy định để ngành chức năng thu gom, xử lý mà tự tiêu hủy tại nhà (như đốt bỏ), nhưng các trường hợp này chỉ ở những khu vực xa. Khi phát hiện, UBND xã nhắc nhở các F0 cần thực hiện đúng theo quy trình hướng dẫn.
Một lãnh đạo UBND xã Trường Hòa, thị xã Hòa Thành cho biết, các F0 cách ly, điều trị tại nhà trên địa bàn xã đều được UBND xã hỗ trợ túi nylon đựng rác thải sinh hoạt màu vàng và cán bộ y tế địa phương hướng dẫn F0 cách bảo quản, thu gom rác thải đúng quy định. Việc thu gom, vận chuyển đã có công ty thu gom, vận chuyển rác thải y tế do Thị xã ký hợp đồng đảm nhiệm.
Công ty cổ phần xử lý môi trường Thái Tuấn (huyện Gò Dầu) cho biết đang thực hiện hợp đồng thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải y tế từ F0 tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh. Theo đó, công ty sẽ trang bị túi đựng rác chuyên dụng đến từng hộ gia đình có người F0 cách ly điều trị tại nhà; hỗ trợ thiết bị lưu chứa chất thải y tế chuyên dụng ở các điểm tập kết chuyển giao chất thải tại các xã, phường trên địa bàn mà công ty ký hợp đồng.
Một lãnh đạo UBND xã Trường Hòa, thị xã Hòa Thành cho biết, F0 cách ly, điều trị tại nhà trên địa bàn xã được hỗ trợ túi nylon đựng rác thải sinh hoạt màu vàng và cán bộ y tế hướng dẫn F0 cách thu gom rác thải đúng quy định. Việc thu gom, vận chuyển đã có công ty thu gom, vận chuyển rác thải y tế do Thị xã ký hợp đồng đảm nhiệm.
Công nhân công ty sẽ đưa các thiết bị lưu chứa chất thải y tế 240 lít sạch có lót lớp bao nylon vàng bên trong ra khỏi phương tiện vận chuyển để chuẩn bị việc đổi thiết bị lưu chứa. Thiết bị lưu chứa được dán dấu hiệu cảnh báo và nhãn chất thải nguy hại trước khi chuyển đến các điểm tập kết tại các xã, phường để hỗ trợ địa phương.
Công nhân thu gom, tài xế phun khử khuẩn toàn thân và các thiết bị lưu chứa chất thải y tế phát sinh do dịch Covid-19 (phun toàn bộ bề mặt các thiết bị lưu chứa/bao bì). Sau 30 phút sẽ tiến hành thu gom, bốc dỡ lên thùng phương tiện vận chuyển. Trước khi bốc dỡ lên phương tiện vận chuyển sẽ niêm phong kín miệng thiết bị lưu chứa bằng băng keo, bảo đảm không cho phát tán ra môi trường xung quanh và tiến hành cân chất thải.
Việc cân xác nhận khối lượng có sự chứng kiến của nhân viên chuyển giao chất thải y tế tại các địa điểm thu gom, nhân viên giao nhận hoặc tài xế có trách nhiệm ghi chép đầy đủ nội dung vào biên bản giao nhận chất thải nguy hại hoặc sổ giao nhận chất thải y tế, sau đó di chuyển về nhà máy hoặc đến điểm thu gom tiếp theo.
Có thể thấy, công tác bảo quản, vận chuyển, xử lý rác thải y tế của F0 thực hiện cách ly, điều trị tại nhà được các sở, ngành, chính quyền địa phương quan tâm thực hiện tốt trong thời gian qua.