Thu nhập Q3 sụt giảm nghiêm trọng và thách thức CFO mới của Tesla phải đối mặt

Giảm giá và lợi nhuận suy giảm

Giám đốc điều hành Elon Musk mới đây đã dập tắt hy vọng rằng mẫu xe mới có tên Cybertruck sẽ nhanh chóng phục hồi thu nhập của hãng xe điện này, đồng thời cảnh báo rằng mẫu xe bán tải sẽ mất ít nhất 18 tháng mới có lãi sau khi được bán vào cuối tháng 11 sắp tới.

Công ty đã báo cáo lợi nhuận ròng là 1,9 tỷ USD từ tháng 7 đến tháng 9, giảm 44% so với mức 3,3 tỷ USD mà Tesla kiếm được trong quý một năm trước.

Musk đã cảnh báo hôm thứ Tư trong cuộc gọi hội nghị với các nhà phân tích tài chính và nhà đầu tư rằng “sẽ có những thách thức to lớn trong việc đạt được sản lượng lớn với Cybertruck và tạo ra dòng tiền tăng trưởng dương cho Cybertruck”.

Ông nói thêm: “Máu, mồ hôi và nước mắt cần có để đạt được điều đó thật đáng kinh ngạc”.

Công ty đã giảm giá khoảng 25% tại Mỹ trong năm ngoái, ưu tiên doanh số hơn là lợi nhuận. Phiên bản rẻ nhất của chiếc xe bán chạy nhất của Tesla, xe thể thao đa dụng Model Y, hiện có giá khởi điểm 44.000 USD trước các ưu đãi của chính phủ, hoặc gần bằng mức giá tương đương của Toyota RAV4 Prime plug-in hybrid, có động cơ điện và động cơ xăng.

Tesla cho biết trong một tuyên bố: “Chúng tôi tiếp tục tin rằng người dẫn đầu ngành cần phải là người dẫn đầu về chi phí”.

Theo Kelley Blue Book, bất chấp việc cắt giảm, thị phần của Tesla trên thị trường xe điện ở Mỹ đã giảm xuống 50% trong quý 3 từ mức 60% trong quý đầu tiên. BMW, Mercedes, Hyundai, General Motors và các nhà sản xuất ô tô khác đã nhanh chóng giới thiệu xe điện mới, làm xói mòn sự thống trị của Tesla.

Tesla cũng đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt hơn ở Trung Quốc và châu Âu, hai thị trường lớn dành cho ô tô chạy bằng pin, từ các nhà sản xuất ô tô địa phương.

Các nhà phân tích đã dự đoán lợi nhuận sẽ giảm sau khi Tesla cho biết trong tháng này rằng doanh số bán hàng đã giảm trong quý 3 do nhà máy tạm thời đóng cửa để trang bị lại dây chuyền lắp ráp tại các nhà máy ở Austin, Texas và Thượng Hải. Nhưng sự sụt giảm lớn hơn dự kiến.

Tesla có thể không thể tiếp tục giảm giá vô thời hạn. Tỷ suất lợi nhuận ròng trong quý 3 của hãng là 8%, ngang bằng với các nhà sản xuất ô tô truyền thống.

Các nhà đầu tư đã hy vọng rằng xe bán tải Cybertruck sẽ phục hồi doanh số bán hàng. Công ty cho biết hôm thứ Tư rằng họ dự kiến sẽ bắt đầu giao xe vào ngày 30 tháng 11, chậm hơn hai năm so với kế hoạch.

Musk thừa nhận rằng Tesla đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng trong việc sản xuất hàng loạt phương tiện có thân bằng thép không gỉ khác thường. Vật liệu có khả năng chống gỉ và không cần sơn nhưng khó tạo hình và hàn hơn nhiều.

Musk nói: “Chúng tôi đã tự đào hố chôn mình với Cybertruck”

Trong khi đó, BYD của Trung Quốc sẵn sàng vượt qua Tesla để trở thành nhà bán xe điện lớn nhất thế giới.

Ford Motor, Rivian và GM đã báo cáo doanh số bán xe bán tải chạy điện mờ nhạt sau sự quan tâm ban đầu của khách hàng tăng cao, cho thấy thị trường dành cho những loại xe này có thể không lớn như các nhà điều hành và nhà phân tích trong ngành từng nghĩ.

Musk nhấn mạnh rằng nhu cầu về Cybertruck là “ngoài mức bình thường” và đã có hơn 1 triệu người đặt hàng. Nhưng ông lưu ý rằng lãi suất cao hơn đã dẫn đến khoản thanh toán khoản vay hàng tháng cao hơn, làm giảm khả năng mua ô tô mới của người tiêu dùng. Ông nói: “Chúng tôi phải sản xuất ở mức giá mà mọi người có thể mua được”.

Giá cổ phiếu của Tesla, đã giảm gần 5% trong phiên giao dịch thông thường hôm thứ Tư (18/10), và giảm thêm 3% trong phiên giao dịch kéo dài sau cuộc cuộc họp của Elon Musk.

Thách thức với CFO mới của Tesla

Trong khi Elon Musk sẽ công bố báo cáo kết quả quý 3 của hãng thì giám đốc tài chính mới sẽ là tâm điểm chú ý.

Dan Ives, giám đốc điều hành và nhà phân tích vốn cổ phần cấp cao tại Wedbush Securities, nói: “Các nhà đầu tư không thực sự đón nhận quý này vì số lượng giao hàng yếu hơn. Có sự tập trung cao độ vào tỷ suất lợi nhuận gộp ô tô ở mức trên 17%”.

Trong bối cảnh nền kinh tế nhiều khó khăn, cạnh tranh xe điện ngày càng gia tăng và sản lượng ngày càng tăng, Tesla đã trải qua nhiều đợt giảm giá trong năm nay. Xe điện bán chạy nhất của hãng hiện cạnh tranh trực tiếp với xe chạy xăng về giá. Đầu tháng này, công ty xe điện đã giảm giá khởi điểm của Model 3 cơ bản từ 1.250 USD xuống còn 38.990 USD và giảm giá phiên bản tầm xa của mẫu sedan này xuống còn 45.990 USD.

Ives nhận định: “Việc hy sinh lợi nhuận vì khối lượng là một bước đi đúng đắn. Tuy nhiên, họ cần bắt đầu quay lại theo hướng khác. Nếu không, nó sẽ trở thành một thương hiệu cao cấp tiếp tục giảm giá. Đó là một nhận thức khó có thể vượt qua đối với người tiêu dùng”.

Đáng chú ý là gần đây nhất của Tesla vào tháng 8 khi Zachary Kirkhorn từ chức Giám đốc tài chính. “Zach đã là một phần quan trọng trong câu chuyện Tesla trong nhiều năm”, Ives nói.

Kirkhorn gia nhập Tesla vào tháng 3 năm 2010 với tư cách là nhà phân tích tài chính cấp cao và được thăng chức làm giám đốc tài chính vào năm 2019. Vào thời điểm đó, Tesla được định giá 50 tỷ USD và ngày nay, nó trị giá khoảng 773 tỷ USD. Trước khi Kirkhorn đảm nhận vai trò CFO, Tesla đã có lịch sử thua lỗ kéo dài và đôi khi đốt hơn 1 tỷ USD tiền mặt mỗi quý, nhưng trong nhiệm kỳ của ông, công ty đã có lãi.

Kirkhorn được coi là sự cân bằng hiệu quả và có giọng nói nhẹ nhàng so với Musk hay thay đổi hơn và là một trong những giám đốc điều hành dễ thấy nhất, người thường nói chuyện trong các cuộc gọi với các nhà phân tích và thuyết trình về chiến lược và sản phẩm.

Sự ra đi của Kirkhorn diễn ra khi Tesla chuẩn bị cho đợt giao hàng đầu tiên của chiếc Cybertruck bị trì hoãn và đang nỗ lực hoàn thiện một nhà máy ở Mexico dành riêng cho xe điện dành cho thị trường đại chúng, vốn sẽ là nền tảng cho taxi robot.

Quyết định từ chức của Kirkhorn đánh dấu sự thay đổi điều hành cấp cao nhất tại công ty kể từ khi giám đốc điều hành lâu năm Jerome Guillen, người giám sát việc phát triển xe bán tải chạy điện của công ty, rời đi vào năm 2021.

Vaibhav Taneja kế nhiệm Kirkhorn làm Giám đốc tài chính vào tháng 8. Taneja trước đây từng là giám đốc bộ phận kế toán của Tesla kể từ tháng 3 năm 2019. Trước đó, ông là kiểm soát viên công ty và trợ lý kiểm soát viên công ty. Trước khi gia nhập Tesla, Taneja đảm nhiệm nhiều vai trò tài chính và kế toán khác nhau tại SolarCity Corporation.

Taneja đã làm việc gần 17 năm tại PricewaterhouseCoopers, một trong bốn công ty kế toán lớn, trước khi gia nhập nhà sản xuất tấm pin mặt trời SolarCity vào năm 2016, cùng năm công ty được Tesla mua lại với giá 2,6 tỷ USD.

Vaibhav Taneja, 45 tuổi, đã thay thế Kirkhorn và cũng sẽ giữ vai trò trưởng phòng kế toán. Hiện Kirkhorn có kế hoạch ở lại Tesla cho đến cuối năm nay để hỗ trợ "một quá trình chuyển đổi liền mạch".

Nhận định về vai trò của tân CFO của Tesla trong bối cảnh hiện tại, Ives nói: “Tôi nghĩ Vaibhav Taneja, phải chứng tỏ rằng mình đủ sức thay thế được vị trí của Kirkhornnắm và nắm trong tay câu chuyện lợi nhuận, việc giảm giá và dự báo trong tương lai cho Tesla. Đó là thách thức lớn nhất bởi vì Kirkhorn không còn điều hành chương trình nữa, các nhà đầu tư sẽ thận trọng để đảm bảo giám đốc tài chính mới có thể thực hiện được”.

Ông nói thêm, “thách thức tiếp theo đó là một giai đoạn kiểm tra đối với Taneja trong một nền kinh tế rất bất ổn. Đây không hẳn là thời điểm hoa hồng và rượu sâm panh đối vơíVaibhav Taneja”.

Hoàng Lâm