Thủ phạm gây đột quỵ ở người trẻ

Đến giờ, anh T. vẫn không quên được buổi sáng hôm đó. Sau khi thức dậy, vợ anh sửa soạn đi làm thì đột ngột thấy chóng mặt, tê bì nửa người, nói khó nghe. Vợ làm giáo viên, cho rằng chị bị mệt sau đợt chấm thi căng thẳng. Anh đỡ vợ nằm nghỉ trên giường.

Đến trưa, không thấy vợ dậy, anh để chị nghỉ ngơi thêm. Chiều tối, anh đến bên giường gọi, nhưng lúc này, đáp lại anh chỉ là tiếng ú ớ, ánh mắt như mất hồn của vợ. Người chồng vội vã gọi xe cấp cứu đưa vợ tới bệnh viện tỉnh. Bệnh viện tỉnh thăm khám rồi chuyển chị lên Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) trong tình trạng hôn mê.

Sau khi khám và đánh giá, các bác sĩ của Trung tâm Đột quỵ nhận định bệnh nhân bị đột quỵ tắc thân nền. Các bác sĩ chỉ định cho bệnh nhân chụp MRI với mong muốn tìm kiếm cơ hội dù biết rất khó. Kết quả cho thấy bệnh nhân tổn thương rõ toàn bộ trung não, cầu não 2 bên, thùy chẩm, tiểu não do tắc hoàn toàn động mạch thân nền.

Bệnh nhân không còn chỉ định can thiệp lấy huyết khối, điều này đồng nghĩa tiên lượng xấu, có thể tử vong. Kết quả, cô giáo trẻ không qua khỏi.

10% bệnh nhân đột quỵ là người dưới 44 tuổi

Phó giáo sư, tiến sĩ Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết chỉ sau 20 ngày đi vào hoạt động, đơn vị này đã tiếp nhận 750 ca bệnh đột quỵ. Trong số đó, 60 người có độ tuổi từ 18 đến 44, chiếm tỷ lệ xấp xỉ 10%. Điều đáng tiếc cho những ca đột quỵ ở người trẻ là đến viện muộn. Kết quả, họ mất đi cơ hội vàng để phục hồi và để lại những hệ lụy đáng tiếc.

Bệnh nhân trẻ tuổi bị đột quỵ ở Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai. Ảnh: BVCC.

Ca bệnh của vợ anh T. chỉ là một trong 60 người trẻ bị đột quỵ được khám, cấp cứu và điều trị tại Trung tâm Đột quỵ. "Bệnh nhân trẻ chiếm gần 10% là con số không nhỏ và có xu hướng ngày càng gia tăng. Điều đáng nói, phần lớn bệnh nhân nhập viện muộn và mất đi cơ hội hồi phục trong giờ vàng. Lý do của việc đến cơ sở y tế muộn là chủ quan, không nhận diện rõ các dấu hiệu điển hình của đột quỵ. Hơn thế, họ không nghĩ là đột quỵ có thể xảy ra ở người trẻ tuổi", Phó giáo sư Mai Duy Tôn chia sẻ.

Theo vị chuyên gia này, nhiều yếu tố liên quan đột quỵ như bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì, mỡ máu, hút thuốc, lối sống ít vận động, không lành mạnh, làm việc căng thẳng,…

Số liệu của Hội Tim mạch Việt Nam cho thấy cứ 4 người từ 25 đến 49 tuổi thì có một trường hợp tăng huyết áp. Đây là nguyên nhân chính gây nên đột quỵ ở người trẻ. Ngoài ra, bệnh nhân đột quỵ trẻ còn liên quan yếu tố di truyền, có bất thường về mạch máu, tình trạng đông máu, dẫn đến nguy cơ vỡ hoặc tắc mạch máu gia tăng.

Dấu hiệu nhận biết đột quỵ

Khi bị đột quỵ não, các triệu chứng sẽ xảy ra sau vài phút hoặc vài giờ như đột ngột có cảm giác tê hay yếu liệt ở mặt, tay hoặc chân (các triệu chứng thường xảy ra ở một bên của cơ thể - nửa người). Người bệnh có thể không nói được, giọng bị méo hoặc nói nhảm, vô nghĩa, khó hiểu.

Để giảm nguy cơ đột quỵ, người trẻ cần khám sức khỏe định kỳ để tầm soát các yếu tố nguy cơ. Ảnh: Aptecki.

Ngoài ra, bệnh nhân còn xuất hiện triệu chứng mất thị lực (đặc biệt khi triệu chứng xuất hiện ở một bên mắt), đau đầu dữ dội, chóng mặt, cơ thể bị mất thăng bằng hoặc không thể thực hiện vận động theo ý muốn,…

Nếu bất cứ ai có biểu hiện như trên, thậm chí không rõ ràng, bạn cần ngay lập tức gọi cấp cứu, đưa người bệnh tới cơ sở y tế gần nhất, tìm cơ hội điều trị trong giờ vàng để "cứu não".

Bác sĩ Tôn khuyến cáo: "Để giảm nguy cơ đột quỵ, người trẻ cần khám sức khỏe định kỳ để tầm soát các yếu tố nguy cơ. Nếu có, bạn cần điều trị sớm. Ví dụ, để điều trị tăng huyết áp, các bệnh lý chuyển hóa, béo phì, bạn nên thay đổi thói quen, sinh hoạt khoa học, bỏ thuốc lá, rượu. Bệnh nhân có người trong gia đình từng bất thường mạch máu, tăng đông nên được tư vấn bởi bác sĩ chuyên khoa để được sàng lọc, loại trừ yếu tố nguy cơ".

Khoảng 1/3 các ca đột quỵ xuất hiện sau khi có một hoặc nhiều cơn thiếu máu não thoáng qua. Chúng xảy ra do tình trạng ngừng tạm thời việc cung cấp máu lên cơ quan này.

Các dấu hiệu như mất thị lực đột ngột, yếu một cánh tay hoặc chân trong ít phút có thể xuất hiện do cơn thiếu máu não thoáng qua. Sau đó, khả năng vận động có thể sớm trở lại, điều này tạo nên cảm giác chủ quan cho người bệnh. Tuy nhiên, chúng sẽ rất nguy hiểm nếu bạn bỏ qua. Đây thường là dấu hiệu cảnh báo sớm của bệnh lý đột quỵ não.

Tuệ Anh - Đỗ Hằng